Uitvaart in tijden van corona: hoe ben je toch samen?

Je wilt degene die gestorven is het afscheid geven dat bij hem of haar paste. Je hebt behoefte aan steun en medeleven. Je wilt anderen die ook verdriet hebben deel laten zijn van het afscheid, maar door corona zijn er restricties en is veel niet mogelijk. Wat kun je toch doen? Met deze tips help ik je op weg. Belangrijk hierbij is: vraag je uitvaartverzorger of het uitvoerbaar is en spreek goed af wie wat gaat doen. Let daarbij op de deadlines vóór, en de maximumtijd tijdens het afscheid.

In de dagen voor de uitvaart, indien rouwbezoek niet of amper toegestaan is:

• Vraag de meest dierbaren om een voorwerp uit te zoeken dat bij de overledene in de kist mag.
• Vraag de afwezigen om kaarten te sturen, laat die op of in de kist leggen.
• Laat mensen bij je thuis, een voor een, op een doek tekenen, schrijven of hun hand stempelen. Leg deze over de kist of baar.

Op weg naar de uitvaart:

• Wonen er bekenden langs de route? Vraag aan hen de vlag halfstok te hangen. Of vraag dit ook aan je straat of buurt.
• Ook kunnen buurtgenoten tekeningen of teksten achter hun ramen plakken.
• Nodig mensen uit om in een afgesproken straat langs de route te staan, of bij de uitvaartlocatie, met een voorwerp dat hen aan de overledene doet denken. Je kunt vragen of ze een foto daarvan naar jullie sturen.
• Of dierbaren kunnen langs de route/bij de uitvaartlocatie met een ballon (met tekst) staan. Iemand kan die verzamelen en bij het huis van de overledene hangen, of bij de uitvaartlocatie verzamelen voor naast de kist of baar.
• Een rouwstoet: nodig mensen die je graag bij de dienst had gehad, uit om mee te rijden in de stoet. Eventueel wachten zij tijdens de dienst en rijden daarna op dezelfde manier terug.

Bij de uitvaart; dit kan zelfs wanneer je alleen of met een paar mensen bent:

• Zet alle kaarten om de baar of kist heen, zodat hij/zij symbolisch omringd wordt door deze mensen.
• Of laat de afwezigen foto’s van zichzelf opsturen. Is neerzetten onhandig, hang de foto’s dan aan een draad of leg ze op de grond.
• Je kunt de kist of baar ook omringen met boeketten, losse bloemen leg je bijvoorbeeld op de kist. Die sturen de afwezigen van tevoren naar je op of ze leggen die voor je deur.
• Je kunt ook een brandend kaarsje neerzetten voor elke afwezige.
• Omring de kist of baar met dingen die symbool staan voor de band die de overledene had met anderen. Bij mijn vader (overleden tijdens de coronacrisis) kon dat bijvoorbeeld zijn: een biljartkeu, een biertje, een stuk vlees en het “Opa-vertel-eens-boek”.
• Maak een soundtrack van zijn/haar leven: vraag bijvoorbeeld zes mensen om een muzikale herinnering. Speel dat in plaats van de toespraken.
• Vraag een paar mensen om een videoboodschap of –toespraak in te sturen, als die afspeelbaar zijn op de plaats van afscheid.
• Of vraag of ze een tekst sturen. Die kunnen jullie, of de uitvaartondernemer, voorlezen.
• Bij begraven: laat iedereen een handje zand meebrengen en (op afstand van elkaar) in een mooie bak doen. Leg dat zand als eerste op de kist nadat die in de grond is neergelaten.

Voor anderen, tijdens de uitvaart:

• Livestream: biedt jouw kerk of crematorium dat aan, dan kunnen genodigden meekijken.
• Vraag vrienden om allemaal op hetzelfde moment in hun huis het lievelingsnummer van de dode te luisteren of zingen.
• Of bid of spreek een andere tekst, brand kaarsen of wierook of doe iets anders dat sterk aan jullie doet denken.

Kort na de uitvaart:

• Een opname van de uitvaartdienst: zet die op een verborgen YouTube-pagina, stuur de link naar iedereen die bij de dienst had willen zijn.
• Of stuur aan hen een bestand met teksten, muziek, foto’s of dia’s van de uitvaart of het gedachtenisprentje of wat anders wat je wilt delen.

Wat langer na de uitvaart:

Vraag steun voor de periode waarin een omarming gevaarlijk is. Bijvoorbeeld:

• Post; elke maand een lieve kaart of mail.
• Symbolische cadeautjes, een steen met een tekst erop of een knuffel. Vraag of ze het neerleggen bij de deur van de overledene als gedenkplekje. Of vraag het als troost voor jezelf.

Op elk gewenst moment:

• Een online-condoleanceregister. Dit kun je zelf aanmaken op www.condoleance.nl.

Missen jullie het samenzijn met anderen nu alsnog? Dan zijn er gelukkig na de coronacrisis weer mogelijkheden om te gedenken:

• Een herdenkingsceremonie: organiseer een moment om alsnog samen aandacht te geven aan dit verlies en/of het leven te vieren. Bijvoorbeeld een (half) jaar na de sterfdag, op de geboortedag of een dag die van symbolische waarde is voor de overledene.
• Een uitstrooimoment: misschien wil je dit delen met naasten die niet bij de uitvaart konden zijn.

Wanneer dit weer mogelijk is helaas nu (april 2020) nog onduidelijk.

Ik wens je veel liefde en sterkte in deze moeilijke tijd.

Ivonne van Akkeren | Zinrijk.com