Onze reactie op Kamerdebat abortus uit strafrecht

Na een succesvol burgerinitiatief – met bijna 94 duizend handtekeningen – van het Humanistisch Verbond en BNNVARA om abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen, was het moment daar. Op 24 mei 2023 boog de Tweede Kamer zich over het onderwerp onder de ogen van een volle publieke tribune. En dat is bijzonder: dit was pas het twintigste burgerinitiatief dat aan de voorwaarden voldeed en op de Kameragenda kwam. BNNVARA-presentatrice Dzifa Kusenuh is het boegbeeld van ons burgerinitiatief. Zij leidde het debat in met een speech.

Tijdens het debat werd duidelijk dat D66, GroenLinks en PvdA, die ook namens Partij voor de Dieren sprak, SP en Lid Gündoğan voorstander zijn om abortus niet langer als misdaad te zien en daarom onderdeel te laten zijn van de reguliere zorg. Zij omarmen ons burgerinitiatief en vinden dat abortus in de basis als misdaad behandelen stigmatiserend is. Maar naar het einde van het uren durende debat werd duidelijk dat er nu nog geen meerderheid is om abortus uit het strafrecht te halen. VVD, ChristenUnie, SGP, CDA, PVV en Forum voor Democratie zijn tegen en vinden voornamelijk dat de huidige wetgeving voldoende is, of ze zijn bang dat abortus uit het strafrecht voor te veel versoepeling zorgt, en de keuze te veel komt te liggen bij degene om wie het gaat: de persoon die over dit besluit gaat.

Het Humanistisch Verbond waarschuwt juist voor deze denkfout dat het nu prima geregeld is. De internationaal groeiende anti-abortusbeweging, die ook in Nederland voet aan de grond heeft, laat zien dat verworven rechten kunnen worden afgenomen. Abortus verdient betere bescherming en moet daarom verankerd worden in de reguliere zorg, daar waar het thuishoort. Abortus zou legaal, veilig én gesteund door de staat moeten worden uitgevoerd.

Mardjan Seighali, voorzitter van het Humanistisch Verbond, was bij het debat aanwezig: “Het is mooi dat we dit thema op de politieke agenda hebben gezet. Het gesprek erover op politiek niveau is nu pas echt gestart. Dat is democratie. We hebben een luid maatschappelijk geluid laten horen dat ook tijdens het debat niet te missen was: abortus is zorg, het hoort niet in het strafrecht. Dat er vooralsnog geen Kamermeerderheid lijkt te zijn neemt niet weg dat er ruimte is om verder te praten. Het Humanistisch Verbond blijft zich inzetten voor een zorgvuldige manier waarop abortus uit het strafrecht kan en in het reguliere zorgstelsel. Zodat het goed verankerd en beschermd is in de Nederlandse wet en we een signaal tegen het stigma afgeven: abortus is geen misdaad.”

Aanwezige ministers Dilan Yesilgöz (Justitie) en Ernst Kuipers (Volksgezondheid) erkenden dat er redenen zijn om abortus uit het strafrecht te halen, zolang dit juridisch zorgvuldig gaat.

Drie moties werden ingediend. De SP vraagt om een onderzoek naar de mogelijke gevolgen voor de abortuspraktijk als abortus uit het strafrecht wordt gehaald. Forum voor Democratie diende een motie in om elke abortus als tragedie te beschouwen. Een motie van GL, PvdA, D66, SP, Gündoğan, PvdD, Volt en BIJ1 vraagt de Kamer om abortus niet als een misdaad te zien. Op dinsdag 30 mei wordt hierover gestemd.

In het debat gaf Corinne Ellemeet van GroenLinks aan dat ze aan een initiatiefwet werkt om abortus onderdeel te laten zijn van de reguliere zorg. Haar initiatiefwet zal in lijn zijn met ons burgerinitiatief. Ellemeet zegt dat ze vol goede moed verder werkt aan het wetsvoorstel. “Zolang het in het strafrecht staat, is dat een bepaald signaal naar de samenleving”, zei ze.

Wij zien dit debat als het begin van het gesprek op politiek niveau. Het burgerinitiatief samen met BNNVARA, de volle publieke tribune tijdens het debat, onze eerdere petities en werk om abortus als vrije keuze te zien, sterken ons om hier samen met een coalitie van voorstanders ook vol goede moed mee verder te gaan.

Het volledige debat is hier terug te kijken.