Direct naar de inhoud
Word lid

Zij verloren het contact niet uit het oog

Type content: Nieuws Categorieën: Geestelijke verzorging Gepubliceerd op:

Angst, onzekerheid, eenzaamheid. Als corona iets van ons vraagt dan is het mentale weerbaarheid. Drie humanistisch geestelijk verzorgers blikken terug op hun werk in 2020.

Door corona heeft mijn werk nog meer diepgang gekregen

Jodie werkt in de gevangenis

Jodie Ras (1978) is werkzaam als geestelijk verzorger sinds 2016 in de Penitentiare Inrichting Almelo.

“Als geestelijk verzorger in een penitentiaire inrichting organiseer ik wekelijks een bezinningsbijeenkomst waarin we een levensbeschouwelijk thema behandelen aan de hand van muziek, gedichten en een overdenking van mijn kant. Normaal werk ik met grote groepen, maar door corona moesten we het aantal mensen opsplitsen in groepjes van maximaal vijf mensen. Dat gaf een nieuwe dynamiek, heb ik gemerkt. De bijeenkomsten werden intiemer, de jongens opener, ze durfden zich meer bloot te geven. Binnen een gevangenis moet je natuurlijk voorzichtig zijn met wat je zegt, daar kan genadeloos misbruik van worden gemaakt. Maar in zo’n kleiner gezelschap durfden de jongens zich ineens wel bloot te geven. Ze voelden zich meer op hun gemak.

Wat mijn betoog betreft, die hakte ik in stukjes, anders voelde het toch een beetje vreemd om voor vijf man een heel betoog houden. Tussendoor was er ruimte voor persoonlijke inbreng. Het betoog voelde daardoor minder anoniem. Mensen kunnen zich in een kleiner gezelschap niet meer verschuilen achter de ander. Het maakt ze tegelijk vrijer om over problemen te praten. Bijvoorbeeld over thuis. Soms waren er door de coronacrisis thuis meer problemen, daar zouden ze in een grotere groep niet zo snel over praten. Nu wel. Ze zochten steun en kregen steun. Van elkaar. Dat vond ik mooi om te zien.

Ook op een ander gebied heeft het coronajaar mijn werk positief beïnvloed. Ik heb de tijd genomen om een boekje te maken, Quarantaineverhalen uit de Bajes. Ik wilde een blik werpen achter de dikke muren en de mens achter een delict een stem geven. De jongens hebben er met plezier aan meegewerkt, juist omdat ze weten hoe negatief er naar ze wordt gekeken. Het interviewen zelf heeft geleid tot hernieuwd contact, tot meer diepgang zou je kunnen zeggen. Dat geldt voor mijn werk in het algemeen. Door corona heeft mijn werk als geestelijk verzorger nog meer diepgang gekregen.”

Jodie Ras
Ik hield in de gaten welke mensen het meest kwetsbaar waren.

Ellen werkt in een verpleeghuis

Ellen Loomans (1960) is werkzaam als geestelijk verzorger sinds 1991 in een verpleeghuis in Amsterdam.

“Het moeilijkst vond ik de tijden dat er besmettingen waren in huis. Op zo’n moment ging een hele etage op slot, totdat er duidelijkheid was. Soms zaten mensen wel vier weken geïsoleerd op hun kamer. Bij de een leidde dat tot het herbeleven van oude trauma’s uit hun leven, een slechte jeugd bijvoorbeeld. Anderen konden er weer wel een modus in vinden. Dat wisselde heel er

Mijn rol als geestelijk verzorger was er vooral op gericht om zoveel mogelijk contact te faciliteren. Tussen bewoners, maar ook tussen bewoners en familie. Ik plande raambezoeken en zorgde dat mensen konden beeldbellen en ik organiseerde kleine gespreksgroepjes in de huiskamers. Tijdens de koffie schoof ik aan bij de zorgteams. Ik heb vooral heel veel geluisterd het afgelopen jaar. En gekeken of iedereen tenminste één gesprekje had per dag, buiten de zorg om. Trouw zijn. Ik hield in de gaten welke mensen het meest kwetsbaar waren en wie zich redelijk redde.

Je moet niet vergeten dat er in een verpleeghuis gewoond wordt. Het is normaal gesproken een heel dynamische omgeving met de bloemist op donderdag en de visboer op vrijdag, reuring is belangrijk. Die levendigheid in huis viel allemaal weg. Tot het virus weer wat gedoofd was en de bewoners van een lang geïsoleerde etage voor het eerst weer naar buiten mochten. Iedereen kwam naar de tuin voor koffie en thee. De ontroering bij de bewoners, de blijdschap: O, ben jij er ook nog. Het was een memorabel moment om toen woorden te geven aan hoe zwaar het geweest was en tegelijkertijd stil te staan bij het feestelijke weerzien
Later heb ik gedachtenisbijeenkomsten georganiseerd per etage met muziek, uitwisseling en verhalen om de mensen te herdenken die het helaas niet hebben gered. Ik maakte het

Ellen Loomans
Als geestelijk verzorger kun je groot zijn in het kleine

Sietse werkt bij defensie

Sietse Sinnema (1967) is werkzaam als geestelijk verzorger sinds 2003 bij Defensie.

“Voor mij was 2020 buiten corona ook in een ander opzicht een bijzonder jaar. Ik was aan het werk op een marineschip toen in de zomer een helikopter van ons crashte, waarbij twee van de vier bemanningsleden overleden. Op zo’n moment heb je als geestelijk verzorger een cruciale rol. Hoe ga je om met zo’n vreselijk ongeluk? De helikopter crashte naast het schip, vele bemanningsleden hebben het voor hun ogen zien gebeuren. Wat ik toen deed was aanhoren en kijken wat de mensen nodig hadden. Dat wisten ze in veel gevallen zelf niet. Ik heb ze de tijd geboden om het niet te weten. Want dat is logisch, de enorme impact dringt pas later door. Daarvoor was de gebeurtenis te groot. Je kunt in zo’n situatie niet meteen aan betekenisverlening doen. Het was meer stoom afblazen en daarna was het weer tien minuten stil. Stiltes zijn goed

 

Tijdens de herdenking aan boord, die een dag later plaatsvond, heb ik een kleine in memoriam gehouden voor de twee omgekomen bemanningsleden. Ik heb de setting nog helemaal in mijn hoofd, hoe we bij een ondergaande zon, midden op zee ten anker gingen en iedereen aangetreden stond op dek. Na afloop ging niemand weg. We zijn minstens anderhalf uur bij elkaar gebleven, een hele warme betrokken sfeer. Dat zal ik mijn leven lang niet vergeten.

Als geestelijk verzorger heb je de taak om na een paar maanden nog eens te vragen hoe het met iemand gaat. Dat is sowieso het mooie van mijn werk, dat je nabij mag komen, maar ook dat mensen je toelaten. Als geestelijk verzorger kun je heel groot zijn in het kleine. In het licht van de wereld verandert er niet zoveel, maar in de wereld van die ene mens wel.”

Sietse Sinnema

Wat is geestelijke verzorging?

Bij ingrijpende gebeurtenissen in het leven denk je soms: hoe moet het nu verder? Ook als dingen je voor de wind gaan kun je je afvragen waar je nu echt inspiratie vindt, wie je bent, wat wezenlijk voor je is. Dit soort levensvragen is van iedereen en van alle tijden. Ze spelen bij het maken van belangrijke keuzes, bij verlies, bij het vieren het leven. Eigenlijk bij alle sleutelmomenten in ons bestaan. Maar hoe ga je er mee om? Dat is zo eenvoudig nog niet.

Geestelijk verzorgers helpen mensen hun eigen situatie te onderzoeken en te ontdekken. Dat doen ze met gesprekken, advies en ondersteuning. Ze werken in alle lagen van de samenleving, zowel binnen als buiten organisaties. In de gevangenis, het leger, in de zorg, bij uitval door ziekte, maar ook in de eerstelijnszorg, in de psychiatrie en als zelfstandig professionals. Waar ze zich ook bevinden, hun werkterrein is altijd de mens.

Lees hier meer over humanistische geestelijke verzorging.

Nicolline van der Spek
Nicolline van der Spek
Freelance journalist

Deel dit

Tags: #Corona #geestelijke verzorging #gevangenis #zorg

A list of posts

Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.

Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.