Rituelen: Ricky Koole

Ricky Koole (47), is actrice, zangeres en organisator van de Dienst zonder God, die vier keer per jaar plaatsvindt.

“Ik heb best veel kerkdiensten bezocht, ook samen met mijn man, maar hoezeer ik er soms ook van onder de indruk ben, uiteindelijk haak ik af, want ik geloof niet in God. Ik heb er serieus mijn best voor gedaan, vroeger als kind al, maar het lukt me gewoon niet. Negen jaar geleden ontstond het plan om een seculiere dienst te organiseren. Ik verzamelde mensen voor  en koor, veelal vrienden die ook een theaterachtergrond hebben, zoals Marjan Luif, Maaike Martens en Ilse Warringa. Ik vond een spreker voor een overdenking, acteurs die teksten rondom het thema van de overdenking wilden voorlezen, muzikanten die erbij wilden improviseren.

Ik dacht dat ik misschien de enige was die aan zo’n bijeenkomst behoefte zou hebben, maar dat bleek niet zo te zijn. De zaal zat meteen de eerste keer al behoorlijk vol. Daarom ben ik ermee doorgegaan. In de volksmond is het de ‘Dienst voor ongelovigen’ gaan heten, maar zo zou ik het zelf nooit noemen. Ik heb het liever over ‘Het begin van de seizoenen-dienst’ of ‘Dienst zonder God’. Iedereen is welkom: gelovigen, ongelovigen. Zoals het die eerste keer was, zo is het in grote lijnen nog steeds. Vier keer per jaar, aan het begin van ieder seizoen, organiseer ik een avond in de Rode Hoed in Amsterdam. De inhoud is iedere keer anders, maar bezoekers weten: het koor zingt in ieder geval drie nummers die ze kunnen meezingen. Voor wat we de overdenking noemen heb ik altijd bijzondere mensen kunnen vinden, van cabaretiers tot schrijvers en psychologen. Zij houden een verhaal waarin een vraag of een opdracht voor het publiek zit. Het mag van alles zijn, onze enige eis is dat het niet cynisch of somber mag zijn. Mensen moeten met energie naar buiten gaan. Deze lente zouden we onze dienst voor de negende keer houden. Als je zoiets ieder seizoen houdt, steeds op dezelfde plek, met voor een groot deel dezelfde mensen, wordt zo’n avond meer dan de som der delen. Dat is wat een ritueel doet.

Iedere editie vraag ik me weer enigszins wanhopig af: waarom doe ik dit ook alweer? Maar iedere keer is na afloop duidelijk hoe zinnig het is. Ik heb het gevoel dat er in de wereld bepaalde hoeveelheden zachtheid en hardheid zijn. Hardheid is er al genoeg, daarom moet je waar je kunt zachtheid toevoegen. Dat is wat ik met die diensten probeer te doen. Ik vind het fijn dat ik iets positiefs in gang heb gezet.”