Lisa van Duijvenbooden werkt als humanistisch geestelijk verzorger in de GGzE (Eindhoven). Een veilige omgeving met veel ruimte voor bezinning en vertraging. Dat gunt ze iedereen. ‘Veel diagnoses binnen de psychiatrie raken aan existentiële vragen. Als daar meer aandacht voor zou zijn, dus ook buiten de ggz, valt er veel te behalen.’
Waarom ben je humanistisch geestelijk verzorger geworden?
Ik studeerde antropologie toen mijn moeder plotseling werd getroffen door een herseninfarct. Een gebeurtenis met veel impact. Levensvragen die al langere tijd sluimerend aanwezig waren, kwamen op de voorgrond. Hieruit ontstond het verlangen naar een andere manier van leven. Ik besloot opnieuw te gaan studeren, Humanistiek, een universitaire studie met veel aandacht voor persoonlijke ontwikkeling, gericht op vragen rondom zingeving, levensbeschouwing en de inrichting van een humane samenleving.
Als humanistisch geestelijk verzorger houd je je bezig met levensvragen. Noem er eens een paar.
Levensvragen komen in vele vormen, groot en klein, maar niet alles komt in de vorm van een vraag. Meestal niet zelfs, het gaat veel vaker om gevoelens die op de achtergrond spelen. Mensen hebben bijvoorbeeld het gevoel telkens tegen iets aan te lopen. Of ze voelen zich overvallen door het leven. Levensvragen komen pas naar voren als er de tijd voor wordt genomen en er ruimte voor is.
“ Humanistisch geestelijke verzorging gaat over het menselijke, over ons allemaal dus ”
Waar bestaat je werk uit?
Ik nodig mensen uit deel te nemen aan groepsgesprekken of individuele gesprekken, cliënten én medewerkers. Daarnaast begeleid ik moreel beraad. Mensen die in de psychiatrie werken, worden voortdurend voor keuzes gesteld. Soms is het niet duidelijk wat het ‘goede’ is, dan zit je op het niveau van een morele vraag. Dit bespreken we tijdens het moreel beraad. Of we staan met elkaar stil tijdens een ritueel. Dan steken we een kaarsje aan. Dit werk vraagt om een andere taal. We maken gebruik van rituelen, beelden en metaforen. Vertraging is ook belangrijk. Mensen die in de psychiatrie werken kampen in de regel met een enorme tijdsdruk. Bij ons kunnen ze even op adem komen. Soms zit het werk gewoon in stilte en van elkaar weten dat het lijden onoplosbaar is. Dan zijn er geen woorden nodig, maar ben je er wel voor de ander.
Waar zit het ‘humanistische’ ‘m in je werk?
Humanistisch geestelijke verzorging gaat over het menselijke, over ons allemaal dus. Het zit ‘m in het menswaardige en gelijkwaardige: ik wil de ander echt begrijpen en ontmoeten, van mens tot mens.
“ Levensvragen komen in vele vormen, groot en klein ”
Wat heb je nodig om dit werk te kunnen doen?
Je moet reflectief in het leven staan, want het werk komt heel dichtbij. Werken in de psychiatrie raakt aan je eigen levensvragen. Maar het is vooral een rijk vak, waarbij ik veel terugkrijg. Waar de gemiddelde mens erg druk is met werk en gezin, lijken de mensen in langdurige zorg meer gevoel te hebben voor het geheim van het leven, het wezenlijke. Dat levert mooie gesprekken op en bijzondere inzichten.
“ Werken in de psychiatrie raakt aan je eigen levensvragen ”
Geestelijke verzorging binnen de ggz wordt vergoed. Het Humanistisch Verbond wil het mogelijk maken op meerdere plekken in de samenleving. Hoe kijk jij daar tegenaan?
Dat zou ik fantastisch vinden. Veel diagnoses binnen de psychiatrie raken aan existentiële vragen. Als daar meer aandacht voor zou zijn, dus ook buiten de ggz, valt er veel te behalen. In de thuissituatie bijvoorbeeld, maar ook op scholen. Vroeger waren er in de samenleving veel meer gedeelde plekken om met levensvragen bezig te zijn, kerken en buurthuizen. Nu moeten jongeren het maar in hun eentje zien uit te zoeken. Er zijn zoveel pubers die zoekende zijn. Niet alleen jongeren trouwens, veel mensen worstelen met levensvragen, alleen durven ze daar niet voor uit te komen. We leven in een tijd dat we het allemaal in ons eentje moeten uitzoeken. Als je niet weet waar je voor staat of wat je wilt in het leven, houd je je mond: uit schaamte. Terwijl levensvragen niet om antwoorden vragen. Ze vragen om gedeeld te worden.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.