Humanisten duiken altijd en overal weer op. Zelfs op het heftig katholieke eiland Malta, wat dit jaar van 20 tot 22 mei de locatie was van het congres van de Europese humanisten (EHF), de jonge humanisten (IHEYO) en de internationale humanisten (IHEU).
Door Esther Wit
Zowel de EHF als de IHEU hielden dit jaar hun ‘General Assembly’ in Malta’s hoofdstad Valetta. Beide organisaties gaven voor een publiek van rond de honderd actieve humanisten de resultaten van het afgelopen jaar en de plannen voor komend jaar weer.
EHF – Vluchtelingenproblematiek
Op de agenda van de EHF stonden – naast bestuursbenoemingen waarbij onze eigen Ingeborg Takken, voormalig hoofd humanistisch geestelijk verzorging bij defensie, is verkozen – onder meer het populisme in Europa, blasfemiewetgeving en seksuele en reproductieve rechten. De Maltese humanisten verzorgden een programma rond de vluchtelingenproblematiek met als sprekers o.a. de Maltese minister van Sociale Dialoog en Burgerrechten, Dr. Helena Dalli en journalist van New Humanist, Daniel Trilling.
IHEU – Freedom of Thought
Bob Churchill, hoofd communicatie bij de IHEU, deed verslag van het Freedom of Thought rapport. Op verzoek van diverse landen, waaronder Nederland, wordt het FOT rapport anders ingedeeld, beter digitaal doorzoekbaar en wordt meer evenwicht gezocht in de soms wat onevenwichtig bevonden score. Een aparte werkgroep werd opgericht om de vrijdenkers uit Bangladesh steviger te ondersteunen.
Internationaal
Andrew Copson is voor drie jaar herbenoemd tot IHEU voorzitter, en ook onze eigen oud-voorzitter Rein Zunderdorp is voor drie jaar herbenoemd. Met maar liefst 24 deelnemende landen en aanwezigen uit onder meer Rusland, de VS, Uganda, Ghana en Nepal, is de IHEU met recht een diverse en brede organisatie.
Humanisme in EU en VN niet vanzelfsprekend
In de drie dagen die de congressen duurden, viel het op dat bij de locaties en organisaties die traditioneel gezien worden als pijlers van humanisme – zoals de Europese Unie en de VN mensenrechtenraad – het humanisme niet vanzelfsprekend is. Vertegenwoordigers uit de EHF maken zich bijvoorbeeld zorgen over het populisme in Europa en zien in diverse Europese landen (waaronder Hongarije) antidemocratische tendensen groeien. En wat het bolwerk van de bescherming van mensenrechten zou moeten zijn – de VN mensenrechtenraad – functioneert buitengewoon matig.
Elizabeth O’Casey – die het IHEU aldaar vertegenwoordigt – deed verslag van blijvende pogingen van met name moslimlanden (OIC) om het beledigen van religies als mensenrechtenschending gangbaar te maken. Ook ziet ze dat vriendelijk lijkende termen als ‘traditional values’ en de bescherming van het gezin en culturele waarden, gebruikt worden om lang bevochten rechten van vrouwen en homo’s ter discussie te stellen. Humanisten zijn en blijven in dit lobby-geweld een erg kleine speler.
Afrika, Azië en Latijns Amerika
Maar er is ook positief nieuws. Juist in de landen die nog geen stevig humanistisch fundament kennen, ontstaan kleine ‘grassroot’ bewegingen. Zo verwelkomde de IHEU als nieuw lid onder meer de Humanist Community of Iran en de Atheist and Agnostic Alliance uit Pakistan. Kleine organisaties in een moeilijke omgeving, die met hun moed bewondering oogsten.
De IHEU heeft besloten dat het bestuur beduidend internationaler moet worden. Dit wordt waargemaakt door van zes naar negen bestuursleden over te gaan en de extra plekken specifiek te reserveren voor humanisten uit Afrika, Azië en Latijns Amerika. Zo waren er meteen twee nieuwe benoemingen van Kato Musaka van het HALEA, Uganda (links op de foto) en Uttam Niraula van het SOCH Nepal (rechts op de foto). Nederland en Noorwegen stellen middelen beschikbaar om deze internationalisering te steunen.
Veerkracht
Hoewel de zorgen over religieus fundamentalisme en populisme groot zijn, staan overal weer nieuwe humanisten op die zich organiseren. De actieve aanwezigheid van de IHEYO – jonge humanisten – laat energie en veerkracht zien. De congressen in Malta geven blijk van de grote noodzaak van het humanisme, maar ook van het feit dat deze noodzaak overal steeds opnieuw weer gevoeld wordt en tot georganiseerde actie leidt.
Lees ook de jaarverslagen van de IHEU en de EHF:
Foto's via EHF