Als het aan het groeiend aantal conservatieve lobbyisten en politici ligt, worden decennia aan Europese verworvenheden en emancipatie teruggedraaid. Bij de Europese verkiezingen staan niets minder dan onze vrijheden bij leven, liefde, denken en dood op het spel.
Als je ongewenst zwanger bent, mag je zelf beslissen of je wel of niet overgaat tot abortus. Als je verliefd wordt en de rest van je leven met iemand door wil brengen, kun je trouwen – ongeacht gender en sekse van je wederhelft. Als je een gezin wil stichten, doet je seksuele voorkeur er niet toe. Immers, als je niet-heteroseksueel bent, heb je dezelfde rechten als je heteroseksuele medemens.
Wat is er precies aan de hand?
Ze voelen haast vanzelfsprekend, dergelijke vrijheden en rechten, maar dat zijn ze niet. Het zijn soms zwaar bevochten verworvenheden die ook weer onder druk kunnen komen te staan. Zoals nu gebeurt. Rechts-populistische en religieuze, voornamelijk conservatief christelijke partijen vinden elkaar in een gezamenlijke strijd tegen zogenaamde ‘gender ideologie’, een term uitgevonden door denkers uit het Vaticaan. Het doel van deze clubs: gelijke rechten bestrijden in naam van het herstellen van ‘traditionele gezinswaarden.’
Dit doen ze onder meer door de politieke agenda van het Europees Parlement te blokkeren zodat onderwerpen als seksuele rechten niet op de agenda komen. Ze stimuleren burgerinitiatieven die dat nastreven en ze vallen openlijk mensenrechtenorganisaties aan.
Deze lobby’s en coalities worden vaak gesteund door partijen in verschillende conservatieve EU-landen die toenemend populair zijn. Denk aan Orbán in Hongarije, de FPÖ in Oostenrijk, de AfD in Duitsland, Salvini in Italië en nu ook VOX in Spanje.
Ook bij de aankomende Europese verkiezingen wordt enorme zetelwinst voor deze partijen verwacht. Matteo Salvini, de officieuze aanvoerder van de Europese rechts-populisten, is bezig met het smeden van een zeer rechts-conservatieve coalitie. Het aantal zetels van deze nieuwe alliantie stijgt stevig in de peilingen, met schattingen tot boven de honderd zetels in het Europees Parlement. Dat is ineens een stevig conservatief blok als je bedenkt dat er 750 zetels de verdelen zijn.
Groter, talrijker en professioneler
Naast deze ontwikkelingen in de partijpolitiek, zijn conservatieve lobbyclubs rond het Europees Parlement steeds groter, talrijker en professioneler georganiseerd:
- Het Agenda Europe-netwerk strijdt sinds 2013 tégen mensenrechten, vrouwenrechten en lhbti-rechten. Het is een verband van zo’n vijftig invloedrijke conservatieve Ngo’s en individuen. Agenda Europe heeft inmiddels invloed in dertig Europese landen en probeert steeds meer voet aan de grond te krijgen in het Europese parlement en landelijke politiek. Het netwerk maakt onderdeel uit van een mondiale beweging die door The Washington Post de ‘wereldwijde anti-abortuscoalitie’ werd genoemd. Trouw beschreef hoe deze geldstromen vanuit de Verenigde Staten Europa binnendringen. Ultraconservatieve christenen zouden de afgelopen tien jaar zo’n vijftig miljoen dollar hebben geïnvesteerd in hun evangelie van onverdraagzaamheid. Achter Agenda Europe zit dan ook een uitgekiende lange termijnstrategie, zo blijkt uit onder andere het zorgwekkende rapport ‘Restoring the natural order’.
- Het Political Network for Values, dat het huwelijk ziet als een zaak strikt tussen mannen en vrouwen, en abortus en euthanasie sterk afkeurt, hield haar jaarlijkse bijeenkomst in 2017 in het Europees Parlement, met de Europese Volkspartij als gastheer. Ook de European Dignity Watch, een beschermer van ‘traditionele familiewaarden’ en anti-abortus, trainen mensen om effectief lobby te voeren in het Parlement.
Wat merk ik hiervan in Nederland?
Goed, dat klinkt zorgwekkend. Maar wat merk je hiervan in Nederland? Nou, de groeiende Europese anti-gelijkheidsbeweging heeft zeker ook invloed in op Nederland. Met de verwachte winst van rechts-populisten bij de Europese verkiezingen, staan de waarden van vrijheid en gelijkheid op het spel. Anti-discriminatierichtlijnen kunnen verder worden tegengehouden. Subsidies voor organisaties die gelijkwaardigheid stimuleren komen verder onder druk te staan. Uiteindelijk kan dit leiden tot minder vrijheid om je leven in te richten zoals je dat zelf wilt.
En de lijntjes met Nederland zijn kort. Kees van der Staaij (SGP) was met andere Europese leiders, waaronder Matteo Salvini, aanwezig bij het ultraconservatieve en anti-LHBTI World Congress of Families in Verona, de stad die zichzelf tot pro-life stad uitriep.
De European Christian Political Movement is een Europese partij die actief promoot dat gender onzin is en stelt op hun website: “we are in favour of traditional families. The family consisting of father, mother and child is a foundation for our society”. Hun hoofdkwartier is in Amersfoort gevestigd en heeft Stieneke van der Graaf van ChristenUnie als bestuurslid en SGP’er Wybren Jongsma in de Raad van Advies. Forum voor Democratie is van plan zich aan te sluiten bij de coalitie van Europese Conservatieven en Hervormers, waar ook CU en SGP deel van uitmaken en steevast stemmen tegen uitbreiding van seksuele rechten.
De kracht van Europa
Onlangs tekende Thierry Baudet een intentieverklaring samen met andere euro-sceptische partijen in de EU om de macht van Europa verder in te perken. Dat is zorgelijk, want Europa speelt een sterke rol in het verdedigen van mensenrechten. Op 13 februari 2019 werd een resolutie aangenomen waarin de “backlash against women’s rights and gender equality” werd erkend als een groot probleem. De commissie en lidstaten worden opgeroepen om vrouwenrechten en gendergelijkheid te blijven beschermen en dat alle kinderen goede seksuele voorlichting krijgen. Vooral de conservatief christelijke en rechts-populistische parlementsleden stemden tegen.
Het Europees parlement liet brede steun zien om seksuele en reproductieve rechten te promoten binnen onderwijs, onderzoek en informatievoorziening, in de nieuwe EU-begroting (€123 miljard) voor 2021-27 voor ontwikkelingshulp binnen en buiten Europa. Ook intersekse personen hebben dankzij actie van het Europees parlement sinds kort een sterk verbeterde rechtspositie in Europa.
Ja, ik sta voor een liefdevol Europa
Er is daarom een blijvend sterk Europees geluid nodig voor vrijheid en liefde. Ook in Nederland. De conservatieve beweging wordt wereldwijd luider van toon en heftiger van aard. In Oostenrijk, Hongarije en onze eigen Provinciale verkiezingen hebben we gezien hoe het tij kan keren.
Wij vinden dat iedereen vrij moet blijven om een eigen invulling te geven aan leven en liefde. Daarom trekken we nu aan de bel. En vragen we jou om in actie te komen, en verkiesbare politici om kleur te bekennen, om waarden te onderschrijven of af te zweren.
In de woorden van Guy Verhofstadt: Het zouden zomaar eens de belangrijkste Europese verkiezingen kunnen worden.
Europa, hoe werkt het ook al weer?
De belangrijkste instituties van de Europese Unie zijn het Europees parlement en de Europese Commissie. De Europese Commissie vormt het dagelijkse bestuur. Het Europees Parlement is de wetgevende macht, samen met de Raad van de Europese Unie. In het parlement worden wetten gemaakt in de vorm van richtlijnen, verordeningen of besluiten.
Elke vijf jaar worden de 751 leden van het Europees Parlement gekozen door de inwoners van Europa. Je stemt op een kandidaat van een partij uit eigen land. Die partijen vormen samen met verwante partijen uit andere landen fracties. Hierdoor staan ze sterker bij beleidsbepaling.
De twee grootste fracties zijn de Europese Volkspartij (EVP) en de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D).
Meer willen weten? NRC heeft een ontzettend fijn, uitgebreid dossier over de Europese verkiezingen online staan.
Geraadpleegde artikelen die het lezen waard zijn
Dit verhaal hebben we kunnen maken na verschillende gesprekken met onder meer Neil Datta van European Parliamentary Forum for Sexual & Reproductive Rights (EPF), socioloog aan de universiteit Brussel David Paternotte, in samenwerking met onze internationale partner European Humanist Federation.
Washington Post, “Christian conservatives in Trump administration build global antiabortion coalition”, 15 maart 2019
Volkskrant, Pro-life heeft de wind mee: de macht van de anti-abortusbeweging wordt steeds groter, 3 mei 2019
MEPs for sexual and reproductive rights, European Parliament concerned about backlash against women’s rights and gender equality in EU, 13 februari 2019
The Guardian, Matteo Salvini launches campaign to forge far-right alliance, 8 april 2019.
Elena Zacharenko, Study for policy makers on opposition to sexual and reproductive health and rights in Europe
Trouw, Financiert rechts Amerika de Europese populisten?, 28 maart 2019
Voor een vrij en liefdevol Europa
Europa is meer dan een economische gemeenschap. Meer dan een politieke macht. Meer dan de Champions League of het Eurovisiesongfestival. Europa is de bron van vrijheid. Van gelijke rechten voor iedereen, wie je ook bent, of wie je ook liefhebt.
Lees in ons dossier waarom wij ons met een vrij Europa bezighouden en wat we doen.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.