Burgerrechten beschermen ons beter dan mensenrechten
Op 3 december houdt Paul Scheffer de Socrateslezing over de vraag waar het optimisme gebleven is van de Universele Verklaring van de Mensenrechten (UVRM). Tijd om alvast wat mensen te polsen met de vraag; wie zou je willen spreken met de UVRM onder je arm? Menno Hurenkamp, politicoloog, publicist en docent burgerschap aan de Universiteit voor Humanistiek, is als eerste aan het woord, “Je wordt niet beschermd door idealen maar door de wet.”
“Mark Rutte,” antwoordt Menno Hurenkamp zonder aarzeling. “Bij hem zou ik met de UVRM onder mijn arm wel wat aan de orde willen stellen. Ik had ook Hannah Arendt kunnen zeggen, of Francis Underwood, maar laten we het maar dichter bij huis houden. De VVD is onze grootste partij, die van veiligheid en orde. Aan de mensenrechten heeft die partij niet zo’n boodschap. Die partij springt er luchtig mee om, vind ik. Kijk maar eens in hun partijprogramma. Daar staat in dat het geweld dat een politieagent gebruikt bij een crisis of inbraak tegen een verdachte, niet mag leiden tot verdenking van die agent zelf. Het maakt de burger kwetsbaar ten opzichte van de staat, en vanuit mensenrechtenperspectief is dat achteruitgang.”
Zaken doen met dictators
“Een ander punt dat ik wel met Rutte zou willen bespreken is dat de VVD al een paar keer heeft gezegd dat het Europese Hof voor de mensenrechten terug in het hok moet. Men vindt daar dat mensenrechten niet gaan over migratie of sociale zaken, maar alleen over wat dan opeens heet ‘klassieke’ mensenrechten. Wat die dan wél zijn, lijkt me een nogal relevante vraag. En nog iets wat aandacht verdient. De VVD van Halbe Zijlstra pleitte er voor zaken te doen met dictators in het Midden-Oosten. Het idee was dan het betreffende land eerst stabiel te maken, waarna mensenrechten en democratie zich als vanzelf zouden aandienen. Dat is nogal flauwekul gebleken.”
Burgerrechten lastiger te schenden
“Kunnen we met de tweede vraag even wachten?” vraagt Hurenkamp als ik hem vraag waar hij het wel goed ziet gaan met de mensenrechten in de wereld. Dat antwoord moet nog even ‘sudderen’. Dus gaan we door met vraag drie. “Welk artikel zou u uit de UVRM willen lichten om eens extra onder de aandacht te brengen?” Ook dat weet hij precies. “Artikel 15” en hij checkt gelijk even online of dat klopt. Ja hoor: het recht op een nationaliteit. “Pas als je burgerrechten hebt is er een staat die bereid is wat voor je te doen. Het is lastiger burgerrechten te schenden dan mensenrechten. Je wordt niet beschermd door idealen maar door de wet.”
Ondertussen heeft hij ook het antwoord op de tweede vraag. “In India is onlangs het homohuwelijk goedgekeurd. Nou ja, op papier dan. Je weet natuurlijk niet of dat ook echt gaat gebeuren. Maar in het mensenrechtenframe gezien is het goed en een vorm van vooruitgang. Daar moet je nog wel even twee kanttekeningen bij opschrijven,” zegt hij. Bij die vooruitgang in combinatie met mensenrechten.
Interventies in Irak en Afghanistan
“Natuurlijk is het onwijs fijn dat er vooruitgang geboekt wordt. Maar mensenrechten zijn niet alles. Daar mag je niet van wegkijken. Je ziet dat het leven van heel veel Chinezen veel beter is geworden. Maar het ontstijgen aan armoede is niet te danken aan de mensenrechten, maar aan de markt en het staatskapitalisme in China. En met een appel op de mensenrechten zijn er interventies gepleegd in Irak en Afghanistan. En dat heeft bepaald niet opgeleverd wat gedacht werd. Kijk, een brief schijven voor Amnesty International om een gevangen genomen schrijver vrij te krijgen is één ding, maar om een land binnen te vallen met een beroep op de UVRM, dat is wel even wat anders.”
Meld je nu aan voor de Socrateslezing
Maandagavond 3 december 20.00 uur
Nationale Theater – Koninklijke Schouwburg Den Haag
Inloop vanaf 19:30 uur met een een gratis kopje koffie of thee
Moderator: Natasja van den Berg
Tags:#Burgerschap#Democratie#Humanisme#Mensenrechten#Netwerk Humanisme#Zingeving
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.