‘Wanneer mensen me juist aanspreken voel ik me trots: ze denken eraan’
In het kader van de Internationale Dag voor Non-binaire Mensen (14 juli) delen we drie verhalen van drie personen. Ryan Ramharak, beleidsmedewerker en activist, is daar een van. Wat betekent non-binair zijn voor hen?
“Toen ik uit de kast kwam als trans man was ik totaal niet bezig met non-binaire personen. Maar toen ik aan de hormonen ging en op een gegeven moment door iedereen als meneer werd gezien merkte ik dat dat niet helemaal klopte. Ik wist sowieso dat ik geen vrouw was, dat voelde ik aan alles, maar ik ben toch ook niet een man. Vanaf toen ben ik me daar verder in gaan verdiepen. Dat was het moment dat ik realiseerde dat ik zelf non-binair was.
“Eerst hield ik het heel veilig, alleen bij mijn partner en wat vrienden. Al snel kreeg ik een nieuwe baan en ik weet nog goed dat ik mezelf daar introduceerde. Het was eigenlijk een soort nieuwe coming-out waarbij ik aangaf wat de voornaamwoorden zijn waarmee ik graag wil worden aangesproken, die en diens, en dat ik het fijn zou fijn vinden als iedereen die gebruikte. Best een officieel moment dus. Daarbij zijn collega’s ook weer anders dan vrienden. Maar veel mensen deden hun best en als ik het dan in een mail zag langskomen voelde ik me wel trots: ze dachten eraan.
“ Toen ik op werk als non-binair uit de kast kwam en ze in mails mijn voornaamwoorden juist gebruikten voelde ik me trots: ze dachten eraan. ”
Ik herinner me ook een mailtje op werk van een collega die me voorstelde aan andere mensen en heel netjes die en diens had gebruikt. Even daarvoor had zij nog aangegeven dat ze het best lastig vond omdat ze bang was dat mensen zouden denken dat ze een grammaticale fout maakte. Dat ze het toch gebruikte vond ik heel mooi. Sowieso is het leuk om voorgesteld te worden op die manier zonder verdere toelichting daarover. Dat er gewoon normaal over wordt gedaan.”
Voor jezelf, maar ook voor anderen
“In eerste instantie spreek ik me altijd voor mezelf hierover uit, maar daarnaast ben ik er mee bezig hoe ik anderen in het voordeel kan brengen. Zeker ook als ambtenaar. Hoe zichtbaarder ik ben, hoe meer ik andere trans- en non-binaire mensen kan helpen. Dat is bijvoorbeeld waarom ik hieraan meedoe. Ik word zelf ook heel blij als ik ergens een dokter tegenkom die trans is. Yes, denk ik dan, dat kunnen wij dus ook worden. Dat is echt belangrijk.
“Nu realiseer ik me dat ik altijd al non-binair ben geweest, maar ik weet hoe het is om zowel als meisje en vrouw te worden gezien en als man. Ik heb beiden meegemaakt en dat is best heel interessant. Ik ken de vormen van privilege, bijvoorbeeld hoe jouw stem tijdens meetings wel of niet meetelt. Maar ook dingen als nagefloten worden. Daar heb ik nu geen last meer van en voorheen wel.”
“ Ik ben altijd al non-binair geweest, maar ik weet hoe het is om te leven als zowel vrouw als man. ”
“Het grappige is dat ik nu zoveel meer vrijheid ervaar. Toen ik werd gezien als meisje droeg ik bijvoorbeeld nauwelijks make-up, omdat ik dat associeerde met een bepaald soort meisje en zo voelde ik me niet. Nagellak droeg ik ook vrijwel nooit, net als jurken. Pas op het moment dat ik door iedereen werd gezien als man kreeg ik de ruimte om opnieuw voor mezelf te ontdekken wat ik eigenlijk leuk vond binnen genderexpressie. Zo ontdekte ik dat ik nagellak wel heel leuk vind, maar dan dus niet binnen dat standaard hokje. Dat geldt ook voor de kleding die ik draag en de oorbellen en mascara. Ik houd van de combinatie met het masculiene van hoe ik eruitzie. Dat past bij me.”
Baba van een kleintje
“Anderhalf jaar geleden ben ik ook baba geworden van het kindje samen met mijn partner. Die term kwam ik tegen toen ik zocht naar de namen die non-binaire ouders zichzelf geven. In sommige talen staat het voor vaderfiguur of opa, ook in het Hindoestaans. Zelf heb ik Hindoestaanse roots, dus dat vond ik wel mooi passen. Ik heb ook iedere week babadag, dan gaan we gezellig wandelen en boodschappen doen.
“Aan de ene kant is het heel normaal om een ouder te zijn, het hoort bij het leven en veel mensen hebben kinderen. Aan de andere kant, zeker in de context van de geschiedenis, is het iets heel speciaals. Tot 2014 bestond zelfs nog een wet die voorschreef dat je als trans persoon moest worden gesteriliseerd. Wat dat betreft is dit dus wel heel bijzonder en gelukkig ook iets moois dat steeds vaker voorkomt.
“ Toen ik werd gezien als meisje droeg ik nauwelijks make-up, maar nu ervaar ik de vrijheid om buiten dat kader ermee te spelen. ”
“Overigens kennen ze in India officieel een derde geslacht: ‘hijra’s’. Zij zijn eigenlijk trans vrouwen zou je kunnen zeggen. Er bestaan zelfs hele dorpen waar zij samenwonen. Al is het daar nu lang niet meer zo vrij als voordat Engeland India koloniseerde. Maar ik zou daar alsnog graag een keer naartoe gaan, dat lijkt me mooi om te zien. Het voelt ook heel passend in combinatie met mijn Hindoestaanse achtergrond. Alsof er iets full circle komt.”
A list of posts
Doorbreek het hokjesdenken!
Het Humanistisch Verbond staat voor vrijheid om te zijn wie je wilt zijn: zonder beperkende hokjes of kaders waaraan je moet voldoen. Helaas wint overal in de wereld het conservatieve gedachtegoed terrein. Mensen die uit hun hokje willen stappen worden gediscrimineerd of krijgen zelfs te maken met geweld.
Van oudsher komen wij op voor minderheden. We stimuleren het gesprek over genderhokjes en komen op voor de rechten van iedereen die hier niet in past. Lees hier meer over ons thema Genderidentiteit en hoe jij ons werk kunt steunen.
