Humanistisch DNA – Welmer Boiten
Wat vind je belangrijk, wat geeft je leven zin? Hoe ga je om met de mooie en lastige dingen in het leven? Laat je inspireren door mensen die leven als humanist. Deze keer: Welmer Boiten, actief voor het Humanistisch Verbond bij de afdeling Groningen.
Waar ben je op dit moment mee bezig?
‘Een paar jaar geleden kochten mijn vrouw en ik een afgelegen oud boerderijtje in de provincie Groningen. Die hebben we gestript en zijn we nu langzaam en duurzaam opnieuw aan het opbouwen, ruimte voor ruimte. In maart werd ons eerste kindje geboren; in onze woonkamer, die toen pas net klaar was. Daarnaast ben ik actief voor het Humanistisch Verbond in Groningen, waar ik in het bestuur zit en aan verschillende werkgroepen meewerk. Ik help onder meer de ‘Sunday Assembly’ organiseren; een soort op de kerk geïnspireerde bijeenkomst zonder god of preek. Daarvoor maak ik muziek met een andere humanist, afgestemd op het thema van die dag. Van guilty pleasures uit de jaren negentig tot Bob Dylan tot punkrock als Green Day. Verder run ik samen met mijn vrouw een bedrijf waarbij we websites voor bedrijven maken waar we achter staan. Een hoop ballen hoog te houden op dit moment, maar wel allemaal leuk en inspirerend.’
Wanneer besefte je dat je humanist bent?
‘Ik ben vrijzinnig-protestants opgegroeid en ging met mijn ouders naar de kerk. Dat gemeenschappelijke vond ik best gezellig maar al die symboliek en rituelen vond ik maar suf. Logisch dat mensen gaan geloven als je het zo vaag houdt, zo dacht ik. Het sloot niet aan bij mijn rationele benadering van het leven, wat ik juist wel vond in de IT. Daarin kwam de nerd in mij volledig tot zijn recht. Wel begon ik op latere leeftijd toch een stukje zingeving te missen. Ik wil niet stigmatiseren maar dat is over het algemeen niet iets waar IT’ers zich mee bezighouden. Daar los je dingen op in plaats van dat je juist méér vragen gaat stellen.’
‘Dat veranderde toen ik me in de filosofie begon te verdiepen en online stuitte op de Jonge Humanisten. De waarden van het humanisme bleken naadloos aan te sluiten op hoe ik naar de wereld keek; eindelijk vond ik de diepgang die ik miste. Tegelijkertijd vind ik het interessant om te zien hoe iedereen op een heel eigen manier invulling geeft aan diezelfde waarden.’
Wat betekent humanisme voor jou?
Het humanisme gaat voor mij over je kunnen verenigen en verbinden met elkaar zonder dat het ‘tribalistisch’ wordt omdat je altijd het menselijke in de ander blijft zien. Ik zie het ook als een tegenhanger van polarisatie. Hoe verder we van elkaar af komen te staan, hoe groter de rol is die het humanisme zou kunnen vervullen.’
“ Veel humanisten zijn een tikkeltje rebels of anticonformistisch – er zit een soort oude punker in mij bij wie dat resoneert. ”
Wat is een belangrijke humanistische waarde in jouw leven?
‘Je verantwoordelijk voelen voor de wereld en de mensen om je heen. Voor mij gaat het om de impact die je hebt: op anderen, al het leven en de wereld zelf. Alles wat je consumeert, koopt, eet of de baan die je kiest speelt daarin een rol. Wat ik zo waardevol vind binnen het humanisme is de manier waarop je communiceert en oordeelt. Het gaat om bewust verantwoordelijkheid nemen en de wereld een beetje mooier achterlaten, met respect voor je eigen grenzen, anderen en de privileges die je hebt.’
‘Veel humanisten zijn ook best progressief en soms zelfs een tikkeltje rebels of anticonformistisch, dat spreekt me wel aan. Er zit een soort oude punker in mij bij wie dat resoneert.’
Welk taboe in de samenleving zou je graag doorbreken?
‘Dan denk ik aan blinde vlekken die we hebben. Zaken waarbij mensen niet zien dat ze vrijheden en privileges kunnen opgeven omdat die ten koste gaan van anderen. Er zijn verschillende voorbeelden te bedenken, maar neem bijvoorbeeld het consumeren van vlees en zuivel; er zijn weinig zaken waarmee je op individueel niveau zoveel impact kan maken door te minderen of volledig te laten staan. Praten hierover blijkt ingewikkeld. Hier op het platteland waar ik woon al helemaal. Ik ben zelf vegetariër en dat wordt bijzonder gevonden, laat staan veganisme, terwijl het voor mij een volstrekt rationele keuze is. Natuurlijk zijn we allemaal vrij, maar doordat de discussie in veel kringen nog steeds zo gevoelig ligt zie ik het als een taboe.’
Heb je een mooie lees-, luister- of kijktip?
‘Veel mensen kennen het filosofische jeugdboek De wereld van Sofie van Jostein Gaarder. Zelf vond ik die als kind overigens heel langdradig; laatst heb ik ‘m herlezen en kon ik het beter waarderen. Gaarder heeft echter ook andere boeken geschreven die minder bekend zijn. Maya vind ik daarvan heel goed, een filosofische roman die draait om de grote vragen van het leven, de liefde en de oorsprong van het universum.’
‘Verder wil ik in het kader van mijn roots in de punkmuziek iedereen die niet vies is van wat herrie aanraden om naar Bad Religion te luisteren, een van de weinige bands die ervoor uitkomen dat ze humanistisch zijn.’
Wie of wat kan wel wat humanisme gebruiken?
‘Social media. Dat is gemaakt voor snelle retoriek, maakbaarheid, makkelijke successen en een soort nihilisme. Dat de traditionele media ook die kant op gaat vind ik moeilijk om te zien. Ik vind het zelf heel hol, en het sluit ook niet aan op de echte wereld waarin we leven. We hoeven niet continu te scoren: als mens zijn we kwetsbaar en maken we per definitie fouten.’
Wat is een wijze levensles die je hebt geleerd?
‘People’s minds are changed through observation and not through argument’, een quote van de politiek geëngageerde Amerikaanse acteur en komiek Will Rogers. Als we iemand willen overtuigen of helpen moeten we ervoor zorgen dat diegene zelf tot inzichten komt. Als je iemand simpelweg vertelt waarom ze ongelijk hebben zal er weinig veranderen. Het is wel een uitspraak waar ik mezelf aan moet herinneren, want ik blijf het lastig vinden en ik ben waarschijnlijk niet de enige. Met onze afdeling organiseren we geregeld workshops op dat gebied; bijvoorbeeld over geweldloze communicatie en leren om op een bevragende manier in het leven te staan.’
Als er een Humanist van het Jaar-award zou zijn, aan wie zou jij die uitreiken?
’Persoonlijk geloof ik niet zo in helden, maar wat ik wel indrukwekkend vind is hoe de oppositie in de Tweede Kamer zoveel onzin en onwaarheden kan aanhoren en nog altijd de motivatie opbrengt om daar tegenin te gaan met feiten en cijfers in plaats van retoriek voor de bühne. Dan denk ik bijvoorbeeld aan Esther Ouwehand en Frans Timmermans, maar ook Jimmy Dijk, Rob Jetten en Henri Bontenbal. Daar moeten we het dit komende jaar van hebben.’
Wat wil jij de wereld nalaten?
‘Ik probeer mijn eigen footprint klein te houden en ik hoop dat ik met onder meer mijn vrijwilligerswerk voor het Humanistisch Verbond bijdraag aan een nieuwsgierige houding. Dat is ook wat ik mijn kind wil meegeven. Nieuwsgierigheid en empathie naar de ander.’
Wat brengt jou bij het Humanistisch Verbond en wat brengt het Humanistisch Verbond jou?
‘Het biedt diepgang en zingeving die ik niet zo snel op andere plekken vind. Van inspirerende gesprekken tot verdiepende lezingen waarvan ik weer leer. Daarnaast vind ik het mooi dat ik mijn creatieve energie en ervaring kwijt kan in de dingen die ik help organiseren. Ik ben best introvert en verbaal niet altijd heel sterk, maar zo draag ik mijn steentje bij.’
“ Wat ik mijn kind het meest hoop mee te geven is nieuwsgierigheid en empathie naar de ander. ”
