Artificiële Intelligentie vs. Humanisme
Artificiële Intelligentie (AI) kan een krachtige bondgenoot zijn in ons streven naar kennis en ontwikkeling. Maar het kan ook wringen met humanistische waarden: wanneer niet de mens, maar techniek en winst het uitgangspunt zijn. De werkgroep AI, ontstaan in de afdeling Haaglanden, schreef hierover een position paper.
Artificiële Intelligentie (AI) verandert de samenleving. Daar willen we als humanisten alert op zijn. Vooral waar AI wringt met humanistische waarden, zoals rechtvaardigheid. Er zijn diverse tragische voorbeelden bekend waarbij een algoritme een onbedoelde keuze maakte. Benadeelden die protesteerden werden niet gehoord, want de computer had het zo bepaald. Dat er bij het bouwen van een algoritme keuzes worden gemaakt waarover discussie nodig is, werd uit het oog verloren.
Daar tegenover staat dat één van de kernprincipes van het humanisme ook het streven is naar kennis en de ontwikkeling van menselijke potentie. AI kan een krachtige bondgenoot zijn in deze zoektocht door middel van geavanceerde analytische mogelijkheden, dataverwerking en snelle informatieoverdracht. Met deze hulpmiddelen kunnen wetenschappers, kunstenaars en denkers complexe vraagstukken aanpakken, nieuwe inzichten verwerven en creatieve oplossingen bedenken.
De werkgroep AI van de afdeling Haaglanden van het Humanistisch Verbond houdt zich sinds 2020 bezig met de vraag hoe wij ons als humanisten tegenover Artificiële Intelligentie en digitalisering moeten verhouden. De werkgroep wil binnen de vereniging en binnen de samenleving de discussie voeren over welke impact AI heeft op humanistische waarden en hoe we kunnen zorgen dat die impact positief uitpakt. Transparantie en participatie van diverse belanghebbenden bij de ontwikkeling van AI zijn cruciaal om ervoor te zorgen dat technologische vooruitgang de menselijke en humanistische waarden niet ondermijnt.
Het Humanistisch Verbond, en breder de humanistische beweging, kan en moet één van de stemmen in de discussie over AI zijn. Als humanisten leveren we een unieke bijdrage aan de maatschappelijke dialoog: wij kunnen de ontwikkelingen beschouwen vanuit een waardengedreven perspectief, zonder dat onze organisatie direct belang bij de uitkomst heeft. De werkgroep AI wil het gesprek over data, digitalisering en AI binnen het HV en binnen de samenleving voeren. En de overheid oproepen de ‘AI-markt’ te reguleren en haar eigen gebruik van AI kritisch te bezien. Hiertoe heeft de werkgroep een position paper geschreven waarin een humanistische visie op Artificiële Intelligentie uiteengezet wordt.
Eind 2023 was de position paper onderwerp van twee sessies voor geïnteresseerde regionale afdelingsbesturen. De komende maanden organiseren verscheidene afdelingen lezingen, discussieavonden en andere bijeenkomsten over het thema. Houd dus de agenda goed in de gaten en praat mee over dit onderwerp!
