“Je wordt in de wereld geworpen en je weet niet wat de zin daarvan is,” zo omschreef schrijfster Nellke Noordervliet ooit de kern van haar levensoveruitging in een interview in ons ledenblad. Noordervliet is de zondag 4 augustus de tweede VPRO’s Zomergast van dit seizoen.
Ze noemt zichzelf onomwonden vrijdenker en atheïst en Noordervliet onderschrijft de humanistische waarden, maar de titel `humanist´, nee, dat gaat haar te ver. “Dat deelt me bij een groep in, en dat wil ik niet meer. Als schrijver wil ik in alle opzichten mijn onafhankelijkheid bewaren, en dan is het niet zo handig als je loyaal moet zijn aan de groep waar je bij hoort.”
Maar ze is wel echt atheïst en geen agnost. “Agnost vind ik zo laf omdat je ermee zegt `ik weet het niet, misschien is er wel een god´. Ik weet het wel! Totdat het tegendeel bewezen wordt. Ik vind het vervelend om mezelf atheïst te noemen omdat het een ontkenning van geloof is, in plaats van dat het iets uitdrukt wat je wel bent. Maar ik word liever ingedeeld bij het atheïsme dan bij het agnosticisme.”
Persoonlijke levensovertuiging
Noordervliet licht in het interview uit 2009 de kern van haar persoonlijke levensovertuiging toe. “Je wordt in de wereld geworpen en je weet niet wat de zin daarvan is. Je streeft al zoekend naar een leven dat jou en anderen in je omgeving geluk en bevrediging schenkt, waarbij we elkaar vasthouden tot het einde. Je moet steeds de vraag beantwoorden: hoe moet je leven, welke keuzes maak je?”
Want er is niet zoiets als één humanisme. Geen duidelijke richtlijn, geen leider, geen heilig boek. “Je hebt alleen maar jezelf en de twijfel en dat is voor een heleboel mensen ongelooflijk moeilijk,” denkt Noordervliet.
Arrogantie van de zekerheid
“Het humanisme staat tegenover levensbeschouwingen die de arrogantie van de zekerheid vertegenwoordigen en de waarheid en wijsheid in pacht menen te hebben. Ik vind het vooral belangrijk dat mensen leren om kritische vragen te stellen, een zekere autonomie verwerven en een goed zelfbeeld ontwikkelen. “