Volgens Van Praagprijs-winnaar Sinan Can drijft de wereld op vrouwen en wordt deze eeuw hún eeuw. Voor zijn moeder Melek voelt hij zelfs mateloze bewondering. Zijn vraag aan haar: hoe ben je geworden wie je bent?
Nazmiye Oral (49) is actrice, schrijfster en columniste.
“Een deel van de strijd die ik moest leveren komt voort uit mijn Turkse achtergrond. Ik wilde iets anders dan de traditie en dat gaf problemen. Maar ooit hoorde ik een heel succesvolle man vertellen over zijn jeugd waarin hij verwaarloosd en mishandeld werd. Hij zei: ‘Tachtig procent van de mensen heeft iets akeligs meegemaakt vroeger. So what?’ Dat vond ik verfrissend, want zo is het. Zelfs met liefhebbende ouders die altijd voor je klaarstonden, kun je nog levenspijn hebben, gewoon omdat je een mens bent en je je moet verhouden tot het leven. Iedereen maakt iets mee in zijn of haar leven en strijd hoort erbij.
Mensen waren vroeger vaak bang voor mij. Er waren eigenlijk twee mogelijkheden: je was idolaat van mij of je was angstig. Beide opties creëerden afstand. Dat maakte eenzaam, ik begreep het ook niet. Totdat een dierbare collega een keer iets zei over wat mijn houding met haar deed. Dat kwam binnen. Ik voelde een enorme pijn en schaamte. En daarna wanhoop. Ik moest duidelijk dingen anders doen, maar hoe? Ik wist niet hoe ik kwetsbaar moest zijn, besefte ik. Ik was of een plasje water of een tank. Er zat niks tussenin.
“ Ik ben jaren bezig geweest met de ontmanteling van Nazmiye Oral. Dat moest gebeuren om dichterbij andere mensen te komen, écht contact te kunnen maken ”
Ik ben daarna een aantal jaren bezig geweest met de ontmanteling van Nazmiye Oral. Dat is bijna niet te doen, want je bent jezelf, opgebouwd uit verhalen en conditioneringen. De constructie die zo bij mij was ontstaan was gebaseerd op verdediging. Daarvan afwijken voelde als een reëel gevaar, toch vond ik dat het moest gebeuren om dichterbij andere mensen te komen, echt contact te kunnen maken en vrijer te zijn. Ik moest de controle loslaten.
Ken uzelve, dat was uiteindelijk mijn grootste strijd. Als je jezelf kent, in je mooie en je slechte eigenschappen, dan weet je wat je nodig hebt. Als ik nu in gesprek ben met iemand en het voelt niet goed, dan benoem ik dat, hoe eng dat ook is. Soms schrikken mensen van mijn directheid, maar ik weet dat ik het doe met de juiste intentie: ik wil dichtbij komen.
“ Als je jezelf kent, in je mooie en je slechte eigenschappen, dan weet je wat je nodig hebt. ”
Ook in wat ik schrijf, heb ik mijn stem kunnen vinden. Naar aanleiding van mijn columns bij het televisieprogramma De Nieuwe Maan krijg ik veel bijval, maar ook veel bagger over me heen. De ene keer van moslims, de andere keer van rechts. Soms denk ik zelf ook: het had beter gekund. Maar als ik naar eer en geweten het beste heb geschreven dat ik op dat moment in huis had, is het goed, ook al deelt niemand mijn mening. Ik ben niet meer bang.”
Lees ook over de strijd van Melek Can, de moeder van Sinan Can, Marietje Schaake, Minka Nijhuis en Nazmiye Oral.
Elke twee jaar reikt het Humanistisch Verbond de Van Praagprijs uit aan een persoon die in leven en werk vernieuwende ideeën en perspectieven laten zien die het humanisme voeden. Meer over de prijs, Sinan Can en eerdere winnaars vind je op onze site
Dit artikel komt uit HUMAN INC, het journalistieke tijdschrift van het Humanistisch Verbond. Meer lezen? Neem een proefabonnement. Nu drie nummers voor 7,50 euro. Meld je hier aan.
Tags: #mag het licht aan festival #Netwerk Humanisme #sinan can
A list of posts
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.