Volgens Van Praagprijs-winnaar Sinan Can drijft de wereld op vrouwen en wordt deze eeuw hún eeuw. Voor zijn moeder Melek voelt hij zelfs mateloze bewondering. Zijn vraag aan haar: hoe ben je geworden wie je bent?
Melek Can (62), moeder van Sinan Can, is voorzitter van DHD, de DemocratischeVolksvereniging, een organisatie van in Nijmegen wonende Turken.
“Ik ben geboren in Turkije, in een TurksKoerdisch gezin. Op mijn negentiende kwam ik een paar maanden naar Nederland om mijn broer, die hier al woonde, te bezoeken. In Nijmegen ontmoette ik mijn man en besloot ik hier te blijven. In Turkije was ik al een beetje met politiek bezig geweest. In die zin was ik anders dan de meeste Turkse vrouwen die in de jaren zeventig en tachtig in Nederland arriveerden. Die kwamen meestal van het platteland en waren vaak analfabeet. En dan kwamen ze in Nederland, waar ze de hele dag binnen zaten met de kinderen en het huishouden moesten doen – net zoals ik bij mijn schoonouders.
De eerste zes jaar van mijn huwelijk woonden wij bij hen. In onze buurt stond een ‘Gastarbeidwinkel’, waar migranten juridische hulp konden krijgen. Met een paar andere Turkse vrouwen ging ik daarnaartoe, stiekem, want het mocht niet van
mijn schoonouders. Zij waren behoorlijk streng. Ik heb moeten vechten om naar buiten te
mogen. Maar het moest: ik heb niet het karakter van een huisvrouw. Mijn man begreep me wel, maar hij was ook afhankelijk van zijn ouders. Het werd pas makkelijker toen we na zes jaar een eigen huis kregen. Toen kon ik leven zoals ik dat wilde.
“ Mijn schoonouders waren streng. Ik heb moeten vechten om naar buiten te mogen. Maar het moést: ik heb niet het karakter van een huisvrouw ”
Algauw was ik haast iedere dag in de Gastarbeidwinkel te vinden, die inmiddels Buitenlandse Vrouwen Centrum was gaan heten. Sinan nam ik dan gewoon mee. We probeerden andere Turkse vrouwen de buitenwereld in te krijgen. Dat was niet makkelijk. Veel Turkse mannen vonden dat we politiek bezig waren en gaven hun vrouwen geen toestemming om te komen. We moesten de vrouwen echt hun huis uit lokken. Dat deden we door in eerste instantie laagdrempelige activiteiten te organiseren: themamiddagen, naaicursussen, Nederlandse les.
Als we de vrouwen eenmaal binnen hadden, gingen we aan de slag met thema’s als emancipatie en integratie. Ons doel was gelijkwaardigheid voor gastarbeidersvrouwen in de Nederlandse maatschappij. In het Buitenlandse Vrouwen Centrum was de regel eerst dat er geen mannen mochten komen, maar ik vond het belangrijk dat iedereen er welkom was. Zo konden de mannen ook zien hoe krachtig wij vrouwen zijn.
Ik heb me door moeilijke processen heen moeten werken. Dat was niet altijd makkelijk, maar ik heb daardoor wel mijn principiële en morele ankers kunnen vinden, en resultaten kunnen boeken. Het is belangrijk dat je je eigen koers vasthoudt, heb ik geleerd, los van wat anderen daarvan vinden. Er zijn zo veel golven in de politiek. Of het nu de publieke opinie is of thema’s die ineens als een magneet alle aandacht naar zich toetrekken – als je je daar alleen door laat leiden, word je stuurloos. Maar als je het idee hebt: dit is een onderwerp waarmee iets moet gebeuren – of het al in de krant staat of nog door niemand is gesignaleerd – dan moet je er helemaal voor gaan. Zo kun je iets betekenen.”
“ We moesten de vrouwen echt hun huis uit lokken ”
Ik heb veel projecten opgestart, vrouwen gestimuleerd om hun eigen mening te uiten, ik ben bij iedereen in de Turkse gemeenschap bekend en heb in 2003 samen met mijn man een lintje gekregen voor het vrijwilligerswerk dat we hebben gedaan en nog steeds doen. Bij DHD zetten we ons nu in voor de participatie van migranten in de stad, en strijden we tegen polarisatie en radicalisering.”
Lees ook over de strijd van Melek Can, de moeder van Sinan Can, Marietje Schaake, Minka Nijhuis en Nazmiye Oral.
Elke twee jaar reikt het Humanistisch Verbond de Van Praagprijs uit aan een persoon die in leven en werk vernieuwende ideeën en perspectieven laten zien die het humanisme voeden. Meer over de prijs, Sinan Can en eerdere winnaars vind je op onze site
Dit artikel komt uit HUMAN INC, het journalistieke tijdschrift van het Humanistisch Verbond. Meer lezen? Neem een proefabonnement. Nu drie nummers voor 7,50 euro. Meld je hier aan.
Tags: #mag het licht aan festival #sinan can
A list of posts
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.