Scholieren schrijven met gedetineerden
In Nederland bestaat een uniek schrijfproject tussen gedetineerden en basisscholieren. Voor gedetineerden is dit een manier om contact te houden met de buitenwereld. En voor de kinderen? Voor hen is het een kans om het leven in de gevangenis te leren kennen.
Een brief vol nieuwsgierige vragen en de groetjes van een onbekend kind. Meerdere brieven mocht Berend ontvangen. “Een supermooie ervaring.”
Berend (niet zijn echte naam) is gedetineerd in Alphen aan de Rijn. Hij kwam in aanraking met het schrijfproject via Ellen van der Weerd, humanistisch geestelijk verzorger. Hij kent haar van de bezinningsbijeenkomsten elke vrijdag. Waar de pastoor of dominee een kerkdienst leidt, houdt Ellen een humanistische dienst rondom menselijke thema’s zoals vergankelijkheid, eenzaamheid, vrijheid, liefde en waardigheid.
Er wordt met elkaar van gedachten gewisseld en koffie gedronken. Het is het enige moment van de week waarop gedetineerden als persoon niet gereduceerd worden tot het gedetineerd-zijn, maar simpelweg als mensen onder elkaar worden gezien.
Meer dan je delict
Berend wist direct dat het schrijfproject iets voor hem was. “Ik vond het leuk om mee te doen,” vertelt hij. “Het leidt af en de kinderen stelden zulke leuke vragen. Die waren opvallend verrassend en nieuwsgierig. Of ik mijn verjaardag vier, hoe het eten is. Ook vroegen ze of we de hele dag met boeien om moesten lopen. Verder wilden ze graag weten hoe een cel eruitziet en of je vaak bezoek mag ontvangen.”
Maar nog het meest was hij verrast door de laatste brief van de kinderen. “Veel volwassenen reageren negatief of veroordelend op mensen die gevangen zitten. De kids van de brief niet. Ze hoopten dat ik op de goede weg zou blijven, schreven ze. Ik kreeg er weer hoop van.”
Toch geen hotel
Het project is een samenwerking tussen geestelijke verzorging en HVO. HVO is humanistisch vormingsonderwijs, een keuzevak op de basisschool. Voor de gedetineerden is dit een manier om contact te houden met de buitenwereld. En voor de kinderen? Voor hen is het een kans om het leven in de gevangenis te leren kennen. Hun beeld blijkt niet altijd overeen te komen met de werkelijkheid. De een denkt aan een luxe hotel, de ander aan een kamertje met alleen een houten bankje en wat water en brood. Wat betekent vrijheid als je in de gevangenis zit? En wie zijn deze mensen?
Alle correspondentie wordt gecheckt door de humanistisch geestelijk verzorger. De terugkerende boodschap in de brieven die Alphen aan de Rijn uitgaan? Maak vooral toch je school af, en voorkom voor alles dat je in een penitentiaire instelling terechtkomt. “Vastzitten is geen reet aan. Maak gewoon je opleiding af en blijf uit de problemen, jongens”, schrijft één van hen.
Volgens humanistisch geestelijk verzorger Van der Weerd leren kinderen er ook van. “Ze krijgen het verhaal te horen uit eigen hand. De gevangene wordt mens. Een mens die iets verkeerds heeft gedaan, en niet volledig verkeerd en crimineel is.”
Wat is geestelijke verzorging?
Bij ingrijpende gebeurtenissen in het leven denk je soms: hoe moet het nu verder? Ook als dingen je voor de wind gaan kun je je afvragen waar je nu echt inspiratie vindt, wie je bent, wat wezenlijk voor je is. Dit soort levensvragen zijn van iedereen en van alle tijden. Ze spelen bij het maken van belangrijke keuzes, bij verlies, bij het vieren van het leven. Eigenlijk bij alle sleutelmomenten in ons bestaan. Maar hoe ga je er mee om? Dat is zo eenvoudig nog niet. Geestelijk verzorgers helpen mensen hun eigen situatie te onderzoeken en te ontdekken. Dat doen ze met gesprekken, advies en ondersteuning. Ze werken in alle lagen van de samenleving, zowel binnen als buiten organisaties. In de gevangenis, het leger, in de zorg, bij uitval door ziekte, maar ook in de eerstelijnszorg, in de psychiatrie en als zelfstandig professionals. Waar ze zich ook bevinden, hun werkterrein is altijd de mens. Meer weten?
Wat is humanistisch vormingsonderwijs?
Jaarlijks krijgen zo’n 30.000 kinderen via het humanistisch vormingsonderwijs (HVO) les in mensenrechten, meningsvorming, samenleven, liefde, vriendschap en verwante thema’s. Het zelf leren ontdekken en ontwikkelen staat centraal. Elk kind op een openbare basissschool heeft recht op HVO.
Tags:#bildung#Humanistisch Vormingsonderwijs#justitie#Onderwijs & opvoeding
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.