Bij een goed leven hoort een goede dood. Maar wat kun je daar nu al zelf voor doen? Over die vraag gaat de cursus ‘Ook sterven moet je leren’ van de Internationale School Voor Wijsbegeerte (ISVW) en het Humanistisch Verbond. Frits van de Kolk nam eraan deel. ‘Wat mij bijzonder raakte waren de persoonlijke verhalen.’
Van de Kolk is spreker van de Stichting Humanistische Uitvaartbegeleiding. Deze cursus raakt dus zijn werkterrein. “Regelmatig kom ik bij nabestaanden, die zeer onthand zijn en niet weten wat de wensen van de overledene zijn voor de uitvaart. Slechts bij uitzondering treffen mensen maatregelen om zelf de regie over hun eigen afscheid te houden. Mensen zeggen wel ‘ik zal zorgen dat mijn nabestaanden mijn wensen kennen’, maar in de praktijk raakt dit streven al snel op de achtergrond. Zelf heb ik ook nog niets op papier gezet.”
Toen zijn partner en hij via het Humanistisch Verbond hoorden van deze cursus, waren zij dan ook direct gemotiveerd om zich voor alle drie de weekenden in te schrijven.
Persoonlijk verhalen
Bijna veertig mensen schreven zich in voor het eerste weekend op 29 en 30 september, waarbij de nadruk lag op het ‘geestelijk testament’, waaronder Van de Kolk: ”Het thema dood ga ik in mijn dagelijks leven niet uit de weg, maar dit eerste weekend heeft mij wel meer bewust gemaakt van het thema ‘wat wil ik mijn nabestaanden geestelijk achter laten’. Wat mij bijzonder raakte waren de persoonlijke verhalen, die ik er hoorde. De confrontatie met de eindigheid van het leven zet mij ertoe aan mijn gedachten over mijn geestelijk testament daadwerkelijk vorm te geven en ik start met het aanschaffen van een uitbox en het samenstellen van een lijstje met de inhoud van deze uitbox. Voor het vullen ervan heb ik hopelijk nog veel tijd.”
De thema’s die door de docenten Joep Dohmen en René Gude werden gepresenteerd spraken hem het meest aan. Dohmen sprak over het goed inrichten van de laatste levensfase: het gaat niet alleen over het sterven zelf, maar vooral over de aanloop daar naartoe. René Gude liet zien hoe je aan de hand van denkers jezelf kunt oefenen in het loslaten van het leven.
Levenshouding
"Ik ga ervan uit dat mijn leven eindig is," zegt Van de Kolk, "Ik streef ernaar om in mijn leven zoveel mogelijk verantwoord te leven en voel mij verantwoordelijk om mijn nabestaanden een leefbare wereld na te laten. Om dat te bereiken stel ik telkens doelen en blijf ik reflecteren op hetgeen ik heb gedaan. De dood heb ik in mijn eigen leven verweven. Het heeft voor mij te maken met hoe ik tegen het leven aankijk, en hoe ik dat kan beïnvloeden bij mezelf en bij anderen. Ik hoop dat ik door mijn levenshouding en door hetgeen ik in mijn uitbox ga leggen in goede herinnering blijf bij al degenen die mij kennen. Om met de woorden van René Gude te spreken: ‘Mijn geliefden laten mij voortleven’.
Over 'Ook sterven moet je leren'
‘Ook sterven moet je leren’, werd voor het eerst georganiseerd en vond plaats bij de Internationale School voor Wijsbegeerte (ISVW) in Leusden. Van der Kolk noemt het een ‘prachtlocatie’, dicht bij de natuur van de Veluwe. Er zijn ruim voldoende overnachtingsmogelijkheden, vindt hij en de maaltijden zijn ‘voortreffelijk’. Voor het volgende weekend hoopt hij vaker in een kleine groep te werken aan de hand van de gepresenteerde thema’s.
De twee volgende weekends zijn op 3 en 4 november en op 15 en 16 december. Voor meer informatie en aanmelding kunt u terecht op de website van de ISVW.