Ter gelegenheid van de Internationale Dag van Transgendervisibiliteit (31 maart) gaan we in gesprek met student Vera Teuwsen. Met haar fotoproject zet ze op een positieve en inspirerende manier aan het denken over onze kijk op trans personen.
Op het eerste gezicht zie je enkel portretten van mooie mensen, pas daarna lees je in hun verhaal dat zij transgender zijn. Met haar fotoproject nodigt student Vera Teuwsen de kijker uit om met deze informatie nog eens naar de portretten te kijken met de vraag ‘Am I so different now?’. Zo hoopt Vera bewustwording te creëren over hoe er naar transgender personen wordt gekeken. In het kader van de Internationale Dag van Transgendervisibiliteit (31 maart), dat in het teken staat van zichtbaarheid en bewustzijn, gaan we met Vera in gesprek. Het Humanistisch Verbond deelt graag representatie op een positieve en inspirerende manier. Want naast dat we het over de zware feiten en cijfers moeten blijven hebben (denk aan de discriminatie, wachtlijsten, mentale problemen, of het geweld) is trans-zijn zoveel meer dan dat.
“ Een van de meest bijzondere dingen vind ik hoe het verleden van een persoon de mening van mensen volledig kan veranderen; ineens is het lastig om de juiste voornaamwoorden te gebruiken of is de persoon in kwestie tóch niet zo knap. ”
Wat was voor jou de aanleiding om dit fotoproject te maken?
“Al sinds de kleuterspeelzaal heb ik een vriendin die is geboren in het verkeerde lichaam. Zij was vanaf kleins af aan al mijn vriendin, geen vriend; we speelden samen met poppen en zongen K3 liedjes bij playbackshows. Ik heb het hele proces van dichtbij meegemaakt. Ik heb altijd al enorm veel respect voor haar gehad, want het was niet altijd even makkelijk. Het doet mij dan ook veel als mensen lompe opmerkingen maken over trans zijn. Een van de meest bijzondere dingen vind ik hoe het verleden van een persoon de mening van mensen volledig kan veranderen; ineens is het lastig om de juiste voornaamwoorden te gebruiken of is de persoon in kwestie tóch niet zo knap. Ze laten een persoon volledig definiëren door dit stukje informatie. Met mijn project hoop ik mensen hiermee te confronteren; eerst zie je enkel portretten van mooie mensen, pas daarna lees je dat zij trans zijn in hun persoonlijke verhaal. Ik nodig de kijkers uit om met deze informatie nog eens naar de portretten te kijken met de vraag ‘Am I so different now?’. Zij kunnen bij zichzelf nagaan of zij nu met een andere blik naar de foto’s kijken.”
Wat is jou het meeste bijgebleven aan het maken van dit fotoproject?
“Ik vond het heel bijzonder om bij zo veel lieve mensen langs te mogen gaan. Ik ben heel Nederland doorgereisd met mijn camera en spiegel, van Drachten tot Reusel. Bij iedereen werd ik met open armen verwelkomd. Hoewel ik in principe een vreemde was voor hen, hebben wij mooie en diepgaande gesprekken gevoerd. Elk verhaal was compleet anders. De een wist vanaf kleins af aan dat zij in het verkeerde lichaam geboren waren, bij de ander kwam deze realisatie later. Ondanks alle verschillen kwam er toch één ding overeen; iedereen heeft geluisterd naar hun gevoel. Hoe moeilijk en ingewikkeld deze zoektocht soms ook was, dit bleek wel de snelste weg naar geluk en zelfvertrouwen.”
Waarom is de Dag van de Transgendervisibiliteit zo belangrijk?
“Het bestaan van genderdiversiteit is van alle tijden, maar de acceptatie hiervan is nog steeds in opmars. Hoewel het de goede kant op gaat, is het nog niet daar waar het moet zijn. Dit blijkt alleen al uit de verhalen die ik van de modellen heb gehoord. Ik denk daarom dat het belangrijk is om aandacht te blijven schenken aan dit onderwerp. Hierbij zie ik de acceptatie van seksuele diversiteit in de laatste jaren als een voorbeeld voor de vruchten die dit af kan werpen. De Dag van de Transgendervisibiliteit is hierin een belangrijke dag om mensen bewust te maken van de discriminatie en het geweld waar trans personen nog altijd mee te maken hebben, zodat er het hele jaar door gewerkt kan worden aan verdere inclusie en acceptatie.”
Wat denk jij dat er nodig is om meer acceptatie te bereiken?
“Ik denk dat er vooral veel onwetendheid en onbegrip heerst in de samenleving als het om trans personen gaat. Het is daarom belangrijk om te blijven investeren in meer kennis en sensitiviteit. Ik denk dat de acceptatie uiteindelijk lange termijn ontwikkeling is waarin alle beetjes helpen. Denk bijvoorbeeld aan het bespreekbaar maken in de klas of op de werkvloer, meer genderdiverse beeldvorming in de Nederlandse media of zo’n dag als vandaag.”
Hoe zie jij de toekomst en de rol van genderhokjes daarin voor je?
“Ik denk dat de samenleving waarin we leven te binair is ingedeeld in ‘man’ en ‘vrouw’. Het zijn sociale normen over hoe mannen, vrouwen, jongens en meisjes zich zouden moeten gedragen. Hoewel sommige mensen misschien weinig last ervaren van gendernormen, dragen zij wel bij aan maatschappelijke problemen zoals kansenongelijkheid, loonkloven, pesten, of zelfs geweld tegen mensen die niet aan de gendernormen voldoen. Ik vind dat mensen zich vrij moeten kunnen bewegen op het genderspectrum, zonder daarvoor veroordeeld te worden. Een wereld waarin het genderverschil steeds verder vervaagt leidt tot een open en inclusieve cultuur, met evenveel ruimte voor elk mens.”
Wat hoop je mensen mee te geven met dit project?
“Ik vind het waardevol om mensen verder na te laten denken dan zij in eerste instantie misschien zouden doen. De verandering in mensen hun mening kan namelijk zowel bewust als onbewust plaatsvinden. Ik heb de naam van het project daarom heel intentioneel geformuleerd als een vraag. Ook denk ik dat de ervaringsverhalen een grote toevoeging zijn aan mijn project. Aan de ene kant voor de mensen waarvoor trans-zijn nog onbekend terrein is, maar ook voor mensen die zelf bezig zijn met hun genderidentiteit. Ik hoop dat de verhalen hen laten inzien dat er geen blauwdruk bestaat voor de ontwikkeling van hun gevoelens. Wanneer ze zichzelf herkennen in de verhalen kan dit begrip en erkenning van hun eigen genderidentiteit als gevolg hebben.”
Doorbreek het hokjesdenken!
Het Humanistisch Verbond staat voor vrijheid om te zijn wie je wilt zijn: zonder beperkende hokjes of kaders waaraan je moet voldoen. Helaas wint overal in de wereld het conservatieve gedachtegoed terrein. Mensen die uit hun hokje willen stappen worden gediscrimineerd of krijgen zelfs te maken met geweld.
Van oudsher komen wij op voor minderheden. We stimuleren het gesprek over genderhokjes en komen op voor de rechten van iedereen die hier niet in past. Lees hier meer over ons thema Genderidentiteit en hoe jij ons werk kunt steunen.
Onze acties en verhalen rondom gender
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.