Hoe worden kinderen wereldburgers die een bijdrage leveren aan het duurzaam samenleven op aarde? HVO-docente Kim Wiggers gebruikt dramalessen en vijf postulaten van Jaap van Praag om kinderen aan het denken te zetten over de natuur, het milieu en de rol van mensen in de wereld.
“Drama zorgt voor betrokken leerlingen. Het empathisch vermogen wordt daardoor vergroot “, vertelt Wiggers. Dat merkte ze ook aan de reacties. “Door drama kun je beter voelen hoe anderen zich voelen”, merkte één van de kinderen op na de lessen.
Het voelen is belangrijk, maar ook het denken en dan vooral het denken buiten hokjes en kaders, die ook kinderen gebruiken. Wiggers is tevreden over haar lessen als kinderen andere meningen gehoord hebben en die van zichzelf nog eens kritisch bekijken. Kortom: dat ze aan het denken gezet zijn.
Jabbertalk
Elke les bevat een moreel dilemma. De lessen gaan over Vrijheid, Gelijkheid, Redelijkheid, Verbondenheid en Natuurlijkheid. Het zijn laagdrempelige lessen geworden die in 45 minuten gegeven kunnen worden. Werkvormen zijn pantomime, een levend schimmenspel maar ook Jabbertalk. Jabbertalk?
“Dat wordt gebruikt bij de les over redelijkheid. Daarbij wordt aan de hand van een verhaal nagedacht over de vraag of het beter kan zijn om je je eigen geluk of plezier op zij te zetten voor het geluk van drie andere mensen. De kinderen communiceren daarover in gefantaseerde klanken – zoals de Zweedse kok in de Muppetshow. Ze moeten met hun intonatie, mimiek, houding en gebaren duidelijk maken wat ze willen zeggen.
Drama als HVO-vak
Drama is in het Humanistisch Vormingsonderwijs een vak waarbij er door middel van ervaringsgericht onderwijs sociale en vormende vaardigheden worden ontwikkeld. Kim kwam op het idee toen ze zich aan het einde van haar lessen ineens realiseerde dat ze nog niets met natuur en milieu had gedaan. “De postulaten van Van Praag kende ik niet heel goed, maar ze boden wel mooie aanknopingspunten.”
Vindingrijkheid
Hoewel ze al enige tijd les geeft, wordt Wiggers nog regelmatig verrast door de vindingrijkheid van kinderen. Bij de les over gelijkheid, ontdekten twee jongens naast verschillen, ook overeenkomsten tussen een hard-rocker en een boeddhistische monnik. Immers, ze zochten beiden op hun eigen manier rust. De één door te mediteren de ander door naar harde muziek te luisteren.
Zaterdag 24 maart geeft Kim de workshop voor volwassenen tijdens het HVO voorjaarssymposium Groen van Binnenuit. Duurzaamheid en kwaliteit van leven is een van de thema’s in het Meerjarenbeleidsplan 2012-2017 Inspireren en verbinden.
Meer informatie?
- Kijk op de site van HVO en Klas apart
- Jaap van Praag was een van de oprichters van het Humanistisch Verbond. Lees verder in de Humanistische Canon om meer te weten te komen over de postulaten van Van Praag.