De ‘Goddelijke Hersenstam’ is de titel van een zeer verhelderend boek (2011) van de befaamde hoogleraar neurologie Kevin Nelson. Spirituele ervaringen zoals bijna-doodervaringen, uittredingen en gevoelens van mystieke eenwording worden door Nelson wetenschappelijk verklaard. In zijn blog verkent Rein Zunderdorp de humanistische benadering van spiritualiteit.
Veel ervaringen aan de grenzen van ons bewustzijn komen tot stand in ons brein en in het bijzonder in de hersenstam.
Het interessante hiervan is dat spirituele ervaringen dus wel degelijk bestaan en zelfs volgens Nelson een belangrijke bijdrage leveren aan onze identiteit, ons individuele zelf. Zij zijn ook belangrijk voor ons welbevinden en gevoelens van zin en betekenis van het leven. Die ervaringen hebben echter geen reële basis in de buitenwereld, de wereld buiten onszelf. “Onze hersenen hebben een praktisch onbeperkt vermogen om overtuigende illusies en verzinsels te produceren, die ons als feiten worden gepresenteerd. Zoals het idee dat jij jij bent.” (p. 61)
De mystieke ervaring van verenigd zijn, van eenheid met de wereld, komt niet alleen voor bij de bijna-dood ervaringen, maar speelt in vrijwel alle godsdiensten en religies een belangrijke rol. Juist die universele kern van mystiek maakt het volgens hem waarschijnlijk dat deze ervaringsmogelijkheid in onze hersens is vastgelegd.
Inmiddels is veel onderzoek gedaan met behulp van de zogenoemde M- (mystiek) –schaal, die de aard van belevingen van mensen met mystieke ervaringen meet. De neurologische verklaring van dit universele verschijnsel wint aan kracht.
Humanistische benadering
De humanistische benadering van spiritualiteit kan in levensbeschouwelijke zin een belangrijke eigen bijdrage leveren.Wij blijven immers weg van religieuze, mystieke, occulte of magische verklaringen, maar kunnen ons op wetenschappelijke inzichten baseren. Zonder daarmee het persoonlijke en zelfs maatschappelijke belang van spirituele ervaringen te miskennen. Voor de humanistische geestelijke dienstverlening biedt het ook een belangrijk eigen perspectief. In gesprekken met mensen die een beroep op ons doen en spirituele ervaringen of vraagstukken ter sprake brengen hoeven we immers niet mee te gaan in of te verwijzen naar bovenwereldlijke of occulte verklaringen. Evenmin hoeven we het onderwerp te negeren. We hebben de mogelijkheid, onder erkenning van het bestaan en het belang van de spirituele beleving, te wijzen op de wetenschappelijke verklaring van dit bijzondere menselijke vermogen. Daarmee ontluisteren we het menselijke bestaan niet, maar maken het alleen maar mooier, vollediger en unieker.
Weblog Rein Zunderdorp
Tags:#Humanisme#wetenschap en onderzoek
A list of posts
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.