Isoleer het virus, niet de mensen!

Isoleer het virus, niet de mensen! Wij willen niet nogmaals geïsoleerde zorginstellingen. Lees ons vijfpuntenplan en steun het manifest dat door zeventig zorgexperts is opgesteld!

In de eerste fase van covid-19 gold een lockdown voor zorginstellingen, zoals verpleeghuizen en andere instellingen met een sterke afhankelijkheidsrelatie zoals de zorg voor mensen met beperkingen. Drie maanden lang leefden bewoners afgesloten van hun dierbaren en de buitenwereld. Er was op veel plekken slechts aandacht voor basiszorg. Dit had niet alleen invloed op de kwaliteit van leven van bewoners, maar ook op die van hun naasten.

De eerste covid-19-golf had grote impact op alle betrokkenen. Op bewoners en naasten, maar ook op de medewerkers, vrijwilligers, managers en bestuurders, die zich enorm hebben ingezet om er het beste van te maken onder de uitzonderlijk moeilijke omstandigheden. Voor iedereen was het een onbekende, angstige periode.

Zowel de overheid als de veldpartijen en de zorgsector hebben de intentie om het anders te doen tijdens de huidige gedeeltelijke lockdown. Met de kennis en ervaring van nu zijn ook andere afwegingen en besluiten mogelijk. Zorgorganisaties hebben meer zeggenschap, zijn beter voorbereid en veerkrachtiger.

Toch is er reden tot bezorgdheid. Nauwelijks bekomen van de eerste fase is er nog altijd veel onverwerkt verdriet en vermoeidheid bij bewoners, naasten, medewerkers en bestuurders. Het gevaar ligt op de loer dat tegenstellingen en conflicten oplaaien. De toenemende covid-19-besmettingen en het gebrek aan zorgpersoneel (door ziekte of quarantaine) kunnen makkelijk opnieuw leiden tot verschraling en lokale lockdowns. Er zijn nu al enkele zorginstellingen dicht. De kans bestaat dat in de tweede covid-19-golf door de waan van de dag de kwaliteit van leven van bewoners en hun naasten opnieuw ondersneeuwt.

Dat maakt ons ongerust. En moeten we voorkomen.

Wij roepen op om kalm te blijven. Ook als het moeilijk wordt. Laten we gezamenlijk vasthouden aan waar het in de langdurige zorg om gaat: persoonsgerichte zorg en ondersteuning voor de bewoners. In nieuwe onzekere, soms angstige, tijden moet er ruimte blijven voor creativiteit, reflectie en dialoog. Collectieve maatregelen, zoals genomen in het begin van de crisis, passen niet meer. Laten we het advies volgen van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving, laten we op zoek gaan naar contextgebonden afwegingen binnen de kaders van de volksgezondheid en vanuit een gedeelde verantwoordelijkheid.¹

Als we het samen doen, kunnen we meer aan.

¹ (Samen)leven is meer dan overleven, breder kijken en kiezen in tijden van corona. Raad voor Volksgezondheid & Samenleving, Den Haag, mei 2020

Teken ook!

Dit manifest, gericht aan minister Hugo de Jonge van VWS, is opgesteld door onder meer hoogleraar langdurige zorg Anne-Mei The, bestuursvoorzitter stichting Humanitas Gijsbert van Herk, schrijver/programmamaker Hugo Borst (Thuis op Zuid), voorzitter Raad van Bestuur CZ Joep de Groot, historicus en initiatiefnemer ‘Scherp op ouderenzorg’ Carin Gaemers, arts en filosoof Bert Keizer en Fatos Ipek, mantelzorger en oprichter OMAZ.nu.

Zie onderaan de volledige lijst met ondertekenaars en het vijfpuntenplan.

Onderteken ook het manifest. Samen staan voor humane zorg, ook in tijden van corona!

Als we het samen doen, kunnen we meer aan

1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning zijn het uitgangspunt.

Kwaliteit van leven dient altijd het uitgangspunt te zijn. De stem van mensen zelf, van bewoners en naasten, is hierbij onmisbaar. Persoonsgerichtheid betekent geen one size fits all, het betekent dat er ruimte moet zijn voor diversiteit. Sommige bewoners hebben een migratieachtergrond. Dit vraagt om cultuurgevoelige zorg.

2. Voorkomen van gezondheidsproblemen is onderdeel van kwaliteit van leven, maar op zichzelf niet bepalend.

Het voorkomen van gezondheidsproblemen is onderdeel van kwaliteit van leven, maar kan nooit als enige bepalend zijn. Dit geldt ook voor de publieke gezondheid. Uiteraard moeten we de veiligheid van bewoners, medewerkers en de gemeenschap waarborgen, maar ook hier kan het veiligheidsdenken nooit als enige bepalend zijn.

3. We isoleren het coronavirus, niet de mensen.

Het gaat erom het virus buiten te sluiten, niet om bewoners op te sluiten. Maximale creativiteit en maatwerk zijn hierbij nodig. Hetzelfde geldt voor naasten. In plaats van ze uit de zorgorganisatie te weren moeten zij in deze moeilijke tijden juist betrokken worden, in de afwegingen en besluitvorming, maar ook bij de ontstane extra zorgvragen wanneer het aantal coronabesmettingen oploopt. Voorwaarden zijn voldoende persoonsbeschermende middelen en testen, ook voor bezoek. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de zorgorganisatie en naasten. We bestrijden het coronavirus, maar ook het eenzaamheidsvirus.

4. We praten en beslissen mét mensen, niet over en voor ze.

Bewoners zijn volwaardige gespreks- en beslispartners. Eigen regie en autonomie van bewoners en samenspraak met naasten staan voorop. Dit vraagt eerlijke voorlichting en transparantie over afwegingen.

5. We blijven met elkaar in dialoog, ook als het moeilijk wordt.

In moeilijke tijden kunnen er gemakkelijk tegenstellingen en conflicten ontstaan door de verschillende meningen van bewoners, naasten, zorgmedewerkers, management en bestuurders. Het gaat dan niet alleen om goede bedoelingen en veiligheid, maar ook om de universele rechten van de mens. Het is juist dan van belang in dialoog te blijven en oog te hebben voor elkaars standpunten.

Tenslotte

Wij roepen het kabinet en de samenleving op om bestuurders, medewerkers, bewoners en naasten in staat te stellen om de kwaliteit van leven in alle zorginstellingen via deze vijf punten inhoud en vorm te geven.

Wij steunen alle bestuurders, medewerkers, bewoners en naasten die bij hun handelen uitgaan van de kwaliteit van leven en daarbij moeilijke afwegingen moeten maken en risico’s nemen. Wij steunen hen in hun moed de kwaliteit van leven op de eerste plaats te zetten.

Dus teken ook!

ONDERTEKENAARS:

1. Anne-Mei The, hoogleraar langdurige zorg en dementie aan de Universiteit van Amsterdam, initiatiefnemer Tao of Care
2. Gijsbert van Herk, voorzitter Raad van Bestuur Stichting Humanitas Rotterdam en Rijnmond
3. Adelheid Roosen, theatermaker en maker Thuis op Zuid
4. Carin Gaemers, historicus en initiatiefnemer Scherp op ouderenzorg
5. Hugo Borst, schrijver, maker Thuis op Zuid en initiatiefnemer Scherp op ouderenzorg
6. Christa Compas, directeur Humanistisch Verbond
7. Jet Bussemaker, Hoogleraar beleid, wetenschap en maatschappelijke impact, in het bijzonder in de zorg aan het LUMC
8. Jeanny Vreeswijk-Manusiwa en Lucía Lameiro García, coördinatoren van het Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten
9. Joep de Groot, voorzitter Raad van Bestuur CZ
10. Liz Cramer, ex-mantelzorger
11. Mohammed Benzakour, socioloog en schrijver
12. Fatos Ipek, mantelzorger en oprichter OMAZ.nu
13. Anja Machielse, Hoogleraar Humanisme en Sociale Weerbaarheid aan de Universiteit voor Humanistiek
14. Floris Alkemade, Rijksbouwmeester
15. Saskia Danen, mantelzorger en eigenaar Dementie Academie
16. Angela Maas, hoogleraar Cardiologie voor vrouwen aan het Radboudumc
17. Marcelle Mulder, auteur ‘Op bezoek bij een dierbare met dementie, met ruim zestig ideeën om samen te genieten’
18. Bert Keizer, arts, filosoof en schrijver
19. René Peeters en Angelique van Dam, voorzitter bestuur en directeur vereniging Humanitas
20. Boris van der Ham en Frank Bluiminck, voorzitter en directeur Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland
21. Christien Brinkgreve, emeritus hoogleraar Sociale Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht, schrijfster
22. Brenda Frederiks, Universitair docent gezondheidsrecht Amsterdam UMC
23. Elisabeth van Oostrum en Liesbeth Hoogendijk, voorzitter Raad van Toezicht en bestuurder MantelzorgNL
24. Mirella Minkman, voorzitter Raad van Bestuur Vilans
25. Tommie Niessen, Tommie in de Zorg
26. Marian Verkerk, Hoogleraar Zorgethiek aan de Rijksuniversiteit Groningen en het Universitair Medisch Centrum Groningen
27. Henk Nies, hoogleraar Organisatie en Beleid van Zorg aan de VU en directeur Strategie & Ontwikkeling Vilans
28. Gözde Duran, ProMomo Expertise centrum Dementie van Hogeschool Windesheim
29. Teun Toebes, sTeun en toeverlaat
30. Floor Ziegler en Teun Gautier, Sociaal Creatieve Raad
31. Georgette Fijneman en Marti Paardekooper, directievoorzitter en directeur Zorginkoop Langdurige Zorg bij Zilveren Kruis
32. Ab Klink en Marieke Braks, Coöperatie VGZ – VGZ Zorgkantoor
33. Aad Koster, voorzitter bestuur Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en Welzijn
34. Monique Kremer, bijzonder hoogleraar Actief Burgerschap aan de Universiteit van Amsterdam
35. Jan Baars, hoogleraar Ouder worden in een levensloop perspectief aan de Universiteit voor Humanistiek Utrecht en hoogleraar Filosofie van de Mens – en Maatschappijwetenschappen aan de Universiteit van Tilburg
36. Gerjoke Wilmink, directeur bestuurder Alzheimer Nederland
37. Janny Bakker-Klein, voorzitter Raad van Bestuur van Movisie, kennisinstituut voor sociale vraagstukken
38. Marc Vermeulen, hoogleraar onderwijssociologie/ strategie voor non-profitorganisaties aan de TIAS school for Business and Society
39. Anne Goossensen Hoogleraar informele zorg en zorgethiek aan de Universiteit voor Humanistiek
40. Ad Standaart, partner Bureau Obelon
41. Marc van Ooijen, voorzitter Raad van Bestuur De Zorggroep
42. Eric Hisgen, voorzitter bestuur Huis van de Tijd
43. Tamara Pieterse, Raad van Bestuur Zorgbalans
44. Monique van Doorn, directeur Zeeuwse Zorgschakels, initiatiefnemer Andere handen
45. Pauline Meurs, hoogleraar bestuur van de gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit Rotterdam
46. André Brand, Raad van Bestuur Hilverzorg
47. Gerke de Boer, verpleegkundige en opleider
48. Angela Kallewaard, Raad van Bestuur WVO Zorg
49. Eelco Damen, Ben Sajet Centrum voor zorginnovatie Amsterdam
50. Marcel Olde Rikkert, hoogleraar geriatrie aan het Radboudumc Alzheimer Centrum
51. Angela Jansen en Jelle de Visser, Raad van Bestuur ZZG Zorggroep
52. Anton van Mansum en Anthonie Maranus, Raad van Bestuur Surplus
53. Hugo Broekman, voorzitter Raad van Bestuur Frion
54. Anne-Miek Vroom, bestuurder stichting Ikone
55. Ella van Lingen, Raad van Bestuur Reinaerde
56. Tineke Abma, directeur Leyden Academy on Vitality and Ageing
57. Marcel Canoy, gezondheidseconoom
58. Vivian Broex, bestuurder ZorgSpectrum
59. Frank Kodden, Raad van Bestuur stichting Driezorg voor wonen, welzijn en zorg
60. Margje Mahler, directeur Zorg bij Zorggroep Apeldoorn en omstreken
61. Jaap Jan Brouwer, Koplopers in de zorg
62. Han Schellekens en Zion Jongstra, Raad van Bestuur Dagelijks Leven
63. Henk Kouwenhoven, voorzitter Raad van Bestuur Sherpa
64. Inge Borghuis, Raad van Bestuur Amstelring
65. Iris van Bennekom en Paul Zegveld, Raad van Bestuur WilgaerdenLeekerweideGroep
66. Lies Zuidema, Raad van Bestuur Brentano
67. Jack Jansen en Michael Ehlen, Raad van bestuur MeanderGroep – Zuid Limburg
68. Jan Kremer, voorzitter Kwaliteitsraad van het Zorg Instituut
69. Marcel van Woensel en Jorie Akkermans, Raad van Bestuur en directie Van Neynsel
70. Peggy van der Koelen, Raad van Bestuur Vughterstede
71. Wilhelmien Looymans, directeur Stichting Zorgwacht
72. Marco van Alderwegen, bestuurder van Zonnehuisgroep IJssel-Vecht
73. Marjolijn Bruurs en Margreet van der Voort, Raad van Bestuur Stichting Mantelzorgelijk
74. Wilfred Juurlink, bestuurder zorgverlening Het Baken – Noord Veluwe
75. Rose-Marie Droës, hoogleraar psychosociale hulpverlening voor mensen met dementie, Vrije Universiteit
76. Hilde Verbeek, hoogleraar Zorgomgeving voor Kwetsbare Ouderen, Universiteit Maastricht
77. Jan Hamers, hoogleraar Ouderenzorg, Universiteit Maastricht
78. Debby Gerritsen, hoogleraar Welbevinden in de langdurige zorg, Radboud Universiteit
79. Raymond Koopmans, hoogleraar Ouderengeneeskunde, Radboud Universiteit
80. Rob van Marum, klinisch geriater, hoogleraar farmacotherapie bij ouderen, Amsterdam UMC
81. Wilco Achterberg, hoogleraar Ouderengeneeskunde, LUMC
82. Marijn van Ballegooien, wethouder Amstelveen
83. Jan Molenaar, emeritus hoogleraar kinderchirurgie Erasmus Universiteit Rotterdam en ex-mantelzorger
84. Ruben Wenselaar, voorzitter Raad van Bestuur Menzis en Jan Megens, manager Zorgkantoor Menzis
85. Wiesje Heeringa, Raad van Bestuur Viattence

Deel het manifest!

Vraag anderen om ook te tekenen