In Nederland geboren of gewortelde kinderen die met politiemacht worden opgehaald en via detentiecentra worden uitgezet: daar moet nu een eind aan komen. Dat vindt Eduard Disch (79) uit Maastricht, Humanistisch Verbond-lid en gepensioneerd directeur van een daklozenopvang. De afgelopen weken bivakkeerde hij voor het Haagse kantoor van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), zonder te eten. We spraken hem op één van de laatste dagen van zijn hongerstaking.
‘Vandaag is de 28e dag die ik doorbreng zonder te eten. Ik beperk me tot drinken; dat varieert van een glas water tot koffie. Als ik terugkijk op de afgelopen weken is het me fysiek ontzettend meegevallen. Vreemd genoeg heb ik op geen enkel moment een hongergevoel ervaren, dat had ik niet verwacht. Mentaal is een ander verhaal. Mijn kortetermijngeheugen is een zeef geworden en ook emotioneel gebeuren er aparte dingen: het is me al twee keer gebeurd dat ik plotseling begon te huilen als iemand met me kwam praten. Dat zou te maken hebben met je verstoorde stofwisseling, heb ik begrepen. Met de arts die mij in de gaten houdt heb ik afgesproken dat hij het mij laat weten wanneer ik een risicofase inga en mijn lichaam onherstelbare schade oploopt. Tot nu toe is dat niet het geval en zal alles zich weer herstellen zodra ik weer ga eten.’
“ Kinderen mogen nooit en te nimmer de dupe worden van het handelen van volwassenen. ”
‘De reden waarom ik dit doe is duidelijk. Ik heb een tweevoudig doel: het allereerste is een kinderpardon met onmiddellijke invoering. Het tweede is een duurzame nieuwe asielwet en -regelgeving, waarin bij het verlenen van eventuele verblijfsvergunningen het belang van het kind centraal staat. Op dit moment verkeren enkele honderden kinderen al jarenlang, soms wel vijftien jaar, in onzekerheid en angst omdat ze niet weten wat hun toekomstig lot inhoudt.’
‘Kort gezegd vind ik dat kinderen nooit en te nimmer de dupe mogen worden van het handelen van volwassenen, of dat nu hun ouders zijn, beleidsmakers, ministers of andere politici. Dat is nu echter wel het geval, met name door dertig jaar lang slechte asielwetten en -regelgeving.’
Spanning leidt tot schade bij kinderen
‘Het is wetenschappelijk vastgesteld dat jarenlang in spanning zitten voor een kind leidt tot ontwikkelingsschade, met alle gevolgen van dien. Zoiets vind ik volstrekt ontoelaatbaar in een beschaafd en welvarend land als Nederland. Ik vind het op het misdadige af dat kinderen in die positie blijven verkeren. Dat moet gewoon onmiddellijk ophouden.’
‘Mijn actie begon vorm te krijgen toen mijn vrouw en ik op televisie het verhaal zagen van de 13-jarige Ariana die vertelde hoe ze met haar twee in Nederland geboren jongere zusjes zou worden uitgezet naar Oezbekistan. Zelf was zij drie jaar toen ze met haar moeder naar Nederland kwam en nu was ze door de politie opgehaald en naar een detentiecentrum gebracht. Een soort gevangenis, zei ze, en ze snapte niet waarom.’
‘Dertig jaar geleden heb ik zoiets aan den lijve meegemaakt. Ik was directeur van een opvangcentrum toen een gezin met twee kleine kinderen in alle vroegte werd overvallen om naar Wit-Rusland te worden gestuurd. Het hele opvangcentrum was in rep en roer, zeer traumatiserend voor die kinderen. Toentertijd heb ik geprobeerd dat zo lang mogelijk tegen te houden door met het juiste papierwerk te moeten komen, maar uiteindelijk mocht het niet baten. Ik stond machteloos.’
“ Ik moest een daad stellen, iets waar ieder redelijk mens niet zomaar met gesloten ogen voorbij zou lopen. ”
‘Dat is toch niet normaal?’
‘Deze keer, toen ik dat op tv zag, keek ik mijn vrouw aan en zei: nu moet ik écht iets doen. Geen handtekening op een petitie, hoe waardevol dat ook is. Ik wilde iets doen waar de politiek niet omheen kon. Ik moest een daad stellen, iets waar ieder redelijk mens niet zomaar met gesloten ogen aan voorbij zou lopen. Toen kwam het idee van een hongerstaking in me op. Mensen moeten wel niet denken: wat doet die oude man daar in dat tentje? En wekenlang niet eten, dat is toch niet normaal – waarom eigenlijk?’
‘Inmiddels zijn er honderden mensen aan mijn tentje geweest die, op twee na, laten weten hoe diep verontwaardigd ze zijn door deze gang van zaken. Kinderen met een politiemacht naar een gevangenis brengen; kinderen die nota bene meestal in Nederland zijn geboren, hoe kan zoiets in dit beschaafde land gebeuren? Zijn er niet internationale rechten van kinderen die dat tegenhouden?’
Verantwoordelijkheid nemen
‘Nu weet ik dat ik eerder een gevoelig dan een rationeel mens ben. Al van jongs af aan ben ik dat gevoel gaan volgen. Ik kom uit een orthodox rooms-katholiek gezin en ben er eentje van dertien. Het was de bedoeling dat ik broedermissionaris werd en zendelingswerk in Afrika ging doen, maar met het verstrijken van de tienerjaren begon ik na te denken en te twijfelen over de basis van die roeping: het godsbestaan. Tot ik op mijn zeventiende met alle moed die ik in me had ’s nachts de kerk in ben geslopen om de tabernakel te openen. Ik had geleerd dat het Gods huis was en dat enkel een priester het deurtje mocht openmaken; ieder ander zou door God onmiddellijk gestraft worden. Maar er gebeurde niets.’
‘Ik weet dat er humanisten zijn die in God geloven. Voor mij geldt: ik weet het niet en daarom zal ik het noch bevestigen, noch ontkennen. Waar ik voornamelijk in geloof is eigen verantwoordelijkheid. Dat vind ik ook terug bij het humanisme, waar ik me een jaar of tien, vijftien geleden in ben gaan verdiepen.’
‘Humanisten zijn het soort mensen bij wie ik terechtkan met de vragen over het bestaan waar de paters vroeger horendol van werden. Het zijn redelijke, positieve mensen die je stimuleren zelf na te denken. Mensen die het ongetwijfeld met me eens zijn dat je kinderen niet zo hoort te behandelen.’
“ Humanisten zijn redelijke, positieve mensen die je stimuleren zelf na te denken. ”
Samenleving is aan zet
‘Met mijn actie hoop ik dat mensen meer oog krijgen voor wat er aan de hand is. Voorts hoop ik dat de verontwaardiging erover zich uitmondt in actie: geef een signaal richting de politiek, dat je het hier ook niet mee eens bent en dat het onmiddellijk moet stoppen. Nu is de samenleving aan zet om dit kracht bij te zetten. Laat weten dat ook jij staat achter een concreet voorstel voor een kinderpardon: voor alle kinderen die al jarenlang in onzekerheid verkeren, omdat wij hebben verzuimd de dingen op een fatsoenlijke manier te regelen.’
‘De massale aandacht voor mijn actie beschouw ik als een bevestiging van het maatschappelijk onrecht dat plaatsvindt. Ik heb vertrouwen voor de toekomst. Binnenkort eindigt mijn hongerstaking, maar ik stop niet. De vorm verandert, maar de doelstelling en mijn tentje blijft. Totdat ze in Den Haag snappen wat er moet gebeuren zal ik op werkdagen vanuit Maastricht daar naartoe komen om tijdens kantooruren te protesteren en voorbijgangers te informeren. Het zou mooi zijn als Hagenezen mijn plek in het weekend overnemen. Met zijn allen komen we er.’
Op de ochtend van de 30e dag beëindigde Eduard Disch zijn hongerstaking op advies van de arts die hem in de gaten hield en die hem waarschuwde voor zijn gezondheid. Na een korte periode van herstel is hij van plan opnieuw dagelijks actie te voeren bij het ministerie van Asiel en Migratie.
Er bestaan diverse petities waarmee je het voorstel voor een generaal kinderpardon kunt ondersteunen, onder meer hier en hier.
