JOHAN LEENDERS (32) is derde generatie boer op een duurzaam akkerbouw- en pluimveebedrijf. Samen met zijn moeder is hij eigenaar van de Oranjehoen, ‘de vijfsterrenkip van Nederland’.
“Mijn doel is dat ik over veertig jaar nog steeds op deze plek boer kan zijn. Dat lukt niet op de manier waarop we dat vroeger deden, dus we zullen stappen moeten zetten. Soms zullen die stappen groot zijn, soms klein, maar je moet vooruit. En als je iedere keer weer een stapje zet, heb je over veertig jaar een enorme transitie tot stand gebracht.
We hebben het geluk dat we een boerderij hebben waarmee we redelijk makkelijk biologisch en circulair konden gaan werken. De mindere kwaliteit van de tarwe die we verbouwen kunnen we aan de kippen voeren, stro kunnen we gebruiken als bedding voor de kippen, de mest van de kippen kan het land op. In feite is deze manier van werken zoals de landbouw ooit bedoeld was: de mest van de dieren gebruiken om planten te voeden. Door de specialisatie van de landbouw en de veeteelt zijn we dat model behoorlijk kwijtgeraakt. In ons bedrijf proberen we met de techniek van nu die kringloop van vroeger zo veel mogelijk terug te brengen. We hebben een hoge kwaliteit dierenwelzijn, onze stallen zijn energieneutraal, dankzij het speciale voer – we geven hen naast het gewone voer ook onze afgekeurde wortels, rode bieten en gedroogde kruiden – blijven de kippen ook zonder antibiotica gezond en smaken ze goed. De volgende stap was dat we in het voer geen soja meer gingen gebruiken, zodat we ook geen negatieve impact hebben op de biodiversiteit in Zuid-Amerika. Mensen dachten dat kippenvoer zonder soja niet kon, maar het blijkt heel goed mogelijk te zijn. Er kan vaak meer dan je denkt.
De maatschappij wil dat we duurzamer gaan werken. Ik zie dat vooral als een waardevolle uitdaging. Het prikkelt ons om nog verder te gaan. Als boer wíl ik ook duurzaam werken. Ik weet heel goed dat ik afhankelijk ben van de aarde, het spreekt vanzelf dat je daar goed mee moet omgaan. Het is ook leuker om zo te werken: ik kan er echt van genieten om de kippen lekker te zien rondhuppelen in de stal. Onze boerderij heeft twee stallen waar we 35.000 kippen houden. Toen mijn ouders begonnen, hadden ze één stal met 36.000 kippen. Dat laat zien hoeveel er al is veranderd. Wij vormen een voorhoede, maar ik ben niet de enige boer die het zo wil doen. De emoties lopen nu zo hoog op omdat er geen consistent beleid is. De onzekerheid regeert al best lang en dat is voor een hoop mensen in de sector frustrerend. We hebben behoefte aan duidelijkheid en een langetermijnvisie.”
Goed verhaal?
Dit en meer journalistieke verhalen lees je in HUMAN INC, het tijdschrift van het Humanistisch Verbond.
