Weet wat je eet! Het is de zo makkelijk klinkende slogan van voedingsdeskundigen en vegetariërs. Maar hoe weet je wat je eet? De Tosti-fabriek in Amsterdam wil op kunstzinnige wijze ons eten `dichtbij´ halen en laten zien hoezeer we vervreemd zijn van onze voedselproductie. In zeven maanden tijd worden tosti´s geproduceerd.
Met een graanveld, twee varkens en enkele koeien worden de `onderdelen´ van de tosti verbouwd, gemolken, geslacht en geperst om uiteindelijk echte tosti´s op het bord te krijgen in augustus. Waarom? Om te onderzoeken en te laten zien hoeveel kennis, tijd en energie er in het maken van een tosti zit.
Een van de initiatiefnemers Tobias Jansen: “We wilden echt dichtbij zijn, van start tot einde. Ik merk nu al dat het iets doet met het vertrouwen en de waardering door het zelf te maken, door ergens veel tijd in te stoppen. Het is fantastisch om te doen, en zoveel enthousiasme te ervaren vanuit de omgeving.”
En dit in de stad, waarbij herkomst en productieprocessen van voedsel doorgaans onzichtbaar zijn. Onder meer universiteitshoogleraar duurzaamheid Louise Fresco benadrukt al jaren hoe mensen vervreemd zijn geraakt van voedselproductie.
Kennis over waar voedsel vandaan komt verdampt door de verstedelijking van de samenleving.
Afstand tussen mens en voedselproductie
De Tostifabriek wil met dit lokale kunstproject de afstand tussen mens en voedselproductie wegnemen, en de band tussen de stadsbewoner en voedsel versterken.
Jansen: “Vaak ben je als burger of consument maar bij een fractie van het proces betrokken. De afstand tot voedselproductie gaat gepaard met gebrek aan kennis. Zo was er onlangs een meisje van negen jaar in de `fabriek´ die dacht dat van melk aardappels gemaakt worden.
We denken dat er een andere houding ontstaat en andere keuzes gemaakt worden als je je bewust bent van hoe een voedselproductieproces werkt. En dat je aan de hand van wat je belangrijk vind, wellicht meer wilt betalen dan EUR 0,59 voor een pak melk als dit ten goede komt aan het dierenwelzijn.”
Spanning tussen stad en platteland
De initiatiefnemers zien dat in de Tostifabriek de spanning tussen stad en platteland – industrie en landbouw – mens en dier – en mens en voedsel aan den lijve te ondervinden is. Zo was er onlangs een man die zei naar de stad gegaan te zijn om juist het geloei van koeien niet mee te hoeven horen.
Het project roept in de eerste maanden overwegend positieve reacties op, maar ook discussie. Het kalf is weggenomen van haar moeder, en buurtbewoners maken zich zorgen- of sterker- zijn verontwaardigd over de scheiding tussen moederkoe en kalf.
Tobias: “Mensen vinden het zielig voor de dieren, onder andere het scheiden van het kalf van de koe. Dat er discussie op gang komt door te laten zien wat er daadwerkelijk komt kijken bij het maken van een tosti is precies de bedoeling.”
Met behulp van ondersteunende boeren, youtube en google doet de Tostifabriek kennis op om de 1000 tosti´s tot stand te brengen in augustus 2013. Kom kijken: VOC kade 10-12 in Amsterdam.
Voor informatie over de Tostifabriek op http://www.detostifabriek.nl
HUMAN zendt vanaf 13 oktober tot en met 17 november 2013 een serie over Louise Fresco´s visie op duurzaamheid en voedselproductie `Fresco´s paradijs´