‘Mijn spookbeeld: Verplicht liedjes zingen met vreemden’
“Als ik oud ben, wil ik graag mijn eigen leven kunnen leiden, in een eigen (stukje) woning met alle privacy die ik nu ook heb. Maar vooral wil ik ook de regie in eigen handen hebben, zodat ik op een waardige manier afscheid kan nemen van dit aardse bestaan”, schrijft May Verbrugge (67) uit Landgraaf aan de politieke leiders van ons land. Hoe wil zij ouder worden?
“Ik ben blij dat het Gouden Pact er voor iedereen is. Niet alleen voor ouderen. Er zijn zóveel kwetsbare mensen in onze samenleving. Benader ze – om te beginnen – als volwaardige gesprekspartner. In de zorg word je al snel het voorwerp van zorg, is mijn ervaring. Terwijl je het recht hebt op privacy, op nemen van risico’s. Je hebt het recht om over je eigen leven te beschikken.”
Doorgeslagen
“Toen ik in 1992 in de zorg ging werken, begonnen de veranderingen door te dringen. De behoefte om de kwaliteit te verbeteren en de zorgbudgetten efficiënt te besteden, verspreidde zich als een olievlek over het land. Het was een beweging vanuit de economie. Met het controleren van de kwaliteit is op zichzelf niks mis. Ik was kwaliteitsfunctionaris in de gehandicaptenzorg en heb ook procedures, richtlijnen en werkinstructies opgesteld. Maar het is volledig doorgeslagen. Zorgpersoneel is nu te veel bezig met papierwerk en achter handtekeningen aanhollen. Terwijl ze in die tijd beter koffie kunnen drinken met de mensen.”
Warm hart
“Vroeger liep er in gezinsvervangende huizen een kokkin rond die zelf al een gezin had grootgebracht, lekker kon koken en een warm hart had voor de bewoners. De cliënten liepen de keuken in en zeiden ‘wat ruikt het hier lekker’ en schilden soms een aardappel mee. Toen kwamen de nieuwe voedselnormen. Niemand mocht meer in de keuken komen en de kokkin met het warme hart werd vervangen door zo goedkoop mogelijke diepvriesmaaltijden. Weg sociale functie. Weg smakelijk eten.”
Strijd
“De Inspectie voor Gezondheidszorg heeft beheersen van zorghandelingen tot in het absurde doorgevoerd, waardoor soms vergeten wordt dat de cliënt de hoofdzorg moet zijn. In een zorgplan staat bijvoorbeeld dat de cliënt drie keer per week moet douchen en dat is nog luxe kan ik je vertellen. Maar wat als de cliënt niet wil douchen. Dan volgt er een strijd. Het douchen moet afgetekend worden. Het alternatief is rapporteren waarom het niet is gelukt. Wat eigenlijk geen probleem is, wordt een probleem. Ik heb me tegen onnodige bureaucratisering verzet, van alle kanten, maar werd tegen mijn pensioen niet meer zo serieus genomen. Binnen de organisatie dachten ze waarschijnlijk: die wordt al wat ouder.”
Luier
“Ouder zijn, is voor mij dat ik zelf mijn tijd kan indelen om van betekenis te zijn voor anderen. Dat ik betrokken blijf bij wat er om me heen gebeurt. Ik ben ondermeer humanistisch spreker bij uitvaarten en luister naar de verhalen van nabestaanden. Verhalen over hoe mensen in het leven hebben gestaan, maar ook hoe het afliep. Laatst vertelde iemand mij over haar ouders die naar een verzorgingstehuis verhuisden. Ze waren nog goed bij de tijd, maar hadden hulp nodig bij de toiletgang. Daar was niet altijd meteen tijd voor. Dus kregen ze een 36-uurs luier om. Moet je je voorstellen, dan ben je bij je volle verstand en moet je in een luier je ontlasting doen. Binnen een week waren ze incontinent.”
Beeldschermconsult
“Ik hoop dat ik zo lang mogelijk mijn eigen leven kan blijven leiden. Als ik hulpbehoevender word en het thuis niet meer gaat, wil ik best naar een kleinere beschermde omgeving verhuizen. Ik heb ook niks tegen een beeldschermconsult als ik eenvoudige informatie nodig heb, of dat er camera’s ophangen worden om te kunnen zien of het goed met me gaat en ik niet met een gebroken heup naast mijn bed lig. Als ik maar zo lang mogelijk over mijn eigen leven mag beslissen. Mijn spookbeeld is dat je dan met een groep mensen die je vrienden niet zijn verplicht samen liedjes moet zingen om de eenzaamheid te bestrijden. Op zo’n moment zou ik me nog eenzamer voelen.”
Katholieke zuiden
“Als ik zelf niet meer de zin inzie van dit leven en ik genoeg gedaan heb in deze wereld, wil ik het kunnen loslaten. Op een menswaardige manier. Ik heb de indruk dat in het katholieke zuiden een euthanasieverklaring nog altijd moeilijk ligt ook bij artsen. Er is nog een slag te winnen. Ik heb het er met mijn huisarts over gehad. Hij zei: ‘ik wen er nooit aan, maar ik ben wel bereid je te helpen.’”
May Verbrugge bracht het grootste deel van haar werkzame leven door in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Dat deed ze als kwaliteitscoördinator en staffunctionaris algemeen beleid. Ze is getrouwd en heeft een zoon, dochter en twee kleindochters, waarvan één kindje een geadopteerd Keniaans meisje is (zie foto). Na haar pensioen werd ze FNV-consulent en spreker bij uitvaarten (Humanistische Uitvaartbegeleiding Limburg). Ze helpt nabestaanden bij een waardig en persoonlijk afscheid.
Het Gouden Pact
Hoe wil je ouder worden? En wat draagt bij aan een samenleving waarin iedereen volwaardig meedoet? Deze vragen stellen we in deze serie aan tien humanisten. Zij maken deel uit van een groep van meer dan 200 mensen die een persoonlijke brief stuurde aan politici om het Gouden Pact onder de aandacht te brengen bij de toekomstige politieke leiders van ons land. Het pact is een pleidooi voor meer zeggenschap van ouderen zelf, bij leven en bij waardig sterven. En voor waardige en beter georganiseerde ‘immateriële’ zorg in verpleeghuizen en daarbuiten. Het Gouden Pact voor de Zorg is een initiatief van het Humanistisch Verbond, de Universiteit voor Humanistiek, Humanitas en een aantal humanistisch geestelijk begeleiders.
De serie
Lees alle interviews in deze serie
Beeld: Thinkstock
Tags: #Goed oud worden #Gouden pact serie #Humanisme #lichaam en geest #Zingeving
A list of posts
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.