Erwin Kamp: een kwart eeuw humanistische steun in het uniform
Na 26 jaar als humanistisch geestelijk verzorger bij Defensie neemt Erwin Kamp afscheid. Hij begeleidde militairen op missie, sprak hen op kwetsbare momenten en gaf morele verwondingen, ofwel ‘moral injury’, een gezicht.
Een luisterend oor vanuit humanistische waarden
Erwin Kamp stond een groot deel van zijn loopbaan letterlijk tussen de militairen: op fregatten, tijdens oefeningen in Noorwegen, missies in Irak en Eritrea. Als humanistisch geestelijk verzorger – ofwel HGV’er – bood hij een luisterend oor, morele reflectie en begeleiding bij vragen naar zin, ethiek en menselijkheid. Dat deed hij niet vanuit een religieus perspectief, maar vanuit humanistische waarden: vrijheid, verantwoordelijkheid, verbinding en het vermogen tot zelfreflectie.
Humanistische geestelijke verzorging binnen Defensie is geen therapie, maar wél professionele begeleiding bij existentiële en ethische vraagstukken. HGV’ers zijn beschikbaar voor individuele gesprekken of groepsbijeenkomsten en maken daarbij gebruik van kunst, poëzie, rituelen of filosofische reflectie. Ze zijn gebonden aan een ambtsgeheim, wat ruimte schept voor een open en vertrouwelijke dialoog. Ze helpen militairen zichzelf beter te begrijpen in de confrontatie met de vaak harde werkelijkheid van hun werk. Lees meer over humanistisch geestelijke verzorging.
Morele verwonding: de verborgen littekens van oorlog
In 2016 werd Erwin hoofd van de dienst Humanistisch Geestelijke Verzorging bij de Krijgsmacht. In zijn functie pleitte Kamp voor meer aandacht voor het thema ‘moral injury’, ofwel morele verwonding, bij militairen. In tegenstelling tot PTSS, dat vaak gepaard gaat met herbelevingen en angst, draait het bij ‘moral injury’ om diepe gevoelens van schaamte, schuld en morele verwarring. Kamp zag hoe militairen worstelden met wat ze hadden meegemaakt, of juist met wat ze niet hadden kunnen doen.
Een treffend voorbeeld noemt hij in interviews: een militair die niet ingreep bij een mishandeling en zich sindsdien afvraagt waarom. ‘Het innerlijk kompas is ontregeld’, zegt Kamp. ‘En dat laat diepe sporen na. Niet alleen omdat iets ergs gebeurde, maar ook omdat iemand zichzelf niet begrijpt in dat moment.’ Met zijn boek Moral Injury – Verborgen littekens van het innerlijke strijdveld, riep hij op tot meer aandacht, begrip en beleid rond dit thema.
Terugblik
In Met het Oog op Morgen kijkt Erwin terug op zijn jaren bij de krijgsmacht. Je kan het hier terug luisteren:
=> Erwin Kamp stopt na 26 jaar als geestelijk verzorger bij Defensie (NPO Radio 1)
