Maar mogen we ons ook nog vervelen? Op de rem staan en wat minder ‘bereiken’? Misschien zelfs… niets doen?
Vervelenskunst
Verveling fascineert de wetenschap en filosofie. Vooral die laatste groep denkt er verschillend over. Voor velen is verveling een groot kwaad. “De arbeid bevrijdt ons van drie grote rampen: de verveling, de ondeugd, en de armoede”, zei Voltaire bijvoorbeeld. De Britse filosoof Bertrand Russell vond dat verveling wel enige zin heeft: “Een bepaalde invloed van aanhoudende verveling is essentieel voor een gelukkig leven.”
Zo’n gekke gedachte is dat niet. Wetenschappelijk onderzoek lijkt Russell gelijk te geven. Zo blijkt dat we verveling het liefst bestrijden met nieuwe prikkels, zoals kijken op je telefoon of een nieuwe taak oppakken. Alles om maar het gevoel van verveling uit de weg te gaan. Maar toegeven aan dat gevoel kan juist goed zijn. Je komt in een staat van dagdromen en introspectie, een staat waar geen inspanning voor nodig is. Het brein komt tot rust, je ontspant en voelt je beter. Het bijzondere is: soms krijg je dan ineens een inzicht.
Dat is wat anders dan diepe, chronische verveling; een gevoel dat we niet lang aankunnen. Dat gevoel wijst erop dat het wellicht tijd is voor iets anders, iets dat meer voldoening en zin geeft. Daarom is het van belang om ons af en toe ‘zinvol te vervelen’. De Deense filosoof Kierkegaard onderscheidde verveling dan ook van ‘ledigheid’, een soort dolce far niente, het heerlijke nietsdoen. Het eerste moet je vermijden, het tweede zeker omarmen.
Lummeltips
Het Engelse magazine The Idler is gemaakt om ons meer te laten lummelen en spoort aan om tijd te maken voor ‘nutteloze dingen’. Volgens The Idler heeft de kapitalistische cultuur ons gehersenspoeld en moeten we ons leven dringend in eigen hand nemen. Dat doen we door enigszins anarchistisch onze tijd te ‘verdoen’. In een hangmat hangen, je ziekmelden als je niet echt ziek bent, dronken worden en stiekem genieten van een dag met een kater op de bank. Of, als je dat te rigoureus vindt: ukelele leren spelen, kalligraferen of je verdiepen in de geschiedenis van bijvoorbeeld de stad Meppel. In het boek How to be Idle lees je er alles over.
Ons advies:
Probeer komende week elke dag een uurtje te lummelen. Ga eens lekker op je rug liggen, op bed of de bank. Je kan helemaal niets doen, maar je kan ook met een persoon in huis of een vriend op afstand een ‘nietsig’ gesprek voeren. Stel elkaar (fysiek of online) vragen die je normaal gesproken niet zou stellen. Zou je beroemd willen zijn? Wat is voor jou een perfecte dag? Wat is je raarste herinnering? Hier een voorbeeld van twee jonge drukke dagdromers die zo’n gesprek hebben.
Verder lezen
- Dit prachtige artikel met acht filosofen over de kracht van verveling.
- Verder geen tips, ga je maar vervelen!
