Waarom kennen we de ‘radicale Verlichting’ niet meer? Filosoof en historicus Philipp Blom ging op 4 januari in gesprek met Theodor Holman over de invloed van 18e eeuwse athëisten als Baron d’Holbach en Diderot. Denkers die in zijn boek ‘Het verdorven genootschap’ kleurrijk worden besproken.
“Deze denkers waren overtuigd en subversief atheïst, iets wat in die tijd heel gevaarlijk was,” legt Blom uit in OBA Live op 4 januari. Ze kwamen dan ook bijeen in verboden salons in Parijs en verspreidden hun gedachten in het geheim. Blom is een hartstochtelijk seculier humanist en pleitbezorger van een nieuwe Verlichting, blijkt uit het gesprek met Thedor Holman.
Hij doet uit de doeken waarom Voltaire en Kant zoveel bekender zijn geworden dan d’Holbach en Diderot.
Lessen uit de Verlichting
De intellectuele erfenis van deze denkers wordt door Blom belicht in de Socrateslezing2012. In deze lezing vertelt hij wat we van hen kunnen leren. “Ons liberale marktmodel is ‘religieus’ te noemen; we geven de voorkeur aan rationele eenheden, aan lijden nu in ruil voor geluk in de toekomst en veronachtzamen ons lichaam en het genot in het hier en nu.” Diderot en d’Holbach begrepen dat heel goed, veel beter dan Kant en Voltaire, meent Blom.
Utopie
Blom gelooft niet in een utopie, zegt hij in de Socrateslezing. “Er is geen groot verhaal dat alles oplost, een samenleving die perfect wordt als je alleen maar de perversie verwijdert. Iedere generatie opnieuw moeten we elkaar leren goed samen te leven, op basis van redelijke afwegingen en democratische idealen.”
Seculier democratisch stelsel
Gelukkig hebben we de basisregels van een seculier democratisch stelsel, van een menselijke ethiek van solidariteit en gelijkheid,” denkt Blom. “Ik zou graag zien dat we de volgende generaties kunnen tonen dat je op een seculiere basis een maatschappij kunt bouwen met ruimte voor verschillende culturen waarin iedereen een kans krijgt”. Religieuze verhalen sluiten elkaar uit, ze botsen en concurreren. Blom pleit voor seculier-humanistische openheid als richting voor de toekomst van Europa.”
Tags: #De Verlichting #ethiek #Filosofie #Zingeving
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.