Gebruik de potentie van ouderen
Met de debatreeks Kom Dichterbij. Ouder worden en samen leven agendeert het Humanistisch Verbond gedurfde visies over ouderenzorg in de wijken. Op 12 maart (Rotterdam) en 16 maart (Groningen) gaan onder anderen Hedy d’Ancona en schrijfster Heleen van Royen in gesprek met gemeentenpolitici, bestuurders, inwoners en professionals. Wat nemen we mee uit de Socratelezing van d’Ancona uit 2017?
Ons land telt 4 miljoen mantelzorgers. Zij staan hun ouders, vrienden en buren bij in complexe situaties: met ziekte, eenzaamheid, schulden of emotionele verwaarlozing. Veel gemeenten zien deze hulp als een makkelijke bezuiniging: lang leve de participatiesamenleving. Het gevolg is roofbouw op én overbelasting van mantelzorgers en vrijwilligers. Er is vaak onvoldoende aandacht voor de mensen die dat juist zo hard nodig hebben.
Het Humanistisch Verbond pleit voor een andere aanpak en gaat erover in gesprek tijdens de debatreeks Kom Dichterbij. We lazen de Socrateslezing van d’Ancona er nog eens op na. Drie misvattingen over de participatiesamenleving en de rol van ouderen.
1. Laat we ons niet in luren leggen door het begrip participatiesamenleving?
D’ancona stond in de Socrateslezing stil bij de ‘mantra’s van de participatiesamenleving.
“De term klinkt veilig zegt Kim Putters, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Alle politieke stromingen konden zich erin vinden. Liberalen denken: er worden grenzen aan de verzorgingsstaat gesteld. De sociaal-democraten: gaan we beter zorgen voor elkaar en voor de christen-democraten houdt het de belofte in van herleving van het maatschappelijke middenveld. Volgens Putters is het echter een containerbegrip, waar niet goed over is nagedacht. Want wat wordt in de participatiesamenleving onder goede zorg verstaan? Moet dat in keukentafelgesprekken met ambtenaren worden bepaald? Moeten die dan ook uitmaken door wie die wordt verschaft? Door buurvrouwen, dochters of kleindochters? Het wettelijk recht op thuiszorg vervalt, maar moeten daarvoor ook diezelfde vrouwen komen opdraven? Hij maakt zich nog meer zorgen over de legitimiteit van de participatiesamenleving, vraagt zich af waar de controlemechanismen zitten.”
Tekst gaat verder onder video
2. Wie gaat de particpatiesamenleving vormgeven en ‘dragen’?
We weten dat op dit moment al een groot deel van de mantelzorgers en vrijwilligers tussen de 60 tot 70 is. Dus het is maar de vraag of in de nabije toekomst een nog groter beroep kan worden gedaan op deze ‘Parels van de participatiesamenleving.’
“Of je van de dan 65-plussers kunt verwachten dat zij in nog meer informele hulp, van een nog zwaarder kaliber zullen voorzien, lijkt twijfelachtig. Evenals de aanname dat ouderen zo lang het maar kan in hun eigen huis moeten blijven. Dat, vanwege de overweging dat de mantelzorgers dan dichter bij huis zijn. Op zichzelf al een dubieus perspectief, maar tegelijk ook met het onwenselijke gevolg dat de woningmarkt potdicht raakt, jongeren nog moeilijker aan een huis komen én veel ouderen in huizen blijven zitten die niet passend voor ze zijn. Dat zoveel beleid, onderzoek en toekomstvoorspelling over de ouderdom zo weinig overdacht lijkt te zijn, hangt samen met de stereotype beeldvorming.
3. Welke stereotypen over ouderen moeten we doorbreken?
“Aagje Swinnen, Socrateshoogleraar aan de Universiteit voor Humanistiek meent terecht dat succesvol ouder worden wordt opgevat als zo lang mogelijk jeugdig en actief blijven. Een stereotypering. Een aan mij en mijn leeftijdgenoten veelgestelde vraag is dan ook: je bent wel bijna 80, maar hoe oud voel je je? Welnu, voor de zoveelste keer: ik voel me precies zo oud als ik ben. Ik ga ervan uit dat ik veel minder toekomst dan verleden heb, dat bijna altijd, de mensen om me heen, jonger zijn- zelfs kinderen lijken -dat er veel meer mensen om me heen ziek zijn, of doodgaan- dat er zo vaak aan mij gevraagd wordt “Doe jij nog wat”? Maar juist omdat ik tot de doelgroep behoor waarover anderen zoveel te melden hebben, begint mijn irritatie toe te nemen.”
Stereotypering van de ouderdom is schadelijk.
“Ouderen worden er namelijk door beperkt om hun leven -samen met anderen -vorm te geven, aspiraties te hebben en te realiseren. Bovendien internaliseren we die visie op de ouderdom al van jongs af aan. Dat heeft een negatief effect op het zelfrespect, de identiteit en de gezondheid van ouderen. Daarnaast profiteert de samenleving niet van de potentie van ouderen, omdat die uit het beeld verdwijnt.”
Praat mee
Meepraten over hoe we de potentie van ouderen en jongeren kunnen vergroten en zorg- en welzijn in de wijk kunnen verbeteren?
Kom naar Rotterdam of Groningen
Rotterdam: Maandag 12 maart 2018, 19:00 – 22:00 uur
Dichterbij. Ouder worden en samen leven in Rotterdam
Gasten: Hedy d’Ancona, Heleen van Royen, bestuursvoorzitter Stichting Humanitas Rotterdam Gijsbert van Herk, publicist Mohammed Benzakour en Marco Pastors, directeur Nationaal Programma Kwaliteitssprong Zuid en wethouder Sven de Lange en geestelijk begeleider Neanske Tuinman.
John Overmeer, bekroond sociaal ondernemer, is de moderator op alle bijeenkomsten.
Locatie: ‘t Klooster, Afrikaanderplein 7 in Rotterdam
Tickets zijn ook verkrijgbaar aan de deur.
Groningen: Vrijdag 16 maart 2018, 14:00 – 17:00 uur
Dichterbij. Ouder worden en samen leven in Groningen
Gasten: Hedy d’Ancona, Carin Gaemers, wethouder Roeland van der Schaaf, Edwin Klok, directeur van Zorgbelang en hoogleraar huisartsgeneeskunde Betty Meyboom en Bas van der Sijde, geestelijk begeleider.
John Overmeer, bekroond sociaal ondernemer, is de moderator op alle bijeenkomsten.
Locatie: Floreshuis, Floresplein 19 in Groningen
Tickets zijn ook verkrijgbaar aan de deur.
Tags: #gezondheidszorg #Goed oud worden #Humanisme #participatiesamenleving #Zingeving
A list of posts
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.