Het onlangs opgerichte College voor de Rechten van de Mens vindt dat humaan vreemdelingenbeleid meer aandacht verdient. Ite van Dijk, senior projectmedewerker bij het college. “Mensenrechten gelden voor iedereen, dus ook voor vreemdelingen die in Nederland zijn.”
Waarom is vreemdelingenbeleid als één van de drie speerpunten gekozen?
Van Dijk: “Het College heeft in de voorbereidingsperiode een inventarisatie gemaakt van kritiekpunten van internationale organisaties op Nederlands beleid en van nationale organisaties die opkomen voor mensenrechten. Uit deze inventarisatie kwam naar voren dat het vreemdelingenbeleid extra aandacht behoeft vanuit de optiek van mensenrechten.”
Wat kunnen we verwachten van het College?
Van Dijk:”Het vreemdelingenbeleid bestrijkt veel onderwerpen. We hebben gekozen voor de bescherming van vluchtelingen, de positie van vreemdelingen die gezinshereniging wensen, de positie van arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europese landen, de problematiek van vreemdelingenbewaring en onuitzetbaarheid en de regels voor het verkrijgen van het Nederlanderschap.
De activiteiten van het College kunnen bestaan uit advisering over wetsvoorstellen en over voorgenomen of lopend beleid. Het College is daarnaast bevoegd om onderzoek ter plaatse te doen. Politieke ontwikkelingen, signalen uit de samenleving en gegevens van belangenorganisaties zijn medebepalend voor de concrete activiteiten.”
Mensen zonder verblijfsvergunning zijn officieel geen burgers van Nederland. Moet het College voor de rechten van de mens zich niet eerder bezig houden met de rechten van Nederlandse burgers?
Van Dijk:”Mensenrechten gelden voor iedereen, dus ook voor vreemdelingen die zich hier bevinden. Het vreemdelingenbeleid is steeds strenger geworden en de toon waarmee gesproken wordt over vreemdelingen is negatiever geworden. Het College wil bewaken dat de mensenrechten van vreemdelingen worden gerespecteerd en dat de beeldvorming over vreemdelingen en vluchtelingen evenwichtig is. Naast het vreemdelingenbeleid heeft het College gekozen voor de speerpunten ouderenzorg, de positie van mensen met een beperking en de toegang tot de arbeidsmarkt.”
Het Humanistisch Verbond bekritiseert al jaren het standaard gebruik van vreemdelingendetentie, met een strafrechterlijk regime, voor mensen die zonder verblijfsvergunning in ons land verblijven, terwijl dat uiterste middel hoort te zijn. Met organisaties als Amnesty International, Justitia et Pax, de kerken e.a. pleiten we voor alternatieven. Kunnen we daarin steun verwachten van het college?
Van Dijk:”Het College heeft in zijn brief aan de informateurs en onderhandelaars voor een nieuw regeerakkoord aangedrongen op een voortvarend beleid ter verbetering van de situatie onder verwijzing naar de recente kritische rapporten van Nationale ombudsman en het Committee for the Prevention of Torture. “
We hebben aandacht gevraagd voor onuitzetbare vreemdelingen: het feit dat ongeveer de helft van de mensen die ter fine van uitzetting wordt opgesloten onuitzetbaar is en slechts een kwart uitgezet kan worden naar het land van herkomst. Het herhaaldelijk opsluiten van mensen zonder zicht op uitzetting vinden we inhumaan en ineffectief. Is dit ook een probleem waarmee het college zich wil bezighouden?
Van Dijk: Uit de gesprekken met belangenorganisaties en conferenties is naar voren gekomen dat de onuitzetbare vreemdelingen het risico lopen van herhaalde vreemdelingendetentie en een zwervend bestaan zonder toegang tot essentiële voorzieningen. De Adviescommissie voor vreemdelingenzaken heeft dit laatste aan de orde gesteld in haar rapport ‘Naar een menswaardig bestaan’. Het College zal zich verdiepen in de mensenrechtelijke kant van dit beleid en daarover rapporteren.
Wat is de werkwijze van het college? Kunnen we als maatschappelijke organisaties samenwerken met het college?
Van Dijk:”Het College zal met tal van organisaties, overheid en wetenschap samenwerken met behoud van een onafhankelijke positie. Een goede afstemming en informatie-uitwisseling met maatschappelijke organisaties acht het College van groot belang. Rondom specifieke thema’s kunnen bijeenkomsten worden belegd waar de maatschappelijke organisaties en het College een rol vervullen. “
Meer weten over het College. Ga naar de website.