Kiezen tussen politiek, opstand, om je land te bevrijden, en de liefde, om gelukkig te worden. Wat doe je?
In ‘Omar’ van Hany Abu Assad, hier besproken in de filmpanel van het radioprogramma OBA Live, wordt een jonge Palestijnse bakker in de bezette gebieden gedwongen een keuze te maken tussen zijn betrokkenheid bij de strijd tegen de Israëliërs en zijn geliefde, zusje van een boezemvriend en mede-jihadist.
Maar valt zo’n keuze tussen het privé-leven en politiek engagement ooit te maken? Bij ‘Gawie Weet Raad’ op Facebook lopen de meningen sterk uiteen.
Liefde
Bart van Esch zegt: "Voor de liefde kiezen. Mocht je al winnen (in de strijd) dan gaan anderen er met de macht vandoor." Maar Dana Linssen riposteert: "Met liefde maak je de wereld beter."
De ironie is dat idealen over een betere wereld hand in hand gaan met romantiek, zoals in het waar gebeurde verhaal van John ‘Jack’ Reed en Louise Bryant die elkaar in 1912 in Portland, Ohio, ontmoeten en meteen op elkaar verliefd worden.
Louise (Diane Keaton) valt juist voor het jongensachtige optimisme van Jack (Warren Beatty) die sterk beïnvloed door Marx en Engels betrokken raakt bij de Communistische Partij van Amerika.
Verscheurd
Van meet af aan is Jack verscheurd tussen zijn hartstocht voor politiek en maatschappij en zijn gevoel voor Louise. Wanneer zij in Greenwich Village arriveert, smoorverliefd op Jack, maar ook vol van haar eigen idealen een succesvolle journalist te worden, blijkt dat hij nauwelijks tijd voor haar heeft.
Jack leeft voor politiek, voor zijn socialistische visie van een wereld waarin arbeiders samen in opstand komen. Dat gebeurt – in 1917 in Rusland in de opstand tegen de Tsaar waarover hij later het boek ‘Ten Days That Shook The World’ schreef.
Nu is Louise bij hem terwijl de revolutie om losbarst.
Warren Beaty’s film ‘Reds’ (1981) is door historische ontwikkelingen in de jaren tachtig en negentig uit de belangstelling verdwenen. En toch blijft het werk onverminderd relevant door de potente mix van politiek en liefde.
Droombeeld
De clip illustreert de opwinding van politieke veranderingen gekoppeld aan de hartstocht van de liefde. Het lijkt net alsof Jack en Louise elkaar als geliefden kunnen vinden, juist door hun politieke idealen. Inderdaad: door liefde de wereld veranderen. Maar dit droombeeld is korte duur.
Als Jack, nu ook nog dodelijk ziek door een nierkwaal, de communistische idealen naar Amerika wil brengen, wordt hij als een staatsvijand gebrandmerkt. Hij mag Europa niet verlaten. Ook heeft hij door de Geallieerde blokkade geen toegang tot medicijnen en medische zorg.
Met Louise aan zijn zijde stierf hij in oktober 1920. Hij werd als eerste en enige Amerikaan in het Kremlin begraven.
Romantiek
‘Reds’ grossiert in romantiek, maar het verhaal illustreert de vernietigende uitwerking van politiek engagement op het gewone leven van mensen. Wie onvoorwaardelijk ervoor kiest de wereld te veranderen, raakt een groot deel van zijn menselijkheid kwijt.
Het dilemma blijft: politiek en privé zijn niet van elkaar te scheiden. En toch kunnen deze twee dingen zelden of nooit samen in een mensenleven.