‘Het maakt toch niet uit wat ik doe’
De mens heeft de aarde lang als gebruiksvoorwerp behandeld, en de natuur als iets dat je naar je hand kunt zetten. De rekening van die kijk op de wereld is niet mals en krijgen we nu gepresenteerd. De aarde warmt in een recordtempo op. Planten- en diersoorten verdwijnen. Grond verarmt door uitputting. Het wrange is dat juist landen die het minst hebben geprofiteerd van de exploitatie van de aarde de hoogste prijs betalen. We hebben een systeem gecreëerd van uitbuiting en onrechtvaardigheid.
Dit besef kan verlammend werken. Als het hele systeem anders moet, wat heeft mijn kleine bijdrage dan voor zin? Met de klimaatcrisis dreigen we te vervallen in laisser faire en het nihilistische ‘het maakt toch niet uit wat ik doe.’ Stap voor stap wordt onze weerbaarheid aangetast. Hier wil het Humanistisch Verbond iets aan doen.
Wat we doen
We zijn ervan overtuigd dat we klimaatverandering tegen kunnen gaan als we weten wat we van waarde vinden. Het programma is nog volop in ontwikkeling. Dit is wat we nu doen. Ook organiseren we samen met de afdelingen veel inspiratielezingen, workshops en events rond het thema ecohumanisme. Bekijk hier de agenda
Waarom het programma Ecohumanisme?
We hebben in de eerste plaats een nieuw perspectief nodig: een andere manier van kijken naar onze aarde. Wij noemen dat ecohumanisme. Ecohumanisme stelt de mens niet boven de natuur, maar ziet de mens als onderdeel van de natuur. Dit brengt automatisch een verantwoordelijkheid met zich mee. Goed zorgen voor de aarde gaat verder dan goed zorgen voor de mens.
Ecohumanisme is niet nieuw. Binnen het humanisme kom je het in alle tijdvakken tegen. Spinoza zei al dat alles in het universum een unieke waarde van zichzelf heeft: een boom, een steen, een dier. En dat niet alles alleen maar bestaat tot nut van de mens. Alles grijpt in elkaar en leeft in samenhang met elkaar. Althans, zo zou het moeten zijn.
Wat we willen
Wij willen uit de kracht van de mens putten om verantwoordelijk om te gaan met de aarde. We zijn als mens in staat om schade aan te richten. Tegelijk zijn we in staat om het roer om te gooien.
Dankzij onze verbeeldingskracht kunnen we anders naar de aarde kijken: wat is van waarde – zowel voor mij als voor de aarde? Dankzij onze veranderkracht kunnen we ons gedrag hierop afstemmen: via een innerlijke drive om een goed en waardevol leven te leiden. Dankzij onze veerkracht kunnen we die drive steeds opnieuw vinden: door elkaar te ondersteunen in onze zoektocht naar zin in betekenis in het leven.
Verbeeldingskracht
Bomen, gletsjers, rivieren. De mens kan zich moeilijk inleven in entiteiten die niet op ons lijken. Om anders naar de aarde te kijken is verbeeldingskracht nodig. Wat zou een boom of gletsjer nodig kunnen hebben om te (over)leven? Hoe kan ik verbinding maken met de natuur? Wat is zowel voor mij als voor de natuur van waarde? Zowel nu, als voor toekomstige generaties? Het Humanistisch Verbond werkt samen met kunstenaars die een ander perspectief bieden. Die de waarde van de aarde verbeelden. Denk aan initiatieven als in IJsland, waar een gedenkteken is geplaatst voor een gletsjer die slachtoffer is geworden van de klimaatverandering.
Veranderkracht
Met de wetenschap kom je een heel eind, maar technologische oplossingen zijn niet genoeg. We kennen alle feiten en toch handelen we er niet naar. Hoe overtuigen we onszelf in tijden van crisis om toch iets te doen? Humanisten kijken naar het klimaat als zoektocht naar zingeving. Mensen die het leven als zinloos ervaren lopen een groter risico te vervallen in nihilisme. Want dan zeg je met zoveel woorden: het maakt toch niet uit wat ik doe. Weten wat je belangrijk vindt, biedt perspectief. Het Humanistisch Verbond wil iedereen faciliteren die wil nadenken over vragen als: wat is een goed leven, met oog voor al wat leeft? Hoe kan ik mijn gedrag daarop afstemmen? We helpen mensen om de innerlijke drive te vinden om een goed en zinvol leven te leiden: zowel voor jou als voor de planeet.
Veerkracht
Het is belangrijk om te erkennen dat de klimaatcrisis een grote impact heeft op ons welzijn. Het kan tot geestelijke en existentiële pijn leiden. Tot levensvragen. Wat heeft het leven nog voor zin? Wat is belangrijk voor mij? Hoe moet ik nu verder? Existentiële pijn vraagt om ondersteuning. De Klimaatvrijplaats ondersteunt de klimaatvoorhoede. Het is een veilige omgeving waar je ondersteuning krijgt van professionele begeleiders en elkaar. Een plek waar je mentaal kunt opladen. Lees hier meer over De Klimaatvrijplaats.
Het roer moet om
Het Humanistisch Verbond zet in op verandering: we beschermen klimaatactivisten en bieden perspectief
Waarom bemoeit het Humanistisch Verbond zich met het klimaat?
Het Humanistisch Verbond is ooit opgericht als antwoord op nihilisme. Onze beschaving schoot, volgens oprichter Jaap van Praag, vooral tekort waar het de belangrijkste levensvraag betrof: hoe neem ik verantwoordelijkheid voor het goede leven? Kort na de Tweede Wereldoorlog richtte hij (in 1946) het Humanistisch Verbond op met als missie de geestelijke weerbaarheid van de mens te bevorderen.
Deze missie hebben we nog steeds. De klimaatcisis kan onze geestelijke weerbaarheid aantasten, als we enkel focussen op de schade die we als mens aanrichten. Het Humanistisch Verbond wil het roer omgooien en vertrouwen op de menselijke kracht om te veranderen en terug te veren. Door na te denken over de vraag wat van waarde is, zowel voor de mens als voor de aarde, rekenen we af met het nihilisme.
Dit kun jij doen
Het Humanistisch Verbond zet maatschappelijke thema’s op de (politieke) agenda, wil mensen inspireren en komt in actie wanneer dat nodig is.
Blijf op de hoogte
Teken voor geestelijke verzorging voor iedereen
Kom naar onze activiteiten
Word lid
Zet je in als vrijwilliger