Een persoonlijke waardenhiërarchie opstellen
Stel voor jezelf vast: wat is echt belangrijk? Wat zijn zijpaden? Welke waarden hang ik aan?
Met een waardenhiërarchie alleen ben je er niet. Het komt natuurlijk aan op de ‘uitvoering’. Wat betekent het dat ik ‘duurzaamheid’ belangrijk vindt? En hoe verhoudt zich dat tot de waarde die ik aan ambitie hecht. Je waarden en doelen zijn niet automatisch op elkaar zijn afgestemd. En je kunt niet alles willen en worden. Levenskunst is ook een kunst van de beperking.
“ ‘‘Levenskunst is ook een kunst van de beperking’’ ”
Zelfkennis opdoen
Hoe ziet je leven er nu uit? Met wie heb je te weinig of teveel contact? Wat zijn je valkuilen? En je vaardigheden? Heb je gewoontes en ingeslepen manieren van doen? Voegen die iets toe aan je leven of zorgen ze juist voor vervlakking? Allemaal onderdelen van zelfkennis en inzicht. Dit heb je nodig om jezelf te sturen en zo nodig bij te sturen. Zelfkennis opdoen kan via een dagboek, gesprekken met anderen, gesprekken met jezelf en reflectie op je handelen.
Experimenteren en evalueren
Vaak is leren en groeien een kwestie van experimenteren. Wil je leren meer leiding te geven? Neem je te weinig risico? Lokt die studie geschiedenis? Ga het doen en je merkt vanzelf of het bij je past. Geef jezelf de ruimte om dingen uit te proberen en zet jezelf niet klem in ‘hoe jij nu eenmaal bent’.
Voor het slapen gaan..
Een klassieke vorm van levenskunst; ga voor het slapen na of het gelukt is met wat je je had voorgenomen te oefenen.
De geldt dit wel voor mij-check.
De inzichten die anderen geformuleerd hebben, zijn niet altijd voor jou geldig. En niet alles wat anderen (of de samenleving) als probleem. ervaart is voor jou als persoon een probleem. Doe dus altijd de geldt dit wel voor mij? check. Vooral in relatie tot (sociale) media.
Oefenen
Oefening baart kunst! De moraal van levenskunst gaat niet alleen over waarden (datgene wat je nastreeft en belangrijk vindt, zoals bijvoorbeeld rechtvaardigheid) maar vooral ook over deugden. Deugden zijn waarden die versmolten zijn met je karakter. Je kunt bijvoorbeeld rechtvaardigheid als waarde nastreven, maar je kunt ook een rechtvaardig mens zijn. Je hebt dan de deugd rechtvaardigheid tot onderdeel van je eigen karakter gemaakt. Als je aan levenskunst doet, som je niet alleen een rijtje met waarden op, maar probeer je deze waarden ook tot onderdeel van je eigen karakter te maken. Deugden leer je door ze te oefenen. Wat betekent het in deze situatie om een rechtvaardig mens te zijn? Omdat deugden geoefend moeten worden, gaat het om een lange termijn proces.
Lichamelijke oefeningen
Lichamelijke oefeningen, meditaties, lichaamsbeweging. We ervaren vaak een verschil tussen wat we als ons denken beschouwen, en wat we als ons lichaam beschouwen. Natuurlijk horen ze bij elkaar. Geef je lichaam ook eens de leiding. Wat zou je lijf eigenlijk willen?
Je lichaam is soms veel makkelijker in beweging te brengen dan je gedachten. Maak daar gebruik van. Zit je vast? Ga jezelf los bewegen. Teveel stress? Ontspan je spieren. Behoefte aan een nieuw idee? Fiets of wandel eens een andere route naar je werk. We vergeten de mogelijkheden van ons lichaam nog wel eens. Daarmee vergeten we ook ons zelf. Zonde.
A list of posts
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.