‘Ineens dacht ik: waarom heb ik dit jurkje aan en lippenstift op?’
In het kader van de Internationale Dag voor Non-binaire Mensen (14 juli) delen we drie verhalen van drie personen. Laura van der Heide, oprichter van het intersectionele feministische platform FMNST, is daar een van. Wat betekent non-binair zijn voor hen?
“Hoe meer ik me ging verdiepen in feministische zaken, seksualiteit en genderdiversiteit, hoe meer ik herkende in mezelf. Dat gebeurde ook toen ik voor mijn platform in gesprek ging met non-binaire mensen. Wacht eens even, dacht ik, dit geldt ook voor mij. Ik wist er wel van, maar nooit eerder had ik het op mezelf betrokken. De doorslag kwam een aantal jaar geleden. Ik ging naar een evenement en droeg een heel strak jurkje en oncomfortabele schoenen. Het evenement zelf was heel leuk maar ik kon er niet van genieten, zo ongemakkelijk voelde ik mezelf. Opgesloten in de kleding die ik droeg.
“Dat was het eerste moment dat ik mezelf bewust ging afvragen: waarom draag ik dit? Waarom heb ik zo’n jurkje aan en rode lippenstift op? Waarom zulke schoenen? Doe ik dat voor mezelf, of doe ik dat bijvoorbeeld omdat ik leuk gevonden wil worden en het past binnen het beeld van hoe mannen je willen zien?
“Zo begon ik in te zien dat ik veel dingen deed die eigenlijk helemaal niet bij me pasten, puur omdat ik geboren ben als vrouw. En toen ik in gesprek ging met andere genderdiverse mensen werd het me duidelijk: ik voel me niet honderd procent vrouw en ik vind het fijner als mensen me neutraal aanspreken.”
Je gezien voelen
“De eerste keer dat iemand mijn nieuwe persoonlijke voornaamwoorden gebruikte voelde zó goed. Ik was gevraagd om langs te komen bij de podcast van Nanoah Struik, zelf ook non-binair, en van tevoren werd gevraagd hoe hen mij op Instagram mocht aankondigen. Toen ik dat las, wow. Ik voelde me heel erg gezien. Vanbinnen kwam het binnen als een bliksemflits. Dit is het, dat wist ik. Vanaf toen ben ik ‘die’ en ‘diens’ gaan introduceren als voornaamwoorden, al gebruikte ik ook nog ‘zij’ en haar’. Ik wilde niet moeilijk doen. Maar na een halfjaar realiseerde ik me dat ik het alleen voor de buitenwereld deed en ben ik volledig overgestapt op die, diens, hen en hun.
“ Ik wist wel het een en ander over non-binair zijn, maar nooit eerder had ik het op mezelf betrokken. ”
Nog steeds ervaar ik dat fijne gevoel als iemand me juist aanspreekt. Dat wordt niet minder. Misschien over tien jaar, als ik het gewend ben en het normaal is geworden. Want nu denken mensen nou eenmaal nog vaak ‘oh, vrouw’ als ze me zien. Dat is ook niet gek en ik begrijp het ook. Ik heb er ook weinig moeite mee als mensen die ver weg van me staan mij niet correct aanspreken, ik weet wel wie ik ben. En anderen hoeven het ook niet te snappen, al zouden ze het wel moeten respecteren.”
Weg van het standaardbeeld
“Voor mij hangt mijn non-binaire identiteit sterk samen met het geven van een eigen invulling aan mijn leven. Vijf jaar geleden dacht ik nog dat ik wilde trouwen en kinderen krijgen. Nu besef ik dat ik dat helemaal niet wil, dat is me gewoon opgelegd door een standaardbeeld. Ik heb zo lang geleefd zoals de maatschappij van mij verwachtte. Nu heb ik de vrijheid om te doen wat ik echt wil. Als non-binair persoon is er geen script, er zijn geen verwachtingen. Het betekent voor mij het afzetten tegen alle binaire en heteronormatieve systemen. Je kunt alles zelf invullen. Die vrijheid vind ik onwijs fijn.
“ De eerste keer dat iemand me met ‘die’ aansprak kwam hard binnen. Toen wist ik het zeker: dit is wie ik ben. ”
“Als klein meisje groei je nu eenmaal op met Disneyfilms en krijg je mee dat je leven als vrouw zo ongeveer in dienst moet staan van de man, de ‘prins’, en dat je vooral mooi, dun en bescheiden moet zijn. Dan merk je als volwassene hoe zeer je dat idee hebt geïnternaliseerd. Dat ben ik nu aan het afbreken, om het daarna opnieuw op te bouwen volgens mijn eigen waarden. Want wat wil ik dan wel?”
Onderdeel uitmaken van community
“Een ander mooi aspect vind ik het deel uitmaken van de queer en non-binaire community. Hoe meer je jezelf wordt en dat uitdraagt, hoe meer mensen je vindt die bij je passen. Dat zijn mensen die je niets hoeft uit te leggen, die je begrijpen en je ondersteunen. Op sociaal gebied heeft het op die manier veel voor me gedaan, ongelooflijk waardevol. Totaal anders ook dan hoe ik vriendschappen in mijn tienerjaren heb ervaren.
“ Hoe meer je jezelf wordt en dat uitdraagt, hoe meer je ook mensen vindt die bij je passen. ”
“Zelf kom ik uit Den Helder en dat is echt wel anders dan Amsterdam. Ik vond het ook lastig om aan mijn ouders te vertellen dat ik queer was, terwijl ik ook wel wist dat ze er echt geen probleem van zouden maken. Als ik nu zeg dat ik met iemand aan het daten ben vragen ze geïnteresseerd of het een man is of een vrouw. Alleen dat al geeft zo’n gevoel van bevestiging. Ze zijn toch van een andere generatie. Voor hen is non-binair zijn wel iets nieuws, het kost tijd om daaraan te wennen. Maar het gegeven dat zij en ook anderen dichtbij me openstaan om te leren en ze hun best doen, dat is voor mij het belangrijkste. Dat voelt echt als een blessing, want ik weet dat dit niet voor iedereen geldt. En uiteindelijk kies ik ervoor om mezelf te omringen met mensen die mij accepteren zoals ik ben. Dat kan ik iedereen aanraden.”
A list of posts
Doorbreek het hokjesdenken!
Het Humanistisch Verbond staat voor vrijheid om te zijn wie je wilt zijn: zonder beperkende hokjes of kaders waaraan je moet voldoen. Helaas wint overal in de wereld het conservatieve gedachtegoed terrein. Mensen die uit hun hokje willen stappen worden gediscrimineerd of krijgen zelfs te maken met geweld.
Van oudsher komen wij op voor minderheden. We stimuleren het gesprek over genderhokjes en komen op voor de rechten van iedereen die hier niet in past. Lees hier meer over ons thema Genderidentiteit en hoe jij ons werk kunt steunen.
