Als jij niet gezegend bent met een uitgebreid pakket aan secundaire arbeidsvoorwaarden, betekent dit niet dat je je hier bij neer moet leggen. Want ook over secundaire arbeidsvoorwaarden valt gewoon te onderhandelen. Dit kun je doen op het moment dat je met een nieuwe baan begint, bij het jaarlijkse functioneringsgesprek of wanneer je besluit een gesprek over arbeidsvoorwaarden aan te vragen.
Om erachter te komen wat voor jou nou precies belangrijk is als het aankomt op secundaire arbeidsvoorwaarden en hoe je hier vervolgens het beste over onderhandelt met je werkgever, spraken we met een lifecoach en een arbeidsdeskundige. De tips die ze gaven zetten we voor je op een rijtje.
Ga bij jezelf te rade
Bij een arbeidsvoorwaardengesprek denken we vaak meteen aan salarisonderhandelingen. Toch is geld niet voor iedereen het belangrijkste aspect van hun werk. Ga daarom voorafgaand aan je gesprek eerst bij jezelf te rade. Wil je meer vrijheid om vanuit huis te werken, of wil je juist dat het bedrijf meer investeert in een gezellige en gezonde kantooromgeving?
Roland Gerritsen werkt als lifecoach en supervisor en helpt mensen te onderzoeken wat ze belangrijk vinden. “Vraag jezelf bijvoorbeeld af waarom je voor dit werk hebt gekozen en wat hierin belangrijk voor je is. Ga ook bij jezelf te rade hoe het komt dat je aan bepaalde dingen wel toekomt en aan andere niet. Wat heb je ervoor nodig om meer werk te verzetten?” Wanneer je dit voor jezelf in kaart hebt gebracht ben je in een betere onderhandelingspositie. Zo weet je waar je naartoe wil en kun je bovendien benoemen dat bepaalde secundaire arbeidsvoorwaarden ook zullen leiden tot een hogere productiviteit. En welke werkgever wil dat nou niet?
Praat met mensen in een vergelijkbare positie
Ook arbeidsdeskundige Marlies Prins van Prins Arbeidsdeskundige Diensten kijkt eerst naar iemands privésituatie. Wanneer je nieuw bij een bedrijf binnenkomt adviseert ze om eerst op LinkedIn op zoek te gaan naar mensen in een vergelijkbare positie. “Stuur ze een berichtje en vraag bijvoorbeeld wat ze hadden willen weten voordat ze op die plek aan de slag gingen.” Zo kom je meer te weten over wat er gangbaar is en wat niet, en dus ook waar je op in kunt zetten in de onderhandelingen. Gerritsen onderschrijft dit punt. “Je komt pas echt verder door met anderen te praten.”
Lees jezelf in
Veel grote organisaties zorgen dat de secundaire voorwaarden centraal geregeld zijn. In een CAO staan bijvoorbeeld overwerkregelingen en vakantietoeslagen en zijn de loonschalen vaak gespecificeerd. Volgens Prins is het zo dat “ambtenaren en veel zorgorganisaties ervoor zorgen dat ze het centraal geregeld hebben. Of zij daarmee de arbeidsvoorwaarden per se beter geregeld hebben dan in bedrijven waar geen CAO is, hoeft dit natuurlijk niet te zeggen. Zonder een CAO is er meer regelruimte.” Zorg dus dat je op de hoogte bent van waar wel en waar niet over te onderhandelen valt.
Kom met redelijke eisen
Prins noemt dat voor beroepen waar personeel schaars is, zoals in de bouw of bij technische beroepen, bedrijven vaak meer moeite doen om nieuw personeel te ronselen. Dit zijn de Google’s van de wereld, met een wasstraat voor de auto van de zaak. “Arbeidsvoorwaarden zijn niet alleen aangepast aan de bedrijfscultuur, maar sommige beroepen hebben natuurlijk ook specifieke eisen,” zegt Prins. Het moge vanzelf spreken dat het binnen Greenpeace niet erg gewaardeerd zal worden als je vraagt om een Jeep van de zaak. Net als bij een salarisonderhandeling is het belangrijk dat je hier uitgaat van de bestaande werkrelatie en deze van plan bent uit te bouwen. Denk mee met je leidinggevende, en geef aan waarom jouw voorstel voordelig is voor je werk en functioneren.
Vermijd kritiek en onderzoek jezelf
Het is soms lastig om onder woorden te brengen waar je behoefte aan hebt. “Wanneer je weet wat voor jou van waarde is, ga daar dan over in gesprek en doe dat zoveel mogelijk vanuit jezelf.” Wanneer je vanuit jezelf praat, zegt Gerritsen, dan kan de ander dat niet ontkennen. Geef aan wat voor jou belangrijk is. “Een ik-boodschap werkt altijd beter omdat je dan concreter bent en je leidinggevende in gelegenheid stelt om daarop te reageren.” Zo zal je baas sneller geneigd zijn met je mee te denken en met je arbeidsvoorwaarden akkoord gaan. Toch is dit vaak lastig, vandaar dat Gerritsen adviseert om zo’n gesprek te oefenen met een coach of trainer. Je komt pas echt verder doordat andere mensen jou een spiegel voorhouden.
