Humanisme en islam in de klas
Ongeveer één op de elf Nederlandse docenten durft niet alles te bespreken in de klas, met Den Haag als uitschieter waar maar liefst één op de vijf leerkrachten soms zijn kaarten tegen de borst houdt als het om iets gevoeligs gaat. Ze hebben afgeleerd al te ingewikkelde onderwerpen in hun cultureel gemêleerde klassen te bespreken en daarmee stimuleren ze ongewild de verdere segregatie. Dat is jammer, want als er één groep is waar we een beroep op zouden moeten kunnen doen als het om integratie gaat, dan zijn het natuurlijk wel onze docenten. Ik val deze docenten op geen enkele manier af, want ik neem onmiddellijk aan dat zij door ervaring wijs geworden tot deze keuze zijn gekomen. En zij zullen het ook zeker als een verlies ervaren dat ze zo voorzichtig met de realiteit om moeten gaan.
Op het gevaar af zaken te makkelijk voor te stellen (toen ik zelf nog met jongeren in Amsterdam Nieuw West werkte, merkte ik hoe weerbarstig de realiteit kan zijn), ligt er misschien toch een taak voor het humanisme. Wat namelijk als we het humanisme als link gebruiken tussen het christendom en de islam? Er bestaat immers geen christelijke islam waarin we elkaar kunnen treffen, maar er bestaat wel degelijk een humanistische islam én er bestaat natuurlijk ook een humanistisch christendom. Het voordeel om voor de leerlingen de westerse realiteit niet op het christendom maar op het humanisme te laten steunen, is dat de verschillen van mening niet alleen gestoeld zijn op godsdienst, maar ook op het wereldbeeld en misschien zelfs wel mensbeeld van beide partijen.
Het gedachte-experiment is dat we dan in onze gesprekken dus niet alleen uit hoeven te gaan van de decreten van de ene of van de andere God, maar ook tot welke afspraken we zouden kunnen komen wanneer we uitgaan van de mens zelf. Ook dan breekt de hemel natuurlijk niet onmiddellijk open -dat snap ik best- maar wellicht kan het een poging zijn om elkaar op die manier toch voorzichtig te ontmoeten…. Zodra immers kan worden geaccepteerd dat het humanisme ons op bepaalde punten verbindt, vinden we wellicht een gemeenschappelijk stukje grond waar ook leraren in hun klas wat steviger op kunnen staan. Dus, welke promovendus meldt zich aan…?
Luister ook de uitzending van De Ochtend op NPO1 met Boris van der Ham
Tags: #Atheïsme #bildung #Humanisme #Zingeving
A list of posts
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.
"*" geeft vereiste velden aan