De vrijheid om goed oud te worden
Vechters voor de vrijheid om te zijn wie je wilt aan het woord: Hedy D’Ancona (82) is sociaal-geograaf en oud-minister en -staatssecretaris.
“De vrijheid om goed oud te worden begint met jezelf mogen zijn. Dat valt juist voor ouderen niet mee, want wij hebben de beeld-vorming tegen. Ouderen zijn eenzaam, zielig, ze kosten veel geld – terwijl de waarheid natuurlijk is: we zetten ook veel om. Maar nee: ouderen zijn lastig. Jezelf mogen zijn is een must voor mensen die te maken hebben met verkeerde beeldvorming. Dat was ook met de vrouwenemancipatie zo: de vrijheid om jezelf te zijn in plaats van alleen de huisvrouw en moeder die de vrouw in de beeldvorming toen was. We zijn er in alle soorten en maten.
Er wordt momenteel veel reclame gemaakt – zo noem ik het maar – voor de eenzaamheid, en dan vooral die onder ouderen. Waarom maken we mensen in plaats daarvan niet weerbaarder? Natuurlijk, als oudere loop je een grotere kans om alleen te komen staan. Eerst gaat je geliefde dood, dan je vrienden. Daar kun je je tegen wapenen door te leren om aandacht aan jezelf te geven.
Ook als oudere moet je jezelf verwennen door lekker te koken, mooie bloemen in huis te halen. Daar ligt hier een beetje een calvinistisch taboe op. De vrijheid om aandacht aan jezelf te besteden wordt zo belemmerd en dat is jammer, omdat die je weerbaar maakt als je alleen komt te staan.
“ Vanzelfsprekend respect op grond van het feit dat ik de 80 ben gepasseerd slaat nergens op. En compassie vind ik nog erger ”
“Goed oud worden is wat mij betreft ook gelijkwaardigheid eisen in plaats van compassie of respect. Vanzelfsprekend respect op grond van het feit dat ik de 80 ben gepasseerd slaat nergens op. En compassie vind ik nog erger. Ik wil behandeld worden als een volwaardige gesprekspartner. Je hoort ouderen vaak aange-sproken worden als ‘mevrouwtje’, of dat tegen hen wordt gezegd dat ‘we’ nu gaan eten, terwijl bedoeld wordt dat zij nu gaat eten. Daar heb ik een ontzettende hekel aan. Gelukkig overkomt het me zelden, ook omdat ik gauw mijn brutale bekje opendoe als iemand me zo aanspreekt.
Zelfbeschikkingsrecht is uiteindelijk het aller-belangrijkste in het leven, wat mij betreft, ook voor ouderen. Zeker als je heel oud wordt en dat niet meer goed voelt, moet je de vrijheid hebben om over je leven te kunnen beschik-ken. Dat moet altijd een individuele afweging zijn. Als iemand die als Joods kind de Tweede Wereldoorlog heeft overleefd, weet ik dat het niet goed is om dit soort zeer persoonlijke beslissingen aan de staat over te laten, of aan een god. Door dat zelfbeschikkingsrecht te verlangen, kom ik voor mijn gevoel niet in de knel met anderen. Als je gelovig bent, wil je er geen gebruik van maken en dat mag van mij ook. Die vrijheid geldt voor ons allen.”
Lees ook over de vrijheid om niet te geloven van Fatima, de vrijheid om te houden van wie je wilt van Rick Paul, de vrijheid om over je eigen buik te beslissen van Kiki, en de vrijheid om over je eigen dood te beslissen van Henk Blanken.
Dit artikel komt uit HUMAN INC, het journalistieke tijdschrift van het Humanistisch Verbond. Meer lezen? Bestel hier een gratis proefexemplaar.
Tags: #Autonomie #Goed oud worden #levenskunst
Meer verhalen uit HUMAN INC
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.