Dit is mijn waarheid: Eric Smit
Waar geloof jij stellig in? En in hoeverre ben je bereid naar de ander te luisteren en zo nodig je eigen overtuigingen bij te stellen? Vijf mensen op zoek: “De waarheid is nooit een onbeweeglijk stuk graniet.”
ERIC SMIT (54) is ‘meewerkend voorman’ en medeoprichter van Follow the Money, het platform voor onderzoeksjournalistiek.
“In de loop van mijn journalistieke loopbaan ben ik waarheid zoeken steeds belangrijker gaan vinden. Toen ik net begon schreef ik veel artikelen en zelfs twee boeken waarvan ik achteraf dacht: heel leuk, maar wat was hiervan eigenlijk het maatschappelijk belang? Had ik een misstand aan de kaak gesteld, iets geschreven waardoor de wereld ten goede veranderde? Niet echt. Ik ben steeds beter gaan inzien wat echt belangrijk is en wat niet. Toen wij begonnen met Follow the Money, in 2010, was onderzoeksjournalistiek een beetje een ondergeschoven tak in de journalistiek; er werd niet veel in geïnvesteerd. Dat is nu gelukkig anders, maar het wordt nog steeds niet genoeg gedaan.
Bij Follow the Money zien we het beoefenen van journalistiek als een publieke dienst: we vinden dat onze waarheidsvinding het algemeen belang moeten dienen. Dat hebben we zelfs statutair laten opnemen: we zijn een maatschappelijke onderneming. Ons doel is een bijdrage te leveren aan een goed functionerende democratie. Dat doe je door zaken die in het donker verborgen zijn naar het licht te brengen. Journalistiek gaat niet alleen over waarheidsvinding, maar ook over het controleren van de macht.
“ Je moet continu advocaat van de duivel spelen en jezelf afvragen: klopt dit wel? ”
Persoonlijk vind ik de financiële sector heel interessant, omdat die zo enorm complex en abstract is geworden. Dat maakt daar de drempel naar immoreel gedrag heel laag. Je ziet de mensen die je benadeelt niet en haast niemand snapt meer wat in die wereld gebeurt, dus is de pakkans bij fraude klein. Door je in die sector te verdiepen en af te stappen op de lui die denken dat ze overal mee wegkomen, kun je het verschil maken. Dat heeft iets Robin Hoodachtigs, maar ik word ook gedreven door oprechte woede over wat die mensen doen.
Mijn collega’s bij Follow the Money hebben hun eigen thema’s waarover zij zich opwinden: het klimaat, de zorg, Europa. Waar je je altijd van bewust moet zijn bij onderzoeksjournalistiek, is dat wat vandaag de waarheid is, morgen onwaar kan blijken te zijn door nieuwe inzichten en nieuwe feiten. Je moet je daarom kwetsbaar maken voor andere inzichten en bevindingen; oppassen dat je niet in een tunnelvisie verzeild raakt.
Eigenlijk moet je in je waarheidsvinding continu advocaat van de duivel spelen en jezelf afvragen: klopt dit wel? Waar baseer ik dit eigenlijk op? De beste waarheid is de waarheid die het best wordt onderbouwd door de beste feiten en het best controleerbaar is – nooit een stuk graniet dat onbeweeglijk in een landschap ligt.”
Tags: #human inc #Humanisme
Meer verhalen uit HUMAN INC
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.