De vrijheid om over je eigen dood te beslissen
Henk Blanken (60) is journalist en schrijver. Onlangs publiceerde hij Beginnen over het einde, een boek over euthanasie bij dementie, en het manifest Mijn dood is niet van mij, waarin hij pleit voor een humaan levenseinde voor iedereen.
“De vrijheid om over je eigen dood te kunnen beslissen is zo belangrijk als de omstandigheden hem maken. Sinds acht jaar heb ik de ziekte van Parkinson en alhoewel de kans groot is dat ik dankzij medicijnen nog een tijd in dit stadium kan blijven hangen, komt er onherroepelijk een moment waarop dat niet meer gaat. Bij Parkinson heb je een kans van 50 procent dat je dement wordt. Ik verkeer dus in de omstandigheden dat ik wel moet nadenken over mijn einde.
Ik heb er totaal geen last van dat ik ziek ben. Ik heb pijn – natuurlijk. Ik loop moeilijk – dat is ook waar. Het is allemaal heel vervelend, maar ik ben een gelukkig mens. Te vroeg doodgaan is nu de enige mogelijkheid om niet te laat te sterven. Ik wil niet te vroeg afscheid nemen van het leven, maar alleen als ik zeker weet dat het stopt als het niet meer menswaardig is. Ik wil niet iemand worden die agressief is, die evident ongelukkig is, die slaat en gilt en poep aan de muur smeert. Het zou mij rust geven als ik wist dat er iemand is die er dan voor zorgt dat er een einde aan komt. Ik heb aan mijn vrouw en kinderen gevraagd of zij die beslissing willen nemen. Zij weten wat ik niet meer zou willen, daar hebben we het uitvoerig over gehad.
“ Te vroeg doodgaan is nu de enige mogelijkheid om niet te laat te sterven. ”
Ik zou willen dat er een juridische basis komt voor achterblijvers om als gevolmachtigde te zeggen wanneer het moment van euthanasie van hun dierbare is gekomen. Hoe dat gebeurt is bijzaak. Ik heb veel positieve reacties gekregen op mijn manifest, maar natuurlijk zijn er ook wat negatieve. Die kun je als volgt samenvatten: lafaard, hoe durf je die beslissing aan je kinderen over te laten? Die mensen maken een denkfout: als je geestelijk helder bent, gebeurt dat uiteraard niet. Dan besluit je zelf. Maar als je dement bent, kun je dat niet meer.
Natuurlijk zal niet iedereen die laatste zorg op zich willen nemen en dat hoeft ook niet. Maar ik vind de vraag stellen wél moreel aanvaardbaar. Je moet niet vergeten: als je dementeert heb je er meestal al jaren op zitten waarin je partner of je mantelzorger al alles van je heeft overgenomen. De stap om dan te zeggen: alsjeblieft dokter, laat hem nu maar gaan, is dan niet meer zo groot. Ik spreek uit ervaring, want net als veel anderen heb ik demente familieleden in mijn omgeving. Want al lijkt het nu voortdurend over mij te gaan, uiteindelijk gaat dit over alle mensen met dementie. Hoe hoogdravend dit onbedoeld ook klinkt: ik voer deze strijd niet voor mezelf.”
Lees ook over de vrijheid om niet te geloven van Fatima, de vrijheid om te houden van wie je wilt van Rick Paul, de vrijheid om over je eigen buik te beslissen van Kiki, en de vrijheid om goed oud te worden van Hedy D’Ancona.
Dit artikel komt uit HUMAN INC, het journalistieke tijdschrift van het Humanistisch Verbond. Meer lezen? Bestel hier een gratis proefexemplaar.
