‘We moeten het taboe op ouderdom en aftakeling slechten’
Henk Blanken, voorheen fanatiek dagbladjournalist, nu correspondent Dood & aftakeling voor De Correspondent heeft een missie: een beter lot voor diep demente mensen en hun familieleden. Dat deelt hij met Carin Gaemers en Hugo Borst, die vrijdag 5 april de Socrateslezing uitspreken. Blanken heeft Parkinson en daarmee 50 procent kans op dementie. Hij neemt deel aan het nagesprek. Voor ons blikt hij vast vooruit.
Waar komt uw fascinatie vandaan voor aftakeling en dood? “Ik kreeg in 2011 de diagnose Parkinson en ondervind dus aan den lijve wat aftakeling is. Omdat ik besloot dat ik er maar het beste over kon schrijven – ik ben nu meer dan veertig jaar actief als journalist en schrijver – heb ik me nog wat meer verdiept in dood & aftakeling. Mijn laatste boek, Je gaat er niet dood aan (Atlas Contact, 2018) heeft niet voor niets als ondertitel: Zoektocht naar de grenzen van mijn aftakeling.”Uit het prachtige interview van u en uw dochter met Nicci Gerrard naar aanleiding van haar boek over de dementie van haar vader, pak ik een citaat over schaamte en ongemak:
De schaamte die dementie veroorzaakt, schrijft ze in de prachtige, bedremmelde zinnen in Woorden schieten tekort, komt van de aftakeling. We schamen ons voor de viezigheid, voor wat er over onze lippen komt aan obsceniteiten, gemompel en gegil.De Correspondent: Niet alles gaat verloren bij dementie. Liefde blijft, zag schrijfster Nicci Gerrard; door Henk en Nina Blanken
Hoe zouden we volgens u beter om kunnen gaan met deze schaamte? Hoe overwin je het ongemak?
“De schaamte bij dementie komt van twee kanten. We vragen ons meestal af hoe om te gaan met een dementerende ouder of vriend, als achterblijver zeg maar, als degene die door moet leven met de herinnering aan die totale ontluistering. Maar ook de demente schaamt zich, voor wie hij worden zal en hoe hij herinnerd zal worden. Ik dementeer niet, maar heb met Parkinson een fifty-fifty kans dat ooit wel te doen, en kan me redelijk goed verplaatsen in dementerende ouderen, al was het maar omdat je als Parkinsonpatiënt soms wordt aangezien voor een ‘zot’.
Wat tegen die schaamte te doen? Erover praten, het taboe doorbreken, accepteren dat er niets meer aan te doen is, en dat telkens weer uitleggen aan je naasten. Ik heb ooit besloten me niet te schamen voor de ongemakken van Parkinson en daar wordt het leven wel wat eenvoudiger door. En ik hoor tijdens lezingen steeds dat mijn ongegeneerde openhartigheid mensen helpt.”
Wat is volgens u de eerste stap op weg naar een betere en menswaardiger zorg voor mensen die op leeftijd raken en kwetsbaarder worden?
“Het taboe op ouderdom en aftakeling moet worden geslecht. We worden nu wel heel oud, maar zijn als samenleving vergeten dat er boven de 70 ook nog een leven mogelijk moet zijn dat uit meer bestaat dan heel lang en langzaam sterven. Maar ik geef toe: ik heb gemakkelijk praten. Ik kan lezen en schrijven tot ik erbij neerval en geneer me voor weinig. Veel mensen hebben die mazzel niet.”
Lees vooral ook het interview met Blanken dat Fokke Obbema maakte voor de Volkskrant waarin onder veel meer moois dit staat:
Maatschappelijk voert hij een ‘eenmansguerrilla’ voor wijziging van het strafrecht. “Het gaat in alle debatten over euthanasie en dementie veel te weinig over die naasten. Mijn basisgedachte is: ‘Mijn dood is niet van mij.’ Ik ben er niet bang voor, ik weet niet wat dood-zijn is en zal het nooit weten, waarom zou ik me er dan druk over maken? Of over mijn half-dood die dementie is? Ik ben het niet die straks in een luier rondloopt, dat heeft alleen nog betekenis voor mijn naasten. Dan laat ik het graag aan hen om over mijn dood te beslissen.”
En meer van Henk Blanken is te lezen op de Correspondent.
Tags: #Dementie #kwetsbaarheid #mantelzorg #Zingeving
A list of posts
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.