In Libanon kon alles…
Libanon is een heerlijk land, maar het is er ook gevaarlijk als je ‘anders’ bent en leeft. Dit merkte de 28-jarige homo Elie. Journalist Martijn van der Kooij bezoekt het land al jaren en interviewde Elie voor zijn boek dat in september uitkomt. De eerste blog in een serie.
Door Martijn van der Kooij
De 28-jarige Libanees Elie zag geen gevaren. Over de regenboogvlag die vanaf zijn balkon Beiroet begroette, haalde hij zijn schouders op. ‘Nobody here knows it’s the gay flag.’ Op straat in de Libanese hoofdstad droeg hij oorbellen, vaak een roze t-shirt en een rugtas vol buttons met teksten als ‘I love sex’ en ‘I love men’.
In Libanon kon alles. Hij hield het iedereen voor, maar hij bleek zijn eigen waarheid te leven.
De jonge Libanees had niet het statuur van de Amerikaanse homorechtenactivist Harvey Milk, maar toch… Elie liep mee in een demonstratie tegen anti-homowetgeving in Beiroet. Hij noemde zo’n piepkleine manifestatie, er waren misschien 30 mensen, zelfs de ‘Beirut Gay Pride’. De foto’s worden nog vaak gebruikt door kranten die schrijven over homorechten in het Midden-Oosten, want die hebben het wat betreft beeldmateriaal niet voor het kiezen. In Jordanië, Syrië of Egypte is zo’n protest ondenkbaar. In Saoedi-Arabië levert het waarschijnlijk de doodstraf op.
Natuurlijk was Elie present op de Internationale Dag tegen Homofobie, die op 17 mei 2015 in het Monroehotel in Beiroet werd gehouden. Na afloop werd hij kort geïnterviewd door de landelijke zender LBC. Die avond zagen zijn landgenoten voor het eerst iemand op de Libanese tv die zei dat er helemaal niets mis is met homoseksualiteit. En dat het tijd wordt voor de samenleving om homo’s te accepteren. Elie was de enige van de geïnterviewden die herkenbaar in beeld werd gebracht.
De volgende dag kreeg hij op straat afkeurende blikken. Op zijn werk werd er schande van gesproken. Maar er waren ook collega’s in het ziekenhuis die, als niemand het kon horen, heel zachtjes in Elies oor lof voor zoveel lef uitspraken. Een aangetrouwd familielid, zijn zwager, belde die avond kokend van woede op. Hij zei dat Elie hem en zijn familie ten schande had gemaakt. Hij waarschuwde ook: nog een keer zo iets flikken en het zou niet zonder gevolgen blijven. Het was een regelrechte bedreiging.
Martijn van der Kooij op reis in het Midden-Oosten
Bijna een maand na het interview, op 18 juni, kwam Elie van zijn werk thuis en vond bij aankomst een handgeschreven brief in het Arabisch op zijn deur geplakt.
Er stond niet alleen in dat hij naar de hel zou gaan, maar ook dat hij moest verhuizen. Deed hij dat niet, dan zou er weinig van hem overblijven.
En het bevatte een verwijzing naar het tv-interview. Ik was in Nederland en kreeg een foto van de dreigbrief toegestuurd. Was dit een zieke grap van een buurjongen? Van een jaloerse ex? Zat zijn zwager hierachter? Of was het allemaal veel erger en had een aanhanger van ISIS of Al Nusra hem weten te vinden? Ik wist het ook niet, maar raadde hem aan extra voorzichtig te zijn en niet meer alleen over straat te gaan. Door mijn hoofd spookten de moorden met kapmessen in Bangladesh op iedereen die niet is zoals de islamisten. Zou Libanon ook zo’n fase ingaan?
Er volgden meer bedreigingen. Ook telefonisch. Elie dook onder bij zijn ouders, die aan de andere kant van Beiroet wonen. Maar toen zijn moeder daar ook een dreigbrief op de deur vond, was de maat vol. Met een toeristenvisum, dat hij al had aangevraagd, belandde hij in Nederland. Daar vroeg hij asiel aan.
Een jaar later, juli 2016, verhuist Elie weer: nu van mijn huis, waar hij bijna een jaar woonde, naar zijn eigen woning in de Amsterdamse Bijlmer. Het Midden-Oosten verloor met Elie weliswaar slechts één inwoner, maar vele andersdenkenden, andersgelovigen, homo’s, lesbiennes en transgenders gingen hem voor. En deze exodus is helaas nog lang niet ten einde. Wie stopt de waanzin?
Begin september verschijnt er een tweede blog van Martijn over hoe het is om ongelovig te zijn in het Midden-Oosten.
Lees ook het tweede blog van Martijn van der Kooij over religie en seculariteit in Libanon.
Martijn van der Kooij
Deze column is een bewerking van een hoofdstuk uit Van der Kooijs boek ‘Alle Dagen Libanon, van tricky Tripoli tot bruisend Beiroet’. Dit boek verschijnt begin september bij BigBusinessPublishers. Meer informatie: www.martijnvanderkooij.nl
Tags: #Discriminatie #diversiteit #Zingeving
A list of posts
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.