Hoewel de meeste anti-abortusdemonstraties voorlopig door corona zijn gestopt, worden andere barrières in de toegang tot de abortuszorg juist op scherp gezet. Het geheimhouden van de abortus voor partner of familie, het ver reizen naar de kliniek, het regelen van een oppas, waren voor corona al barrières in de toegang tot de abortuszorg. Nu in tijden van corona, zijn die alleen maar groter geworden.
Op 10 april pleitten Bureau Clara-Wichmann en Women on Waves in een kort geding, om het mogelijk te maken om de abortuspil per post te versturen naar vrouwen die door corona aan huis gebonden zijn. De rechter wees dit af. De afwijzing leidde tot veel ophef op onder andere sociale media: ‘het abortusrecht zou zijn geschonden’.
Gisteren werd de argumentatie voor de afwijzing openbaar gemaakt: de rechter oordeelde dat de reguliere abortushulpverlening de vrouwen kan helpen. Een wetswijziging is niet nodig. Abortusklinieken zijn open en abortusartsen zijn bereid om naar maatwerkoplossingen te zoeken voor vrouwen die de kliniek minder goed kunnen bereiken.
Pil per post?
Wij begrijpen het oordeel van de rechter, en vinden het passend dat de abortusklinieken eerst samen met de vrouwen zoeken naar oplossing. Het is belangrijk dat de kwaliteit van de abortuszorg gewaarborgd blijft. Toch roept het korte geding wel vragen op, zoals: is het veilig om de abortuspil per post te versturen in Nederland? Mogelijk is dit een oplossing voor enkele barrières in de toegang tot de abortuszorg. De betrokken partijen verschillen hierover van mening: het Nederlands Genootschap van Abortusartsen (NGvA) meent dat er nog te weinig onderzoek is gedaan naar het versturen van de abortuspil per post en dat zij op die manier de kwaliteit van de zorg niet kunnen waarborgen. Women on Waves en Bureau Clara-Wichmann concluderen dat het even veilig en effectief is als abortushulpverlening met contact.
Gebrek aan onderzoek
De verschillen in opvatting hierover zijn niet vreemd: de relatief weinige onderzoeken naar de veiligheid en effectiviteit geven nog geen duidelijk beeld. De studies waaruit blijkt dat de abortuspil per post veilig en effectief is, zijn namelijk gebaseerd op subjectieve data. Veelal uit landen waar abortus illegaal is. Door het verschil in wetgeving, professionele richtlijnen en bijvoorbeeld locaties van abortushulpverlening is het lastig om deze data te vertalen naar de Nederlandse context. Het is nog onduidelijk of de pil per post ook de gewenste kwaliteit van zorg kan garanderen. We willen dat het ministerie van VWS onderzoekt of het opsturen van de pil, waarbij bijvoorbeeld een echo in een medisch centrum dichterbij gedaan kan worden, een veilige methode is die mogelijk ook binnen ons zorgstelsel past. Wanneer blijkt dat dit een goede en veilige optie is, moet de abortuspil per post worden opgenomen in de wet.
Dit voorjaar nog wordt de evaluatie van de Wet afbreking zwangerschap verwacht. We hopen dat voortschrijdend wetenschappelijke inzicht wordt gebruikt om de wet en de zorg zo in te richten, dat alle ongewenst zwangeren die voor een abortus kiezen, geholpen kunnen worden. We pleiten voor een even zo toegankelijke als veilige abortushulpverlening.
Vrouwen* is een inclusieve term voor ‘vrouwen’. Hieronder vallen ook non-binaire en transgender personen. Zo zijn er bijvoorbeeld transmannen met een baarmoeder, die ook (ongewenst) zwanger kunnen raken.
