Het regeerakkoord bevat op vrijwel alle onderwerpen compromissen. Tot we bij de paragraaf komen waar je de uitzondering al verwacht: de medisch-ethische. Op dit punt blijkt van geven en nemen ineens veel minder sprake, schrijft Christa Compas, directeur van het Humanistisch Verbond 13 oktober in dagblad Trouw.
Het kabinet schrijft: “Op veel andere terreinen kunnen met geven en nemen compromissen worden bereikt (…). Op medisch-ethisch gebied ligt dit veel moeilijker. Waar opvattingen worden gedomineerd door levensbeschouwing, geloof, overtuiging, idealen en geweten kan niet worden verlangd daar afstand van te doen.”
Waarom eigenlijk niet? Wat wordt bedoeld met ‘opvattingen gedomineerd door levensbeschouwing, geloof, overtuigingen, idealen en geweten’? En waarom zou een politieke partij van dit soort specifieke opvattingen, geen afstand kunnen doen? Hoewel het sympathiek klinkt dat politieke partijen met elkaar hebben afgesproken geen afstand te doen van hun geloof en levensbeschouwing op medisch-ethisch gebied, is het minder sympathiek als we beseffen dat burgers wel van hun geloof en overtuiging afstand moeten doen.
Een burger die zijn sterven in eigen hand wil houden, heeft nu met beperkende wetgeving te maken. Deze wetgeving is niet neutraal. Een burger wordt belemmerd in zijn zelfbeschikking. Maar, zo kan een religieuze politieke partij zeggen: ‘Ik voel me bij uitbreiding van de euthanasiewet in mijn religie belemmerd’. Daar gaat iets mis.
Dat iemand een keuze maakt over zijn eigen leven is namelijk geen inbreuk op andermans religie. Het is een eigen keuze, voor en over het eigen leven. Dat een religieuze persoon die keuze nooit zou maken, is uiteraard zijn goed recht. Maar dat een religieuze partij vindt dat een humanistische of atheïstische burger ook geen eigen keuze mag maken is merkwaardig. De vrijheid van religie en levensovertuiging is hier verworden tot een dominante positie van een specifieke religie over mensen die deze religie niet delen.
Alle begrip voor een religieuze partij die niet achter het recht op abortus en euthanasie staat. Maar een religieuze partij die zich het recht toe-eigent deze opvatting voor alle burgers als geldig te verklaren, gaat een stap te ver. Het is afwachten hoe de medisch-ethische paragraaf precies gaat uitwerken. De vanzelfsprekendheid waarmee religieuze overwegingen nu een uitzonderingspositie claimen en krijgen, belooft niet veel goeds. Medisch-ethische thema’s mogen niet in de ijskast worden gezet.
Actie: Houd leven, liefde en dood uit de ijskast
Duidelijkheid ontbreekt in het regeerakkoord bij een aantal niet-economische thema's. Zoals rond voltooid leven en alternatieve gezinsvormen. Het Humanistisch Verbond wil leven, liefde en dood uit de ijskast houden en is daarom een actie gestart. Kijk op www.humanisme.nu!