Martijn Jeroen van der Linden (1980) was een golden boy. Hij studeerde bedrijfseconomie en werkte 5 jaar in de financiële wereld onder meer als handelaar op de beurs van Londen. Hij vroeg zich echter steeds vaker af of zijn werk wel een bijdrage leverde aan een duurzame en rechtvaardige wereld.
Op 10 november spreekt hij bij de Club van Hemmen van het Humanistisch Verbond. Hij zal toelichten welke rol bezit speelt in onze economische orde en welke alternatieven ons ter beschikking staan. Van der Linden kwam erachter dat in de mondiale financiële wereld de rol van geld steeds meer ‘losgezongen’ is van de echte, natuurlijke wereld.
Reële economie
“Derivatenmarkten zijn een wereld op zich, zij hebben niets met de reële economie te doen. Ik had er steeds meer moeite mee en vroeg mij steeds vaker af: ‘Waar zijn we mee bezig?’ Hoe kan het dat je met muisklikken miljoenen kan verdienen en met broden bakken of zieken verzorgen nauwelijks iets?”
Genoeg reden zich meer in te zetten voor een duurzame en solidaire wereld .Sinds 2010 is van der Linden betrokken bij het Platform DSE. Het platform wil een ‘stabiele, gelijkwaardige en rechtvaardige economie tot stand brengen waarin het menselijk gebruik van natuurlijke hulpbronnen en het natuurlijk vermogen van de aarde in balans zijn.’
“Geld zou een middel moeten zijn om waarde uit te drukken en sociale relaties te verbeteren , maar geld is steeds meer een doel op zich geworden, waarmee gespeculeerd wordt om meer geld mee te verdienen. Het heeft geen relatie meer met menselijke waarden of natuurwaarden.”
Dogma’s
En dat zijn waarden waar ook humanisten groot belang aan hechten. Van der Linden kent het humanisme en herkent zich erin. ”Socrates stelde zich vragen bij wat goed en rechtvaardig is voor jezelf voor ook voor anderen. Dat doe ik ook.”
En Socrates zocht ook altijd naar manieren om vooroordelen en dogma’s door te prikken. De economische en financiële wereld is gebaseerd op dogma’s, dat merkt Van der Linden regelmatig. Een hardnekkig dogma is: economische groei is noodzakelijk voor vooruitgang.”
Van der Linden:”Het gaat er maar om wat je onder vooruitgang verstaat en hoe je groei uitdrukt. Druk je het uit in Bruto Nationaal Product of andere indicatoren als de Ecologische Voetafdrukof het Bruto Nationaal Geluk. De belangrijkste zaken in het leven als vriendschappen, wijsheid en schoonheid zijn niet in geld uit te drukken.“
Geldcreatie
Het feit dat geld een doel is geworden in plaats van een ruilmiddel bedoeld om sociale relaties uit te drukken en de economie te “smeren” heeft nog andere negatieve effecten.
Van der Linden: “Als je kijkt naar geldcreatie, zie je dat banken de afgelopen decennia met name geld hebben gecreëerd voor non-productieve activiteiten als consumptie, speculatie en bestaande activa (zoals huizen). Banken focussen zich dus op cashflows. Een duurzame economie heeft echter innovatie nodig. Maar dat geld wordt niet gecreëerd, omdat dit meer risico met zich meebrengt. Dus dat is een rem op duurzame innovatie. “
Een andere rem op innovatie en duurzaamheid is de internationale concurrentie en globalisering. “Multinationals hebben mondiale waardenketens die allemaal zo gespecialiseerd zijn dat het moeilijke is echt cradle-to-cradle (milieuneutraal) te produceren. Kleine bedrijven kunnen dat veel beter. Zij zijn in staat om regionaal productketens te sluiten.”
Statusobject
Van der Linden is gefascineerd door de manier waarop over geld en eigendom wordt nagedacht. Geld is in zijn ogen een statusobject geworden bedoeld om eigendom mee uit te drukken. “Mensen hechten aan hun huizen, hun auto’s, hun smartphones en i-Pads. En omdat iedereen zijn ‘eigen bezit’ nodig denkt te hebben, is er veel luxe verspilling. Op zich is dat niet erg, mensen moeten hun eigen keuzes maken, maar je zou het wel veel meer zichtbaar kunnen maken.”
Prijs gewonnen
Dat heeft hij ook geprobeerd met het project de Ecobalans waarmee een tweede prijs werd gewonnen voor de prijsvraag Energetic City 2050.“Ik heb samen met een team een nieuw waardesysteem bedacht voor de gemeente Arnhem waarin waarde niet alleen in geld wordt uitgedrukt maar ook in Voetafdrukken
“Ons team wilde crises oplossen en is op zoek gegaan naar een systeem dat groei herdefinieert, dat groei van mens- en natuurwaarden kan uitdrukken en deze groei plaatst boven financiële waarden. Dat systeem is de de ecologische voetafdruk geworden. Deze is gebaseerd op de biocapaciteit van de aarde en kan gebruikt worden naast het bestaande geldsysteem (de euro). Het voert wat ver het hier uit te leggen maar hele idee hierachter is dat groen en sociaal bedrag beloond wordt. En dat we worden gestimuleerd te zoeken naar niet-verspillende luxe en comfort. Dat is mogelijk!”
Meer informatie
Meer informatie vindt u ook op de site van Martijn Jeroen van der Linden.