De ‘geest’ van het vluchtelingenverdrag
Het was 24 maart internationale dag van het recht op waarheid over mensenrechtenschendingen. Geen idee wie deze dag heeft ingesteld, maar hij is goed getimed. De VVD wil Europa sluiten voor alle niet-Europese migranten en asielzoekers. ‘Om meer doden onder bootvluchtelingen te voorkomen’, maar of dat de ware mensenrechtenmoraal van de VVD is?
Paulien Boogaard
Amnesty en Human Rights Watch hekelden recent de mensenrechtenschendingen in het strenge Nederlandse vreemdelingenbeleid, voor het zoveelste jaar op rij.
Ook Europa kreeg felle kritiek op haar stringente grenspolitiek. Rechten waarborgen heeft weinig zin als wie ze nodig heeft verhinderd wordt aan te komen in Europa. In 2014 verdronken minstens 3000 vluchtelingen op weg naar Europa, begin dit jaar al ruim 300.
Europeanen eerst
Geen niet-Europese asielzoekers toelaten in Europa: Als dat lukt is Nederland meteen af van de kritiek op hoe ons land vluchtelingen bij aankomst detineert en onuitzetbaren in vreemdelingenbewaring houdt. Bij gebrek aan instroom vervalt op termijn ook de plicht om uitgeprocedeerden bed bad en brood te verschaffen. Maar waarop is deze uitsluiting gebaseerd? Malik Azmani, het VVD-kamerlid dat de betreffende beleidsnotitie schreef, stelde dat ‘de geest van het vluchtelingenverdrag’ is – in een variant op ‘eigen volk eerst’- dat Europa alleen Europeanen opvangt. Maar was ‘de geest’ van internationale mensenrechten en vluchtelingenverdragen en – afspraken nu juist niet dat alle ondertekenaars mensen in nood opvangen en beschermen, ongeacht hun herkomst?
Teevens opvolger staatssecretaris Dijkhoff moest van Azmani met zijn plan naar Brussel. Inmiddels blijkt het nationaal noch in de EU op voldoende politieke steun te kunnen rekenen. Maar het gif is al verspreid: Die bootvluchtelingen horen hier niet.
Drogredenen
De VVD claimt de grenzen te willen sluiten om meer verdrinkingen te voorkomen en meer mensen voor hetzelfde geld in de regio te kunnen opvangen. Dat klinkt humaan en rechtvaardig, maar is gebaseerd op drogredenen. Want dat mensen in nood zich niet laten weerhouden door Europa nog ontoegankelijker te maken weet de VVD heus wel. De Italiaanse reddingsoperatie Mare Nostrum die veel mensen redde is eind vorig jaar gestaakt, omdat Europese lidstaten, waaronder Nederland, niet mee wilden betalen. Ondanks verscherpte grensbewaking door Frontex, wel gemeenschappelijk gefinancierd door Europa, groeide de stroom bootvluchtelingen alleen maar, door aanhoudend geweld en overvolle vluchtelingenkampen in de regio.
De bootvluchtelingencrisis en haar vele doden zijn juist gevolg van het stringente EU-grensbeleid, stelt VN-adviseur voor migratie Sutherland en voormalig eurocommissaris voor.
Levens redden blijkt niet de eerste zorg van de VVD. De partij lijkt eerder in te spelen op een sentiment dat de ‘eigen’, Nederlandse, of desnoods Europese welvaart en veiligheid beschermd moet worden tegen bedreiging door vluchtelingen en migranten. Dat beeld versterkt Azmani met termen als explosieve groei en ontwrichting van de samenleving en de stelling: ‘Het huidige Europese migratiesysteem is onhoudbaar en vormt een groot risico voor onze veiligheid. ‘
Stemmingmakerij
Dat Europa overspoeld wordt en de regio meer moet doen is stemmingmakerij: Van de 51,2 miljoen vluchtelingen ter wereld vroegen in 2014 slechts 626.000 asiel in de 26 lidstaten van Europa; 30.020 in Nederland. De vier miljoen gevluchte Syriërs werden voor 97 procent opgevangen in de regio: 1,7 miljoen in Turkije, 1,2 miljoen in Libanon en 627.000 in Jordanië, duizend meer dan alle Europese lidstaten samen. Explosieve groei? Ontwrichting? In de regio ja, maar niet hier: In Libanon is inmiddels 1 op de 5 inwoners vluchteling, in Nederland 1 op de 1000. Asielzoekersaantallen schommelen maar hogere aantallen zijn eerder, zonder problemen, verwerkt.
Waarden-loze politiek
De waarheid is dat de overheidshouding richting vluchtelingen en migranten al jaren bestaat uit afweer en onwil. Misschien kunnen burgers zich, door te veel beelden van oorlog en ellende, niet identificeren met al die mensen in nood, uit angst overspoeld te worden. Verwendheid van welvarende landen doet waarden als internationale solidariteit wellicht vervagen. Of- cynischer- is dit slechts politiek spel binnen de Haagse verhoudingen, zonder boodschap aan waarden waaraan beschaving te herkennen is.
Het kan anders
De waarheid is dat, als we mensenrechten en waardigheid van vluchtelingen serieus nemen, veilige toegang kunnen organiseren. Met begeleide doorgangen op sommige plekken en een ‘veilige haven’ in Noord-Afrika waar mensen asiel kunnen aanvragen.
Niet met levensgevaar in een gammele boot, maar met een verblijfsvergunning- die bijvoorbeeld Syriërs die Europa halen meestal toch krijgen- op het vliegtuig. Voor een fractie van het geld dat mensensmokkelaars vragen. In het vestigingsland bijkomen, de taal leren en snel werken of studeren. Welkom zijn en geholpen worden. Dat lijkt mij nou mooi.
De VVD gaat dit niet steunen. De stem van de populistische kiezer is belangrijker dan het lot van de vluchteling zonder stemrecht. Ook in de EU is nog onvoldoende steun van lidstaten. Maar het kan gewoon: vluchtelingen en migranten, niet als ‘probleem’ benaderen, maar in ‘de geest’ van de diverse getekende verdragen. Ik zeg: goed plan. Misschien kan iedereen die de VVD deze week kritiseerde zich daarvoor inspannen.
Oproep menswaardig beleid
Het Humanistisch Verbond ondertekende met ruim honderd andere organisaties een oproep aan de EU voor een menswaardiger bootvluchtelingen-beleid. Die werd 13 maart voorgelegd aan de VN Mensenrechtenraad in Genève.In mei komt de Europese Commissie met een nieuw asiel- en migratiebeleid komt. Teken Amnesty’s oproep . En twitter naar de nieuwe staatssecretaris @dijkhoff, bijvoorbeeld met: “Welkom. Maak me trots met een menswaardig vreemdelingenbeleid, teken van beschaving. “
Tags: #Mensenrechten #vreemdelingenbeleid en – detentie
A list of posts
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.