Kunst in tijden van lockdown
Musea en theaters zijn voorlopig dicht. Maar kunst houdt ons een nodige spiegel voor. Het vraagt ons: waar staan we voor, wat willen we? Marcelle Mulder vertelt ons hoe we kunst vinden in tijden van lockdown.
“Het is 18 december, de lockdown hangt ons dreigend boven het hoofd. Ik laaf me nog gauw aan ‘Modern Love, or Love in the age of Cold Intimaties’ in het Centraal Museum en bij IMPAKT in Utrecht. Kan het toepasselijker?
De tentoonstelling bevraagt liefde en romantische relaties in tijden van internet en sociale media. Ik zie vlijmscherpe posters van Marijke de Roover over de kunstmatige identiteiten waarmee wij ons optuigen, op zoek naar liefde via Tinder. Ik huiver bij twee oplichtende devices in een omwoeld bed: knus en kil tegenover elkaar, The Lovers heet het kunstwerk… Ik grinnik om metalen vingerdopjes die het je onmogelijk maken te swipen, te skypen, te typen. Iets voor mijn kinderen, denk ik. Eh, pardon, ook voor mezelf? Het verlangen naar liefde en intimiteit spat ervan af, net als de mogelijkheden en beperkingen van ‘the online-way’. De kunstenaars houden ons spiegels voor: dit doen wij, zo beleven velen tegenwoordig de liefde. Ze bevragen, becommentariëren ons. Waar staan we voor? Wat willen we?
Andere ogen
Weer buiten kijk ik met andere ogen naar de mensen om me heen: IRL in plaats van via URL’s! Zal ik nog even een praatje maken met deze of gene? Mijn kinderen wat eens wat beter bevragen naar hun datingavonturen? Zal ik zelf eens een kijkje nemen op de markt van liefde en geluk op internet? En wat betekent deze tijd voor liefde in het leven van ons allemaal? De expositie zet mij aan daarover te lezen, te praten. Dit, dit mij wakker schudden – ‘kijk, dit ben jij ook! Sta daar eens bij stil.’ -, dat is wat kunst vermag.
Ondertussen ‘lacht het leven ons vriendelijk uit’. Kunst IRL gaat een dag later weer radicaal dicht. Musea, galeries, theaters, bioscopen: alleen online kunnen zij nog iets van hun schoonheid, hun reflecties tonen. Bizar: zal ik het kunst in tijden van koude verwondering noemen? Het duurt even voor ik op de gedachte kom om in die kou zelf de verwondering te gaan zoeken: om buiten ontvankelijk te worden voor kunst. Een paar dagen later zit ik goed ingepakt te mijmeren bij een vuurtje op het strand. De zon gaat spectaculair onder en ik hoor mijn dochters met veel gegiechel stukjes van Verdi’s requiem zingen. Deze combi van natuur, kunst en dierbaren vervult me met ontroering, met verwondering, met verbondenheid. Hoezo koud?
Op zoek naar kunst in lockdown. Een oefening…
Zoek het buiten: in je eigen omgeving of op een voor jou nieuwe plek. Kijk om je heen. Stel je open, open voor wat zich aan je tonen wil. Dat kan van alles zijn.
De spanning tussen onze kwetsbaarheid en onze verlangens naar verbondenheid verbeelden kunstenaars volgens mij regelmatig. Zo zag ik in Parijs onlangs dit beeld van Urs Fischer. Het lijkt een machtige schepping, een groot marmeren beeld van de Sabijnse vrouwenroof. Maar het is gemaakt van was en het brandt langzaam af in de Bourse de Commerce. Poeh, dat geeft te denken…
Tips
Zoek je liever ‘officiële’ kunstlocaties, denk dan bv aan het Amsterdam Light Festival (nog tot 23 januari). Of aan Landscape Art zoals het Hemels Gewelf bij Den Haag of ‘de hurkende man’ van Antony Gormley in Flevoland. Of aan de 11 fonteinen in Friesland, waaronder de Vleermuisfontein op het Broereplein in Bolsward. Beeldenroutes zijn overigens in vrijwel elke gemeente te vinden.
Modern Love is nog t/m 6 februari te bezoeken, als het meezit… Ook een online bezoek is mogelijk.”
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.