De smaak van mannen en vrouwen

Verschillen mannen en vrouwen van elkaar, ook voor wat betreft smaak? Zou dat leiden tot problemen in relaties, vraagt Stine Jensen zich af. De kwestie komt tevens naar voren doordat Karen Herder grote vraagtekens zet bij wat ze noemt een ‘typisch mannenlijstje’ toen ik de beste films van het afgelopen jaar in het radioprogramma OBA Live presenteerde.

Je zou denken dat schoonheid universeel is, dat zij boven verschillen tussen mannen en vrouwen uitstijgt. De vraag of dat ook voor smaak geldt, is minder makkelijk te beantwoorden.

Smaak lijkt gekoppeld aan persoonlijkheid; waarvan je houdt zegt veel over wie je bent, over waar je vandaan komt of hoe je bent opgevoed. Hieruit zou kunnen volgen dat smaak gerelateerd is aan geslacht.

Jep
Zijn deze verschillen ook relevant in de wijze waarop mannen en vrouwen vallen of juist niet vallen voor Jep Gambardella in dé film van dit moment, Paulo Sorrentino’s ‘Le grande bellezza’?

Jep. Een man van middelbare leeftijd die zowel vader als minnaar zou kunnen zijn. Hier is een man die alles heeft: geld, mooie kleren, een schitterend appartement met uitzicht op het Colosseum, een baantje als society reporter en de luxe te teren op die ene roman die hij jaren geleden heeft geschreven. En toch speurt hij naar iets ongrijpbaars: schoonheid in de vulgaire, moderne wereld om hem heen.

Wat vinden mannen dan van Jep? Ik moet zeggen, ik benijd hem. Het enige wat hij dag in dag uit doet is bunga bunga-feestjes bezoeken en dromen over het verleden. Ik ben jaloers op zijn rijke leventje, op het feit dat hij grenzeloos rookt en drinkt en feest, dat hij op geen moment ertoe in staat is een relatie van betekenis met een man of een vrouw aan te gaan. Los en vrijblijvend, zo leeft Jep Gambardella.

Dat heeft wel consequenties.

Laten we niet vergeten dat Jep aan schrijversblok lijdt. Daar is een reden voor: hij is een anachronisme, nergens vindt hij houvast in de nieuwe wereld. Het verleden, datgene wat hij kwijt is geraakt, trekt hem aan als een magneet. En dat maakt hem impotent.

Misschien is het feit dat Jep geen greintje gevaar in zich heeft zo aantrekkelijk voor vrouwen. En zo onaantrekkelijk voor mannen? Behoefte en verlangen zijn ook bepalend voor smaak. Wat we nodig hebben – daar gaan we op zoek naar in fictie, daar reageren we op. Dat inspireert ons. Of niet.

Herinnering
‘Le grande bellezza’ is een ode aan de herinnering. Maar is het ook een statement over de destructieve werking van het verleden. Tijd vernietigt alles. Ook de schoonheid. Deze man, Jep, gaat daaraan ten onder. Dat is mooi, maar dat maakt hém niet mooi. Hij zit vast, onbeweeglijk als een Renaissancistisch standbeeld. Geen mens kan zo leven.

Tenslotte: mijn vriendin – ik ben gek op haar – vindt weinig aan ‘La grande bellezza’. Ik laat haar snel een andere film zien, en wel deze: ‘Le Conseguenze dell’Amore’ (2004). Paolo Sorrentino op z’n best. Wel een mannenfilm.