Nooit meer liegen. Niks meer kopen. Onbevangen kijken naar de héle mens. Staan voor veiligheid en rechtvaardigheid. Voor Elisah Pals weegt haar belofte zwaar.
ELISAH PALS (39), klimaatpsycholoog en expert afvalpreventie, stond aan de wieg van burgerinitiatief Zero Waste Nederland.
“Bijna acht jaar geleden beloofde ik mezelf niks nieuws meer te kopen. Ik merkte dat ik bij iedere neiging om iets te kopen steeds weer de afweging maakte: doe ik het of niet? Toen ik met mezelf had afgesproken: dit gaan we dus een jaar niet doen, werd het makkelijker om verleidingen te weerstaan. Het verminderde het aantal keuzemomenten op een dag. Ik deelde mijn voornemen ook op Facebook, als een soort stok achter de deur, maar ook om mijn ervaringen met anderen te delen.
Na een jaar evalueerde ik wat niks nieuws kopen me had opgeleverd. Ik had meer mentale rust, hoefde thuis minder op te ruimen omdat ik minder spullen had, ik had veel minder schuldgevoel op het gebied van duurzaamheid. Daarbij bespaarde ik ook veel geld, zonder actief te sparen. Na anderhalf jaar kon ik mijn ogen laten laseren, een dure ingreep die ik me voorheen niet kon veroorloven, ook al was ik van kinds af aan stekeblind. Het was zo’n geschenk om ineens goed te kunnen zien! Ik had bij niks nieuws kopen dus zo veel gewonnen dat het vanzelfsprekend was dat ik ermee doorging.
“ Als er iets kapotgaat, vraag ik me allang niet meer af wat ik ga kopen. Het is: hoe ga ik dit probleem oplossen? ”
Ik heb toen wel de voorwaarden enigszins aangepast. In dat eerste jaar was ik heel streng voor mezelf: ik mocht bijvoorbeeld ook geen nieuw ondergoed kopen. Beha’s koop ik nog steeds tweedehands, maar inmiddels koop ik wel nieuwe onderbroeken. Die vind je tweedehands niet zo snel en je kunt je afvragen of je dat überhaupt wel wilt. Er zijn dus ook voor mij limieten, maar inmiddels weet ik dat het er niet zo veel zijn. Als er iets kapotgaat, vraag ik me allang niet meer af wat ik ga kopen. Het is: hoe ga ik dit probleem oplossen? Dan wordt het voor mij interessant: ik houd van puzzels. Het moet wel plezierig blijven. Op het moment dat ik verstar of merk dat ik zuur word, moet er iets veranderen. Mijn plezier vergroot ik door het consuminderen samen te doen met anderen, onze vondsten te vieren, door te zien: wow, wat heb ik veel geld bespaard!
Zo’n belofte is een norm die je met jezelf afspreekt. Het maakt alles helderder, voor jezelf en voor je omgeving. Maar het is geen wet. Ik ga er serieus mee om, het weegt voor mij zwaar, maar kom ik in een situatie waarin het echt noodzakelijk is om iets nieuws te kopen, dan zal ik dat niet laten. Er kunnen zich altijd bepaalde noodsituaties voordoen en dan zal ik mezelf niet veroordelen als ik mijn belofte moet breken.”
