Samen sta je sterker – Column Boris van der Ham
Boris van der Ham (Voorzitter Humanistisch Verbond) snapte het altijd wel als mensen het wat ouderwets en overbodig vonden om zich aan te sluiten bij een vereniging of club. Tot hij over de grens keek en zag hoe niet-gelovigen in veel landen worden gedwarsboomd en op de huid gezeten. Toen drong opeens weer tot hem door hoe belangrijk het is: de vrijheid om je te verenigen.
“Sinds een jaar ben ik, naast voorzitter van het Humanistisch Verbond, ook actief in het bestuur van Humanists International. Dat is de internationale koepelorganisatie van alle humanistische, atheïstische en vrijdenkersorganisaties ter wereld. Meer dan 180 organisaties uit meer dan 70 landen zijn lid. Humanists International is hun officiële vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties. Door de laatste jaren internationaal actief te zijn voor humanisten is mijn blik op de wereld, maar ook op Nederland veranderd. Mensenrechten die we in Nederland volstrekt vanzelfsprekend vinden, moeten op veel plekken met bloed, zweet en tranen nog worden bevochten.
Dat wist ik natuurlijk wel uit de krant en van de televisie, maar als je mensen ontmoet die je niet eens de hand kan schudden omdat die hand verminkt is door de vijanden van mensenrechten, is die strijd niet langer meer een abstractie. En in die strijd is één bepaald mensenrecht cruciaal: het recht op vereniging. Dat recht op vereniging wordt in Nederland nog wel eens onderschat.
Hier zijn veel mensen wat onverschillig over bijvoorbeeld het feit dat ze niet godsdienstig zijn. ‘Dat is hier toch helemaal geen punt meer’, wordt er schouderophalend gezegd. Er wordt zich dan hardop afgevraagd waarom iemand die al ‘vrij denkt’ en ‘vrij is’ in vredesnaam lid zou worden van een club die ‘vrij denken, samen leven’ probeert te bevorderen. ‘Überhaupt is het verenigen hopeloos ouderwets! Niemand wordt toch meer ergens lid van!?’, klinkt het dan.”
“ In Islamitische landen als Egypte, Marokko en Tunesië is de afgelopen vijf jaar het aantal mensen dat zich niet meer religieus noemt, drastisch gegroeid ”
Vroeger had ik een soort respect voor dat soort redeneringen. Hoewel ik zelf een echte clubjesman ben – ik ben bijvoorbeeld lid van wel vijf omroepen! – kon ik wel begrip hebben voor mensen die weerzin hebben tegen verenigingen of clubjes. Ik verwarde dat met de wens onafhankelijk te zijn. Maar je hoeft maar even over de grens te kijken en je weet hoe decadent die opstelling is.
Neem nu de rechten van humanisten en afvalligen. In Afrika, Zuid-Amerika, India en de rest van Azië neemt het aantal niet-gelovigen toe. Ook in landen als Egypte, Marokko en Tunesië, waar de meerderheid van de bevolking islamitisch is, is de afgelopen vijf jaar het aantal mensen niet-religieuzen drastisch gegroeid. Zelfs in een ultraorthodox land als Saudie-Arabië neemt het aantal afvalligen toe.
Ultraorthodoxe christenen, hindoes en moslims proberen op verschillende manieren hier tegenwicht aan te bieden. Bijvoorbeeld door afvalligen te verhinderen zich te organiseren en te verenigen. Het cynische is dat wereldburgers die zich losmaken van religie in statistieken steevast als non-affiliated (niet-aangeslotenen) worden omschreven. Ik noem dat cynisch, omdat deze 1,2 miljard mensen zich doorgaans wel degelijk verbonden voelen – weliswaar niet met een religie, maar wel met hun medemensen. Het is ook cynisch omdat ze zich in veel gevallen niet eens mogen aansluiten bij een organisatie. Levensbeschouwelijke organisaties die niet-godsdienstig zijn, worden in landen als Saudie-Arabië zelfs verboden. Daar zit een uitgekookte strategie achter: als je je als individu niet mag verenigen, dan sta je per definitie zwakker.
Door verder te kijken dan Nederland realiseerde ik me weer waarom al die verenigingen, clubjes, organisaties en comités verre van ouderwets en overbodig zijn. Alleen door de krachten van individuen te bundelen kan je iets veranderen in de wereld. Die clubjes hebben op hun beurt moedige individuen nodig die het voortouw nemen. Als je écht vrij wilt zijn, moet je dat recht samen met de ander bevechten en onderhouden.
▲ Het humanistisch Verbond komt op voor het recht te geloven wat je wilt. Dus ook het recht niet te geloven. Voor deze mensen ontbreekt vaak steun, in Nederland en de rest van de wereld. Meer weten? humanists.international
Tags: #Atheïsme #Humanisme #internationaal humanisme #Religie en kerk #Seculier #vrijdenken
A list of posts
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.