Als Reinier Donker (humanistisch raadsman bij de Marine en de Marechaussee op Curaçao) over zijn vak vertelt, glimmen zijn ogen. Raadsman kun je niet worden, vindt hij, dat ben je. “Als het in de basis niet bij je past, zul je het niet worden. Voorwaarde is dat je het uit kunt houden met jezelf in allerlei spanningsvelden.”
DoorThea Gerritsen
Elk jaar bezoek ik een vriendin op Curaçao. Dan grijp ik de kans aan om daar collega geestelijk begeleiders te spreken. Deze keer ontmoet ik Reinier Donker. In beide culturen kan hij zich prima bewegen. Hij schetst me in grote lijnen het verschil: “Bij de Marechaussee is er op de werkvloer veel ruimte voor zingeving,” vertelt hij op een terras aan de Annabaai, waar een verkoelend windje waait. “Mensen worden er geacht zelfstandig te denken en te werken. Bij de Marine merk ik dat de groep en het groepsdenken belangrijker is. Daardoor is het lastiger om het vertrouwen te krijgen van individuele marinemensen. Maar als het vertrouwen er eenmaal is, is de saamhorigheid groot.”
Het werkgebied van Donker bestaat uit vijf eilanden (St. Maarten, Saba, St. Eustatius, Curaçao en Bonaire). Met een zekere regelmaat vliegt hij heen en weer.
Dat is noodzakelijk en een voorwaarde om contact te houden.” Hij werkt hier bijna vier jaar. Samen met een aalmoezenier en een dominee draagt hij de verantwoordelijkheid voor de geestelijke verzorging van de mensen op de basis. Zij hebben de taken onderling verdeeld. Daarnaast is er op Curaçao ook een vrij grote groep veteranen en oudgedienden die een beroep op hen kunnen doen.
Het werk in de tropen bevalt hem goed. “Je merkt dat de stap die iedereen heeft gezet door letterlijk afstand te nemen verbondenheid geeft en ruimte voor bezinning. De gesprekken gaan altijd over fundamentele zaken die hen ten diepste bewegen: ze maken de balans op. Zo komt onherroepelijk een vraag op naar de betekenis van hun relatie, van familie en van vrienden: ‘Is het leven goed zo? Zal ik andere keuzes maken? Hoe ga ik straks verder? Wat wil ik?’ Die vragen hoor ik regelmatig. Bovendien is het onvermijdelijk dat je in deze gemeenschap op een bepaald moment op jezelf teruggeworpen wordt.”
Donker ziet dat er in deze ruimte en overpeinzingen vaak mooie en nieuwe ideeën worden geboren. Sommigen besluiten om nooit meer weg te gaan. Anderen maken nieuwe reisplannen.
In deze bezinningsfases is het van belang dat mensen elkaar tot steun zijn. Dat geldt ook voor de partners van de militairen. Zij hebben het soms niet gemakkelijk. Deze mensen hebben vaak veel moeten opgeven om naar de Antillen te gaan en hebben hun zekerheden achter zich gelaten. Hun partner heeft werk maar zij moeten echt hun weg zoeken. Daar is moed voor nodig. Voor hen is het partnerwerk Korsou, een groep van partners van defensiemensen. In dit netwerk kunnen zij een beroep op elkaar doen. Er worden allerlei activiteiten georganiseerd en men maakt elkaar wegwijs. Donker is ook nauw met hen verbonden.
Vol trots vertelt hij over een ander initiatief van zijn voorganger, waar hij met veel enthousiasme is doorgegaan: met de lokale natuurorganisatie Footprint houdt hij maandelijks wandeltochten op bijzondere plekken. Daar is ruime belangstelling voor, ook onder de lokale bevolking: “Het is een mogelijkheid om in stilte dicht bij jezelf te komen, maar ook de ander te ontmoeten op een onbekend terrein. Het ontsluit delen van het eiland waar je anders niet zo gauw zou komen, en dat geldt ook voor je innerlijk.” Daarnaast leidt hij sinds kort samen met een partner bezinningsbijeenkomsten. “Anders dan in Nederland heb je hier geen strakke scheiding tussen werk en privé. Dat lukt zelfs niet eens en daardoor kom je nog dichter bij elkaar.”
Als Donker over zijn vak vertelt, glimmen zijn ogen. Hij meent dat je geen humanistisch raadsman kunt worden. “Dat ben je. Als het in de basis niet bij je past, zul je het niet worden. Voorwaarde is dat je het uit kunt houden met jezelf in allerlei spanningsvelden.”
Tot slot spreken we nog even over de nieuwe humanistische school voor vervolgonderwijs die binnenkort wordt geopend in een mooi, nieuw en duurzaam gebouw.
Frank Martinus Arion (overleden in 2015) is hier de geestelijk vader van. Ooit heeft hij voor zijn dochtertje een Papiaments-talige basisschool opgericht, op humanistische grondslag. In het overwegend Katholieke Curaçao was dat bijzonder te noemen. Het initiatief ondervond toen veel weerstand. Maar de school is uitgegroeid en nu komt er zelfs vervolgonderwijs. Een mooie nalatenschap.
We nemen afscheid. Donker moet weer aan de slag. Nog een paar maanden en dan zit zijn tijd in de tropen erop. We hadden de hele dag wel door kunnen praten.
Thea Gerritsen is gepensioneerd en nog steeds betrokken humanistisch geestelijk begeleider
Beeldrechten: Reinier Donker
Tags: #geestelijke weerbaarheid #humanistische geestelijke begeleiding (HGV) #Zingeving
A list of posts
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.