Hoe sta jij stil bij de komst van de zomer?

Op 21 juni is het de langste dag van het jaar. We gaan van lente naar zomer. Op veel plekken op de wereld wordt dat gevierd met feestelijke samenkomsten, het aansteken van vreugdevuren en het planten van bomen.

Midzomer is voor veel mensen ook een moment om zich te laten omringen door de natuur en tegelijk te reflecteren op het eigen leven. Zij maken op deze dag een speciale wandeling.

In Nederland leeft de midzomertraditie minder. Hoe kunnen we toch stilstaan bij de wisseling van de natuur, en de invloed daarvan op ons leven? Ook jij kunt eropuit door een wandeling in de natuur te maken en daarbij te reflecteren op dat wat je bezighoudt. We helpen je op weg met deze how to-midzomerwandeling, een kleine gids voor een wandeling waarbij je al je zintuigen gebruikt en reflecteert op dat wat voor jou van waarde is. Download ‘m hieronder.

Rond 21 juni begint de zomer op het noordelijk halfrond. Op deze dag bereikt de zon haar hoogste punt. Aanstaande 21 juni is dat om 16:58 uur. Rond 22:04 gaat de zon weer onder. Op deze dag, en de dagen eromheen, zijn de dagen het langst. Geen wonder dat de zonnewende etymologisch gezien geassocieerd wordt met stilstand van de zon: sol (zon) – sistere; – stitium (stilstaan, halt, plaats).

In Nederland zijn we het minder gewoon, maar over de hele wereld wordt de zonnewende gevierd met feesten, tradities en rituelen. Er wordt gedanst, gegeten en gedronken in gezelschappen. In Europa zijn veel paganistisch- christelijke referenties te vinden, waarbij vaak vreugdevuren worden aangestoken, nieuwe bomen en planten worden geplant of versierd, zoals een meiboom.

Vreugdevuren zijn verbonden aan de zomerzonnewende omdat we na de langste dag van het jaar weer richting de kortere dagen toe bewegen. Het vuur aansteken zou van oorsprong niet alleen het licht eren, maar ook de bescherming tegen het duister(e) oproepen. Nog steeds wordt de zomer geassocieerd met vuur, zon en licht. Vuur is, ritueel gezien, een transformatie-element. Doordat dingen verbranden, veranderen ze letterlijk van vorm. De transformatie van lente naar zomer, van zaaien naar oogsten, van binnen naar buiten, wordt zo symbolisch gekoppeld aan de zomerzonnewende.

Onderzoek toont aan dat mensen zich, net als dieren, per seizoen anders gedragen. Al hebben we dat vaak niet in de gaten. We hebben de neiging het hele jaar op hetzelfde tempo vooruit te hollen. Hoe kunnen we beter stilstaan bij deze invloed en de wisseling van de natuur en ons leven?

Jean-Paul Satre (geboren op 21 juni!) schreef eens: ‘Een gedicht lezen in januari is net zo fijn als in juni een wandeling maken.’ Wandelen is een zintuigelijke ervaring. Elke wandeling is een nieuwe ontmoeting met je omgeving: wat zie, hoor, ruik en voel je dit keer? Een wandeling in de ochtend is anders dan bij zonsondergang, met regen anders dan met zon. Als je er zo eens bij stilstaat, is dat best bijzonder. Want we denken te weten hoe de natuur is, en toch ervaren we het keer op keer anders. Daarom deze wandeling. Wandelen is een manier om je te verbinden met de natuur en het gevoel te ervaren er deel van uit te maken.

Deze midzomerwandelgids is een klein ritueel, noem het een doe het zelf-ritueel, dat makkelijk en solo uitgevoerd kan worden. Op deze manier kun je op een laagdrempelige manier de kracht van een ritueel ervaren. Grotere rituelen vragen om meer begeleiding zoals door een ritueelbegeleider, ook wel celebrant genoemd. Het Humanistisch Verbond werkt aan rituelen voor sleutelmomenten in het leven, van geboorte tot aan de dood, om zelf te uit te voeren of onder begeleiding. Later in het jaar meer hierover.